Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | ćwikła |
ćwikły |
|
| D. | ćwikły |
ćwikieł |
|
| C. | ćwikle |
ćwikłom |
|
| B. | ćwikłę |
ćwikły |
|
| N. | ćwikłą |
ćwikłami |
|
| Ms. | ćwikle |
ćwikłach |
|
| W. | ćwikło |
ćwikły |
Pochodzenie
gr. seỹtlon 'burak'
Nazwa wraz z rośliną przejęta z Bizancjum, do polskiego za pośrednictwem ruskim (Bor).
1. sałatka
Definicja
Noty o użyciu
Używane także w odniesieniu do sałatki z buraków bez dodatku chrzanu.
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | sałatka |
Połączenia
- wielkanocna ćwikła
- ćwikła z chrzanem
- ćwikła i chrzan
Cytaty
|
Na Litwie przysmakiem jest specjalnie przyrządzana szynka wędzona, a następnie upieczona z wieloma dodatkowymi przeprawami oraz ćwikła i chrzan. źródło: NKJP: Henryk Zych: Wielkanocne obyczaje, Region Jasielski nr 2/8, 1998 |
|
|
Nie tylko zresztą bulwy, ale i owoce kopru zawierają błogosławione aromatyczne olejki. Jak dotąd, dosypywaliśmy ziaren kopru włoskiego do kiszonej kapusty oraz do ćwikły, aby poprawić ich smak. źródło: NKJP: Tadeusz Olszański: kącik konesera, Kuchnia nr 1, 1999 |
|
|
Pan pozwoli. Zjemy razem śniadanie... Może nóżki? - Niech będą nóżki - zgodził się Szczęsny i całą uwagę skupił na chrzanie z ćwikłą, żeby broń Boże obrusa nie zachlapać. źródło: NKJP: Igor Neverly, Pamiątka z Celulozy, 1952 |
|
|
Na podkreślenie zasługują pyszne zestawy surówek: kapusta kiszona, buraczki, ćwikła, ogórek kiszony. źródło: NKJP: Żywisława łyżka z córką żywillą: Obiady z córką: Zajazd Sądecki, Gazeta Krakowska, 2005-03-05 |
|
|
Przekładamy pokrojone buraki do słoika lub szklanego naczynia, zalewamy rozcieńczonym winnym octem i przykrywamy łyżką smażonego kminku zmieszaną z 3-4 goździkami, szczyptą imbiru, łyżką cukru, 5 łyżkami świeżo utartego chrzanu. Sok musi przykrywać buraczki na 3-4 centymetry. Aby ćwikła dojrzała potrzeba 2-3 dni. źródło: NKJP: Marzena Maciejczyk: Szynki, ach te szynki, Express Ilustrowany, 2003-04-11 |
2. burak
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin owoce i warzywa
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy
Cytaty
|
Figurka wykrojona z brukwi albo ćwikły stała na talerzu, który przykrywał drugi [...]. źródło: NKJP: Karolina Strenal: Podkoziołek do północy, Gazeta Poznańska, 2004-02-24 |
|
|
[...] na cóż ci to wszystko, te kalarepki twoje, te ćwikły, te pory i marchwie, skoro i tak koniec świata w każdej chwili może się wydostać przez naszą nieuwagę, a wtedy nie będzie miało znaczenia, czy jadłaś boczek, czy nie. źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Rynek w Smyrnie, 2007 |
|
|
A może próbowałeś kiedyś najeść się, jedząc surowe, nadgnite pyry? Albo surową (nie ugotowaną) ćwikłą (burakiem cukrowym) lub surowym bobem i innymi roślinkami, które zjedzone na surowo mogą wywołać poważne komplikacje żołądkowo-jelitowe? źródło: NKJP: Internet |