UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

demiurg

Chronologizacja

1803, Roczniki Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk, t. 2, polona.pl

Pochodzenie

gr. dēmioúrgos 'rzemieślnik, twórca'

1. istota wyższa

Definicja

książk. 
nadprzyrodzony twórca świata

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy

Cytaty

Oczywiście człowiek stworzony nie jest do końca ateistą. Może dojść do wniosku, że ktoś go stworzył, że istnieje jakiś demiurg tego świata. Ale demiurg nie jest jeszcze Bogiem Abrahama.

źródło: NKJP: Adam Michnik, Józef Tischner, Jacek Żakowski: Między Panem na Plebanem, 1995

Unde malum: skąd zło – a więc stare, olbrzymie pytanie, czy wszechświat nie jest dziełem jakiegoś złośliwego demiurga, zaprowadziło mnie od używanego u nas w szkole podręcznika historii Kościoła do uprawianych później obszernych lektur w zakresie teologii [...].

źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Ziemia Ulro, 1977

Z kolei Marcjon (uważający Boga Starego Testamentu za złego demiurga) przyjmował tylko okrojoną Ewangelię według Łukasza. Poglądy te zostały jednak uznane za heretyckie.

źródło: NKJP: Internet

Między dwoma demiurgami, których potęgi ścierały się gdzieś w gwiezdnych przestrzeniach wszechświata [...] tutaj trwał czas zawieszenia w próżni [...].

źródło: NKJP: Krystyna Uniechowska-Dembińska: Był pałac, 2008

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. demiurg
demiurgowie
ndepr
demiurgi
depr
D. demiurga
demiurgów
C. demiurgowi
demiurgom
B. demiurga
demiurgów
N. demiurgiem
demiurgami
Ms. demiurgu
demiurgach
W. demiurgu
demiurgowie
ndepr
demiurgi
depr

Składnia

bez ograniczeń + demiurg +
(CZEGO)

2. człowiek

Definicja

książk. 
człowiek o sile twórczej

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka określenia człowieka ze względu na jego działalność intelektualną

Cytaty

Tylko autor, demiurg literackiego świata, tworzy przeznaczenie, na zewnątrz pozostaje ironiczny chichot zderzających się w kosmicznym chaosie przypadków.

źródło: NKJP: Andrzej Werner: Krew i atrament, 1997

Pod każdym względem historyczny wymiar miało jej zwycięstwo nad Francją, a za demiurga tego zwycięstwa uchodzi niemiecki trener Otto Rehhagel.

źródło: NKJP: Pilch, Polityka, 2004

[...] zawsze nasuwały mi się kryteria oceny postępowania wyniesione z domu rodzinnego i zachowań moich rodziców, będących dla mnie w fazie niemowlęcej i poniemowlęcej demiurgami tworzącymi świat.

źródło: NKJP: Jan Szczepański: Wizje naszego życia, 1995

Ale czy jest taki urzędnik, który będzie mógł w zgodzie z własnym sumieniem wyrokować, że mieszkający w Irkucku i mówiący po rosyjsku wnuk zesłańca z matki Rosjanki jest jeszcze Polakiem [...] ? Czy urzędnik jest demiurgiem, którego wola sprawi, że oto jeden stanie się Polakiem, a inny nim być przestanie?

źródło: NKJP: Jarosław Kurski: I ty zostaniesz Polakiem?, Gazeta Wyborcza, 1999-01-12

Rozwiązania urbanistyczne i architektoniczne nie były finezyjne i estetyczne, lecz podporządkowane normatywom i planom socjalistycznych demiurgów.

źródło: NKJP: Bohdan Jałowiecki, Marek S. Szczepański: Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej, 2009

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. demiurg
demiurgowie
ndepr
demiurgi
depr
D. demiurga
demiurgów
C. demiurgowi
demiurgom
B. demiurga
demiurgów
N. demiurgiem
demiurgami
Ms. demiurgu
demiurgach
W. demiurgu
demiurgowie
ndepr
demiurgi
depr

Składnia

bez ograniczeń + demiurg +
(CZEGO)

3. urzędnik

Definicja

w starożytnej Grecji urzędnik na wysokim stanowisku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Cytaty

Georgowie uprawiali ziemię [...], najliczniejsza zaś klasa demiurgów dostarczała rozmaitych rzemieślników [...].

źródło: Internet: zpe.gov.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. demiurg
demiurgowie
ndepr
demiurgi
depr
D. demiurga
demiurgów
C. demiurgowi
demiurgom
B. demiurga
demiurgów
N. demiurgiem
demiurgami
Ms. demiurgu
demiurgach
W. demiurgu
demiurgowie
ndepr
demiurgi
depr
Data ostatniej modyfikacji: 09.05.2022
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj