Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *sьrebro / *serbro
Prastare zapożyczenie z nieindoeuropejskiego języka Bliskiego Wschodu. Ostatecznego źródła doszukiwano się np. w asyryjskim šarpu- ‘srebro’.
1. metal
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia minerały i pierwiastki
CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł materiały używane w przemyśle
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | metal, substancja |
Połączenia
- srebro z baterii
- srebro w sztabkach
- bromek, chlorek; związki srebra
- biżuteria, naszyjnik, pierścionek ze srebra
Cytaty
Ale musi być to klisza całkiem czarna i zawierająca związki srebra. źródło: KWSJP: Małgorzata T. Załoga: W czas zaćmienia, Dodatek do Gazety Wyborczej, 1999-08-07 |
|
Otóż bromek srebra jest właśnie tą substancją, dzięki, której błona jest światłoczuła. źródło: KWSJP: Wojciech Tuszko: Przez obiektyw, Kalejdoskop Techniki nr 1 (261), 1979 |
|
Chlorek srebra koncentruje się wówczas na granicy dwu cieczy i nie reaguje z rodankiem. źródło: KWSJP: Mirosława Deka, Maria Turowska: Laboratorium analizy ilościowej, 2004 |
|
Opakowania z aluminium, zakrętki z butelek, srebro z baterii, zawierająca ołów farba z gazet, plastikowe butelki - w trakcie spalania przekształcają się w żużel i gorące gazy. źródło: KWSJP: Andrzej Gąsienica-Laskowy: Głupota potrafi zabić, Tygodnik Podhalański nr 33, 1997 |
|
Ona jest podobna do Hinduski, zdziwił się i już rysował punkt między brwiami, przyciemniał powieki, wieszał gruby naszyjnik ze srebra ... źródło: KWSJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1994 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | srebro |
srebra |
|
D. | srebra |
sreber |
|
C. | srebru |
srebrom |
|
B. | srebro |
srebra |
|
N. | srebrem |
srebrami |
|
Ms. | srebrze |
srebrach |
|
W. | srebro |
srebra |
Inne uwagi
Zwykle lp
2. przedmiot
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie ozdoby i dodatki
Połączenia
- srebro stołowe; srebra rodowe
- skraść srebro
- haftowane; wyszywany srebrem
- jadać na srebrze; tkana; wykonana w srebrze
Cytaty
Wrzucali do waliz wszystko, co było pod ręką: srebro stołowe, kilimy, obrazy, porcelanę. źródło: KWSJP: Ida Fink: Ślady, 1996 |
|
Stoliki małe, do zabawy służące nie miały żadnego kształtu wymyślnego, były z prostych tarcic; nakrywano je kobiercami rozmaitymi [...] złotem i srebrem haftowanymi i bez złota i srebra [...]. źródło: NKJP: Andrzej Chwalba: Obyczaje w Polsce: od średniowecza do czasów współczesnych: praca zbiorowa, 2005 |
|
W pałacu pełnym antyków i wyfraczonej służby, gdzie jadało się na srebrze, a piło z kryształowych pucharów wino najwyższych francuskich gatunków, burgunda, jakiego nie spotka się u Sachera w Wiedniu, ba - nawet na przyjęciach u Liechtensteinów i Schwarzenbergów. źródło: KWSJP: Andrzej Kuśniewicz: Król Obojga Sycylii, 1970 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | srebro |
srebra |
|
D. | srebra |
sreber |
|
C. | srebru |
srebrom |
|
B. | srebro |
srebra |
|
N. | srebrem |
srebrami |
|
Ms. | srebrze |
srebrach |
|
W. | srebro |
srebra |
3. medal
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport przedmioty związane ze sportem
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | medal |
Połączenia
- olimpijskie srebro
- spotkanie o srebro
- przywieźć; wywalczyć; zdobyć srebro
- walczyć o srebro
Cytaty
W spotkaniu o srebro po przeciwnych stronach siatki stanęły SSP5 II i zespół z warszawskiej szkoły nr 48. źródło: KWSJP: P.S.: „Piątka” w finale!, Wieści Podwarszawskie nr 21, 1998 |
|
32-letni TOMASZ SIKORA wywalczył srebro w biathlonowym biegu ze startu wspólnego na 15 kilometrów. źródło: KWSJP: Tomasz Sikora, Paweł Rydzyński: Dynamit w nogach, Trybuna, 2006 |
|
Smutne refleksje przychodzą człowiekowi do głowy, kiedy pomyśli się, że honoru polskiej szabli nie bronią prawdziwi mężczyźni, lecz jak najprawdziwsze kobiety, florecistki, które z Sydney przywiozły srebro. źródło: KWSJP: Taniec z szablami, CKM nr 11, 2000 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | srebro |
srebra |
|
D. | srebra |
sreber |
|
C. | srebru |
srebrom |
|
B. | srebro |
srebra |
|
N. | srebrem |
srebrami |
|
Ms. | srebrze |
srebrach |
|
W. | srebro |
srebra |
4. blask
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło
Połączenia
- metaliczne srebro
- srebro księżyca; mrozu; włosów
- lśnić, połyskujący, świecić srebrem
Cytaty
Nic więc dziwnego, że kreatorzy proponują futurystyczne barwy - na przykład metaliczne srebro, którym powinnaś pokryć niemal każdy fragment ciała. źródło: KWSJP: Jolanta Kobylińska: Całkiem nowa ty, Cosmopolitan nr 10, 2000 |
|
Zmyty ulewą blaszany dach pensjonatu świecił srebrem. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995 |
|
Stolica, kiedy się już do niej zbliżali, spoczywała w srebrze rosnącego mrozu. źródło: KWSJP: Władysław Terlecki: Drabina Jakubowa Albo Podróż, 1988 |
|
Kobieca twarz młoda w starym srebrze włosów. źródło: KWSJP: Kazimierz Wyka: Rzecz wyobraźni, 1959 |
|
Wśród kruchego, połyskującego srebrem i złotem, grającego wszystkimi kolorami szkła trafiały się całe bańki. źródło: KWSJP: Pejzaż - Kim jest Jan Poprawa?, Dziennik Polski, 2004-01-10 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | srebro |
srebra |
|
D. | srebra |
sreber |
|
C. | srebru |
srebrom |
|
B. | srebro |
srebra |
|
N. | srebrem |
srebrami |
|
Ms. | srebrze |
srebrach |
|
W. | srebro |
srebra |