Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | dominanta |
dominanty |
|
D. | dominanty |
dominant |
|
C. | dominancie |
dominantom |
|
B. | dominantę |
dominanty |
|
N. | dominantą |
dominantami |
|
Ms. | dominancie |
dominantach |
|
W. | dominanto |
dominanty |
Pochodzenie
fr. dominante
z łac. dominans, dominantis 'panujący, władający'
1. architektoniczna
Definicja
Noty o użyciu
Używane w terminologii wielu dziedzin w wyspecjalizowanym znaczeniu, np. w statystyce, optyce.
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,
KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości
Połączenia
- architektoniczna, kompozycyjna, stylistyczna dominanta
- dominanta i mediana
- wyznaczyć dominantę
Cytaty
Mimo zniszczeń wojennych stare miasto zachowało średniowieczny układ przestrzenny. Zniknęła tylko jedna dominanta - ratusz miejski doszczętnie zniszczony w 1945. źródło: NKJP: Lech Szaraniec: Górny Śląsk, 1997 |
|
W środkowym okresie swojej twórczości, Goyen maluje szereg świetnych, monochromatycznych dzieł z dominantą bistru, sepii, ciężkiej zieleni. źródło: NKJP: Zbigniew Herbert: Delta Kultura nr 5/500, 1989 |
|
Bardzo spokojne, wyważone zestawy w kratkę z dominantą czerwieni z dodatkami z czarnego aksamitu. Czarujące stosownością i dyskretnym szykiem źródło: NKJP: Przyjemna i pożyteczna, czyli o nowej kolekcji „Telimeny”, Gazeta Wyborcza, 1992-10-16 |
|
Rzeczywiście, wystarczy przejść się do pierwszej z brzegu kawiarenki internetowej, by przekonać się o dominancie zainteresowań gości - kiedy odpalamy sprzęt, bardzo często na ekranie monitora od razu wyświetla się zaproszenie na którąś ze stron erotycznych. źródło: NKJP: Mirosław Pęczak: Przyjemności zastępcze, Polityka nr 2510, 2005-07-02 |
|
Znacznie bliższe są skojarzenia powstające pomiędzy dominantami plakatu a frazą zawierającą potoczną nazwę marki. Są jednak nie mniej istotne dla przebiegu kampanii oraz identyfikacji marki. źródło: NKJP: Krzysztof Albin: Reklama – przekaz, odbiór, interpretacja, 2000 |
Składnia
+ | dominanta | + |
(CZEGO)
|
2. psalmowa
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka muzyka
Cytaty
Initium powtarza się przy rozpoczęciu każdego psalmu, jeśli kilka psalmów śpiewa się pod jedną antyfoną, a psalmy kończy się doksologią Gloria Patri. Dalsze wiersze psalmu rozpoczynają się w dominancie od tzw. tenoru. źródło: Internet: choral.gda.pl |
|
Należy przypuszczać, że stosowanie dla zwrotek psalmu responsoryjnego jednego tenoru jest zasadne z punktu widzenia jego integrującej roli. Jeżeli mówimy o jednej dominancie w chorale, to mamy na myśli przynajmniej fragment utworu, który stanowi pewną jedność. źródło: Jarosław Kuźmicki: Integrujący charakter psalmu responsotryjnego w Liturgii Słowa, Studia teologiczne 20, 2002, [docplayer.pl] |
3. muzyczna
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka muzyka
Cytaty
W systemie tonalnym dźwięki mogą zyskiwać lub tracić na wartości. Każdy dźwięk może się stać toniką lub dominantą, albo dźwiękiem prowadzącym czy subdominantą. źródło: NKJP: Krzysztof Bilica: Telefony z Eufonii: felietony wygłaszane 1991-1992 w programie II Polskiego Radia, 1995 |
|
Ta góra dźwięków zapada się nagle na dominancie C - i na tejże samej dominancie rozlega się temat, pięć akordów pianissimo o niebywałym efekcie. źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Dziedzictwo Chopina i szkice muzyczne, 2010 |
|
I jeszcze tylko pytanie do muzyków: po co dawni mistrzowie zawieszali zakończenia wolnych części utworów na dominancie zamiast zamknąć je toniką? We wtorek wykonawcy zapomnieli, jak brzmi odpowiedź. źródło: NKJP: To idzie młodość, Dziennik Polski, 2002-06-06 |
|
Orkiestra gra marsza generalskiego. Niestety jest tylko jedna (500 chłopa!), więc nie ma rytualnego urywania, gdy dowódca mija jeden oddział, i zaczynania z dominanty przez następną orkiestrę. źródło: NKJP: Zbigniew Raszewski: Raptularz (1965-67), 1967 |