UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

łup I

II

rzeczownik

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

psł. *lupъ 'zdzieranie, obdzieranie (kory, skóry itp.); grabienie, rabowanie; to, co zdarte, obdarte (kora, skóra, skorupa itp.); to, co zagrabione, zrabowane, zdobycz)'

Zob. łupić

1. złodziei

Definicja

rzecz, która została skradziona, zrabowana, zdobyta na wojnie lub w inny nielegalny sposób

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  zdobycz

Połączenia

  • złodziejski; obfity, spory; łatwy łup; łup pochodzący z przestępstwa/ rozboju/ włamań; bogate, cenne, ogromne, olbrzymie, wielkie; skradzione, zagarnięte, zrabowane łupy; łupy wojenne
  • łup przestępców; bandytów, napastników, rabusiów, sprawców, wandali; włamywaczy; kieszonkowców, złodziei; złomiarzy; oszustów; najeźdźców, wrogów; armii; Niemców
  • łup dla bandytów, dla kryminalistów; dla szabrowników; dla kieszonkowców, dla złodziei; dla hakerów; dla szpiegów (przemysłowych)
  • wartość; podział łupów
  • spór, walka, wojna o łupy
  • żądny łupów
  • gromadzić, odebrać, odzyskać, porzucić, ukryć, upłynnić; wziąć/brać, zabrać/zabierać, zgarnąć łup; dzielić łupy
  • stać się; cieszyć się (swoim) łupem
  • walczyć o łup
  • oddalić się, odjechać, uciec z łupem

Cytaty

Obrabowana nakielanka poniosła straty w wysokości 100 złotych. Złodziej oddalił się z łupem w nieznanym kierunku.

źródło: NKJP: ST: Wyrwał torebkę nakielance, Nakielski Czas, 2005-02-16

Chłopak przyznał się do pierwszego włamania. Podał także, kto mu w nim pomagał i gdzie ukryli łup.

źródło: NKJP: (MAR): Nieletni włamywacze, Dziennik Polski, 2002-04-02

Funkcjonariusze, zatrzymując do kontroli dużego fiata spodziewali się, że może to być właśnie skradziony w okolicach Wojnicza samochód. Nie wiedzieli jednak o tym, że w bagażniku pojazdu znajduje się na dodatek łup pochodzący z włamania do jednego ze sklepów w okolicach Brzeska.

źródło: NKJP: (SMOL): Policyjna blokada, Dziennik Polski, 2001-01-09

[...] do jego ciężarówki podbiegło dwóch mężczyzn i siłą wyciągnęło go z kabiny auta. Został przez nich brutalnie pobity i okradziony z czterech tysięcy złotych. Miał jednak wiele szczęścia - wykorzystał bowiem chwilę, gdy sprawcy dzielili łup i odjechał.

źródło: (EKA): „Pomysłowy” kierowca, Dziennik Polski, 2002-10-07

[...] złodziej niedługo cieszył się swoim łupem, ponieważ policja wpadła na jego trop.

źródło: NKJP: Tygodnik Podhalański, 1999

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. łup
łupy
D. łupu
łupów
C. łupowi
łupom
B. łup
łupy
N. łupem
łupami
Ms. łupie
łupach
W. łupie
łupy

2. polityków

Definicja

rzecz, która została zdobyta w wyniku legalnego działania, ale bywa wykorzystywana nielegalnie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Połączenia

  • partyjny, polityczny; powyborczy, wyborczy; kolejny łup
  • łup polityków; polityki; władzy
  • łup dla partii politycznych, dla większości sejmowej
  • podział; system łupów

Cytaty

Zwolennicy systemu łupów twierdzą, że przyczynia się on do skuteczniejszego rządu, gdyż mianowani dygnitarze są osobiście zainteresowani sukcesem wybranego prezydenta, gorliwie więc mu pomagają w zrealizowaniu obietnic wyborczych.

źródło: NKJP: Marek Ostrowski: Łupieżcy czekają, Polityka, 2000-12-09

Kiedy dzisiaj obserwujemy traktowanie lukratywnych funkcji w gospodarce jako politycznego łupu zwycięskich stronnictw politycznych, to jesteśmy pełni obaw o powrót tego szczególnego klimatu bezprawia, jaki cechował PRL.

źródło: NKJP: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 31.08.1995 r.

[...] państwo w potocznym żargonie politycznym jest traktowane jak łup partyjny i ci, którym chwilowo wypadło z rąk, demaskują nie tylko przejściowych użytkowników stanowisk, ale właśnie państwo - Polskę, która znalazła się w niewłaściwych, cudzych rękach

źródło: NKJP: Teresa Bogucka: MIEJSCE DLA WSZYSTKICH, Gazeta Wyborcza, 1997-09-09

Zatem [...] nadal obowiązuje ta sama struktura zarządzania gospodarką jak za czasów Messnera. Mamy blisko dziesięć ministerstw gospodarczych i drugie tyle agencji [...]. Mamy wicepremiera ds. gospodarczych, który w obecnym układzie traktowany jest raczej jak kwiatek do kożucha - funkcja ta powstała jako rezultat podziału łupów powyborczych.

źródło: NKJP: Waldemar Kumór: CENTRALA GÓRĄ!, Gazeta Wyborcza, 1994-10-12

Od wielu miesięcy administracja [...] jest przedmiotem narastającej presji ze strony przedstawicieli lokalnych organizacji partii koalicyjnych. Traktują oni administrację państwową jak własne podwórko, należny im powyborczy łup, którym mogą, ich zdaniem, dowolnie dysponować zarówno w zakresie kształtu organizacyjnego, celów działania, jak i podziału i obsady poszczególnych stanowisk.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 21.04.1995

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. łup
łupy
D. łupu
łupów
C. łupowi
łupom
B. łup
łupy
N. łupem
łupami
Ms. łupie
łupach
W. łupie
łupy

3. ofiara

Definicja

ofiara będąca celem nieuczciwych zagrywek

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Połączenia

  • stać się czyimś łupem

Cytaty

Dzieci są łatwym łupem. Każdego dnia dowiadują się, że są winne.

źródło: NKJP: Barbara Jakubowska: Jak mądrze kochać dzieci, 2001

Inwestor, który nie będzie posiadał specjalistycznej wiedzy, prędzej czy później musi stać się łupem profesjonalistów.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 08.05.1992

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. łup
łupy
D. łupu
łupów
C. łupowi
łupom
B. łup
łupy
N. łupem
łupami
Ms. łupie
łupach
W. łupie
łupy

Składnia

bez ograniczeń + łup +
KOGO/CZEGO

4. drapieżników

Definicja

zwierzę, które zostało zabite przez myśliwego, kłusownika lub inne zwierzę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  zdobycz

Połączenia

  • cenny; łatwy łup
  • łup kłusowników, myśliwych
  • łup dla kłusowników; dla drapieżników
  • coś stanowi łup

Cytaty

Teraz odbywa się tarło większości gatunków ryb. Są one mniej ostrożne i stanowią łatwy łup dla kłusowników.

źródło: NKJP: None: Wodni kłusownicy, Dziennik Polski, 2002-05-11

Pasący w Jaworkach zaobserwowali, że watahy prawdopodobnie przedostają się na polską stronę ze Słowacji. [...] najbardziej narażone są bacówki przygraniczne, w rejonie szlaku. Jeden z baców odnotował tam już 10 zagryzień. Przyczyną wilczych peregrynacji jest być może niedostatek zwierzyny w lesie, a najłatwiejszym łupem dla drapieżników są owce.

źródło: NKJP: (ASZ): Wilki trzebią owcze stada, Dziennik Polski, 2000-07-17

Orły, puchacze i rybołowy są cennym łupem dla kłusowników. Cena wypchanego orła bielika dochodzi do 20 tys. marek.

źródło: NKJP: Włodzimierz Nowak: JAJA WARTE MERCEDESA, Gazeta Wyborcza, 1993-08-07

Policja zatrzymała trzech mieszkańców Radgoszczy, którzy nielegalnie polowali w okolicznych polach. Ich łupem były głównie bażanty chwytane przy pomocy wnyków.

źródło: NKJP: None: Polowanie na bażanty, Dziennik Polski, 2001-11-16

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. łup
łupy
D. łupu
łupów
C. łupowi
łupom
B. łup
łupy
N. łupem
łupami
Ms. łupie
łupach
W. łupie
łupy

Składnia

bez ograniczeń + łup +
KOGO/CZEGO

Frazeologizmy

coś pada czyimś łupem
coś padło czyimś łupem
ktoś/coś wydaje na łup kogoś/coś
ktoś/coś wydał/wydało na łup kogoś/coś
Data ostatniej modyfikacji: 13.03.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj