UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

bohemizm

Chronologizacja

1896, Aleksander Czechowski, Samuela ze Skrzypny Twardowskiego "Miscellanea Selecta", polona.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. bohemizm
bohemizmy
D. bohemizmu
bohemizmów
C. bohemizmowi
bohemizmom
B. bohemizm
bohemizmy
N. bohemizmem
bohemizmami
Ms. bohemizmie
bohemizmach
W. bohemizmie
bohemizmy

Pochodzenie

Od: Bohemia - łacińskiej nazwy Czech.

Definicja

jęz. 
wyraz, zwrot lub konstrukcja składniowa, które są zapożyczone z języka czeskiego lub wzorowane na nim

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język języki świata

Relacje znaczeniowe

synonimy:  czechizm
hiperonimy:  zapożyczenie

Cytaty

[...] na Śląsku od wieków „ożarty” znaczy tyle, co „pijany”. Jest to jeden z wielu bohemizmów (czeskie ożrat se - „upić się”) [...].

źródło: NKJP: Jan Miodek: O Śląsku, Wiedza i Życie, 1998

W okresie chorwackiego odrodzenia narodowego Chorwaci wzbogacali swoje słownictwo m.in. poprzez wprowadzanie zapożyczeń czeskich. W tym czasie przejęto około pięciuset bohemizmów, jednak większość z nich miała charakter efemeryczny.

źródło: NKJP: Zofia Teresa Orłoś: Czeskie odrodzenie narodowe i językowe, 2000

Podsumowując zagadnienie stosunku „Psałterza krakowskiego” wobec wzorów czeskich, stwierdzić należy, iż jego tłumacz niewątpliwie posługiwał się pomocniczo czeskimi translacjami. Korzystał z nich jednak w sposób krytyczny, a nie niewolniczy, o czym świadczy chociażby usuwanie obcych polszczyźnie bohemizmów obecnych w przekładach polskich poprzedników (casus: kazany).

źródło: NKJP: Ewa Woźniak: Słownictwo i frazeologia Psałterza Krakowskiego (1532) na tle ówczesnych przekładów biblijnych, 2002

[...] bohemizmy XV wieku miały przeważnie charakter książkowy – dostawały się do polskich tekstów po części mechanicznie [...].

źródło: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historycznoliterackie, 1960 (books.google.pl)

Data ostatniej modyfikacji: 24.03.2022
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj