Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. róść
1. kilkunastoletni
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia dorastanie i dojrzałość
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka płeć
Relacje znaczeniowe
synonimy: | niedorostek, podrostek | |
hiperonimy: | kilkunastolatek, nastolatek |
Połączenia
- kilkunastoletni, szesnastoletni, osiemnastoletni; jasnowłosy, ciemnowłosy, czarnowłosy; piegowaty, pryszczaty; chudy, niezgrabny, szczupły; bosy, nagi, półnagi; agresywny, prostacki, przemądrzały, pyskaty, sprytny; niesforny; pijany, podpity wyrostek
- wyrostkowie i dzieci
- banda, gang, grupa, horda, tłum, wataha, zgraja wyrostków
Cytaty
Powoli, z chwili na chwilę, przestawał być silnym, stanowczym mężczyzną, uczonym, dyplomatą, kochankiem, opiekuńczym przewodnikiem, za to wracało do niego dawno zapomniane uczucie bycia chłopcem, niesfornym, przemądrzałym wyrostkiem. źródło: KWSJP: Olga Tokarczuk: Podróż ludzi księgi, 1993 |
|
Spostrzegłem, że prócz nas trzech byli tu jeszcze inni. Kilkunastoletni wyrostek dął w kowalskie miechy. źródło: KWSJP: Maria Jarochowska: Najgorsza chwila życia, 1959 |
|
Popołudniami zdarzało się, że od strony lasu, zza żywopłotu, drzew octowych i krzewów różanych dobiegały krzyki jakichś oliwskich wyrostków grających w piłkę; posługiwali się innym językiem niż my i zawsze miałem wrażenie, że należą do innego świata, bezpiecznie odgrodzonego od nas ciemnymi liśćmi lip i klonów. źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Lala, 2006 |
|
Gdy dotarli wreszcie do Łapigrosza, wyłonił się z leśnego traktu szczupły wyrostek na koniu. źródło: KWSJP: Marian Turwid: Dwie strony drogi, 1983 |
|
Gromady dzieci i wyrostków ściągnęły tu z okolicy. Zjeżdżali z krzykiem i gwizdaniem potrącając się i przewracając. źródło: KWSJP: Janusz Krasiński: Haracz szarego dnia, 1973 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | wyrostek |
wyrostkowie |
ndepr |
wyrostki |
depr | ||
D. | wyrostka |
wyrostków |
|
C. | wyrostkowi |
wyrostkom |
|
B. | wyrostka |
wyrostków |
|
N. | wyrostkiem |
wyrostkami |
|
Ms. | wyrostku |
wyrostkach |
|
W. | wyrostku |
wyrostkowie |
ndepr |
wyrostki |
depr |
2. kostny
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin
Połączenia
- charakterystyczny, specjalny; giętki, kolczasty, ostry, szpiczasty; blaszkowaty, boczny, nitkowaty, palczasty, włoskowaty wyrostek; wyrostek głosowy, kostny, łokciowy, odźwiernikowy, ościsty, rogowy, rzęskowy, słuchowy, węchowy, zębodołowy; nieregularne wyrostki
- wyrostek pancerza, skorupy, skóry; łodygi
Cytaty
[...] znaczenie utracił ogon, który został zredukowany do ledwie zaznaczonego wyrostka kostnego zwanego kością ogonową, niewidocznego na zewnątrz i ukrytego pod futrem. źródło: KWSJP: Marcin Ryszkiewicz: Przepis na człowieka, 1996 |
|
Znajdziemy tam również niedźwiadki koala, lisy workowate, kolczatki, jadowite węże-tygrysy oraz jaszczurki molochy, których ciała okryte są wyrostkami skóry sterczącymi na głowie jak rogi. źródło: KWSJP: Alfred Szklarski: Tomek w krainie kangurów, 1957 |
|
Również i skrzela nie są w pełni wykształcone, lecz sterczą w postaci krótkich, palczastych wyrostków bez bocznych gałązek, po trzy na obu bokach głowy, w tyle za nią. źródło: KWSJP: Włodzimierz Juszczak: Traszki, 1967 |
|
Będąc częścią składową błony śluzowej jamy ustnej, dziąsło składa się z nabłonka wielowarstwowego płaskiego i blaszki właściwej błony śluzowej, która bezpośrednio przechodzi w okostną pokrywającą wyrostki zębodołowe. źródło: KWSJP: Jan Zarzycki, Jan Kuryszko: Anatomia mikroskopowa zwierząt domowych i człowieka, 1995 |
|
Dzięki temu ulatniają się z wyrostka substancje przywabiające owady, jak indol, skatol, aminy i inne o odrażającym (dla człowieka) zapachu. Zwabione owady przechodzą do komory kwiatowej, z której nie mogą się wydostać. źródło: KWSJP: Leszek S. Jankiewicz: Regulatory wzostu i rozwoju roślin, 1997 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | wyrostek |
wyrostki |
|
D. | wyrostka |
wyrostków |
|
C. | wyrostkowi |
wyrostkom |
|
B. | wyrostek |
wyrostki |
|
N. | wyrostkiem |
wyrostkami |
|
Ms. | wyrostku |
wyrostkach |
|
W. | wyrostku |
wyrostki |