Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zaczernię się |
zaczernimy się |
|||
| 2 os. |
zaczernisz się |
zaczernicie się |
|||
| 3 os. |
zaczerni się |
zaczernią się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zaczerniłem się +(e)m się zaczernił |
zaczerniłam się +(e)m się zaczerniła |
zaczerniłom się +(e)m się zaczerniło |
zaczerniliśmy się +(e)śmy się zaczernili |
zaczerniłyśmy się +(e)śmy się zaczerniły |
| 2 os. |
zaczerniłeś się +(e)ś się zaczernił |
zaczerniłaś się +(e)ś się zaczerniła |
zaczerniłoś się +(e)ś się zaczerniło |
zaczerniliście się +(e)ście się zaczernili |
zaczerniłyście się +(e)ście się zaczerniły |
| 3 os. |
zaczernił się |
zaczerniła się |
zaczerniło się |
zaczernili się |
zaczerniły się |
bezosobnik: zaczerniono się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zaczernijmy się |
|
| 2 os. |
zaczernij się |
zaczernijcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zaczerniłbym się bym się zaczernił |
zaczerniłabym się bym się zaczerniła |
zaczerniłobym się bym się zaczerniło |
zaczernilibyśmy się byśmy się zaczernili |
zaczerniłybyśmy się byśmy się zaczerniły |
| 2 os. |
zaczerniłbyś się byś się zaczernił |
zaczerniłabyś się byś się zaczerniła |
zaczerniłobyś się byś się zaczerniło |
zaczernilibyście się byście się zaczernili |
zaczerniłybyście się byście się zaczerniły |
| 3 os. |
zaczerniłby się by się zaczernił |
zaczerniłaby się by się zaczerniła |
zaczerniłoby się by się zaczerniło |
zaczerniliby się by się zaczernili |
zaczerniłyby się by się zaczerniły |
bezosobnik: zaczerniono by się
bezokolicznik: zaczernić się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zaczerniwszy się
gerundium: zaczernienie się
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zaczernienie się |
zaczernienia się |
| D. | zaczernienia się |
zaczernień się |
| C. | zaczernieniu się |
zaczernieniom się |
| B. | zaczernienie się |
zaczernienia się |
| N. | zaczernieniem się |
zaczernieniami się |
| Ms. | zaczernieniu się |
zaczernieniach się |
| W. | zaczernienie się |
zaczernienia się |
odpowiednik aspektowy: zaczerniać się
Pochodzenie
1. od dymu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło
Połączenia
- zaczernić się całkiem, całkowicie
Cytaty
|
Antysmogowa instalacja pokazała, czym oddychamy. „W niektórych miejscowościach nasz model płuc zaczernił się już po 3-5 dniach”. źródło: Internet: audycje.tokfm.pl |
|
|
Nagle wyczuła, że coś jest nie tak. Niebo zaczerniło się, a wokół pojawiły się ściany, niebezpiecznie szybko zbliżające się w jej stronę. źródło: Internet: portal-pisarski.pl |
|
|
W tym czasie naświetlona część emulsji zaczerni się całkowicie [...]. źródło: NKJP: Internet |
2. w oddali
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zaczernieć |
Cytaty
|
Gdyśmy się znaleźli na forum, przed nami [...] zaczernił się ceglany gmach. Na pół rozwalony, jak wieża wyniosły mur dawnej świątyni Jowisza stał przed nami naderwany, potężny i opuszczony. źródło: NKJP: Marek Borucki: Polacy w Rzymie, 1995 |
|
|
Niedzielne popołudnie na gorlickim kirkucie. Niczym kruki na śnieżnej bieli zaczerniły się postacie pobożnych chasydów z Izraela. Przyjechali autokarem [...]. źródło: NKJP: Modlili się na kirkucie, Gazeta Krakowska, 2003-02-25 |