UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dwutaktowy

Chronologizacja

1852, Józef Sikorski, Doręcznik muzyczny, polona.pl

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. dwutaktowy
dwutaktowy
dwutaktowy
dwutaktowe
dwutaktowa
D. dwutaktowego
dwutaktowego
dwutaktowego
dwutaktowego
dwutaktowej
C. dwutaktowemu
dwutaktowemu
dwutaktowemu
dwutaktowemu
dwutaktowej
B. dwutaktowego
dwutaktowego
dwutaktowy
dwutaktowe
dwutaktową
N. dwutaktowym
dwutaktowym
dwutaktowym
dwutaktowym
dwutaktową
Ms. dwutaktowym
dwutaktowym
dwutaktowym
dwutaktowym
dwutaktowej
W. dwutaktowy
dwutaktowy
dwutaktowy
dwutaktowe
dwutaktowa
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. dwutaktowi
dwutaktowi
dwutaktowe
dwutaktowe
D. dwutaktowych
dwutaktowych
dwutaktowych
dwutaktowych
C. dwutaktowym
dwutaktowym
dwutaktowym
dwutaktowym
B. dwutaktowych
dwutaktowych
dwutaktowych
dwutaktowe
N. dwutaktowymi
dwutaktowymi
dwutaktowymi
dwutaktowymi
Ms. dwutaktowych
dwutaktowych
dwutaktowych
dwutaktowych
W. dwutaktowi
dwutaktowi
dwutaktowe
dwutaktowe

1. silnik

Definicja

mot. 
związany z konstrukcją i działaniem silnika spalinowego, w którym obieg jest realizowany w czasie dwóch suwów - posuwistych ruchów tłoka

Pochodzenie

Zob. dwa I Od: takt 3

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny rodzaje urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

synonimy:  dwusuwowy

Połączenia

  • dwutaktowy samochód; silnik

Cytaty

Silnik tego modelu DKW jest bezzaworową, dwutaktową, maszyną o najprostszej konstrukcji, ale wielkiej jak na owe czasy wydajności.

źródło: NKJP: Andrzej Raciński: Oryginalne DKW z 1938 roku na legionowskich drogach, Mazowieckie To i Owo, 2008-10-03

[...] silnik dwutaktowy (dwusuw) potrzebuje paliwa zmieszanego z olejem, który go w trakcie pracy smaruje.

źródło: Ryszard Wójcik: Łowcy potworów. Szperacze z pobojowisk, 2003 (books.google.pl)

Był rok 1978. Mój profesor [...] powiózł mnie swoim dwutaktowym samochodem do Nowej Huty, tuż pod dymiący kombinat.

źródło: NKJP: Wiktor Zin: Sztuka patrzenia, Gazeta Krakowska, 2005-12-03

Odesłania

Zob. też:

czterosuwowy

czterotaktowy

2. zamek

Definicja

wojsk. 
związany z konstrukcją i działaniem zamka - części broni palnej, którego obsługa wymaga wykonania dwóch ruchów

Pochodzenie

Zob. dwa I Od: takt 3

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń

Relacje znaczeniowe

antonimy:  czterotaktowy

Połączenia

  • dwutaktowy karabin; zamek

Cytaty

Wszystkie te karabiny były wyposażone w zamki dwutaktowe ryglowane ryglem wahliwym.

źródło: NKJP: Internet

W cieniu drzewa, oparty o pień, tak jak dekady temu zostawił go właściciel, spoczywał karabin dwutaktowy [...].

źródło: Internet: joemonster.org

3. w muzyce

Definicja

muz. 
składający się z dwóch taktów - jednostek regularnego podziału metrycznego utworów muzycznych

Pochodzenie

dwa I takt 2

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka muzyka

Połączenia

  • dwutaktowy motyw

Cytaty

Drugi dwutaktowy motyw „Preludium” pod względem melodycznym zawiera element swobodnego odwrócenia pierwszego motywu.

źródło: Zofia Lissa: Polsko-rosyjskie miscellanea muzyczne, 1967 (books.google.pl)

W „Etiudzie a-moll” widziano na ogół formę ABA z czterotaktowym powolnym wstępem. Wstęp ten uznawano za swoiste motto lub dewizę. Tak bowiem, jak w ariach z dewizą [...] pojawia się i w nim dwukrotnie dwutaktowy motyw, który jest materiałem wykorzystywanym w części głównej „Etiudy”.

źródło: NKJP: Krzysztof Bilica: Wokół Chopina i Polski: siedem szkiców, 2005

Część A rozpoczyna się prawdopodobnie dwutaktowym wstępem instrumentalnym [...], co było częstym elementem tej formy.

źródło: Przegląd Muzykologiczny, 2005 (books.google.pl)

4. proces

Definicja

książk. 
przebiegający w dwóch następujących po sobie etapach

Pochodzenie

Zob. dwa I Od: takt 3

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

  • chód dwutaktowy

Cytaty

W pierwszym procesie koncesyjnym [...] przyjęliśmy dwutaktowy sposób postępowania. Najpierw podejmowaliśmy uchwały kierunkowe [...], po czym [...] podejmowaliśmy uchwałę upoważniającą przewodniczącego do wydania decyzji.

źródło: NKJP: Sprawozdanie z 71. posiedzenia Senatu RP w dniu 26 kwietnia 1996 r.

Chód ten był szybszy od stępa, dwutaktowy, koń podnosił i stawiał jednocześnie po dwie nogi – lewą przednią z prawą tylną, następnie prawą przednią z lewą tylną.

źródło: Zuzanna Sawicka: Koń w życiu szlachty XVI-XVIII w., 2002 (books.google.pl)

Data ostatniej modyfikacji: 15.12.2022
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj