UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

gruzełek

Chronologizacja

1534, SPXVI
W postaciach: gruzołka, gruzełka

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. gruzełek
gruzełki
D. gruzełka
gruzełków
C. gruzełkowi
gruzełkom
B. gruzełek
gruzełki
N. gruzełkiem
gruzełkami
Ms. gruzełku
gruzełkach
W. gruzełku
gruzełki

Pochodzenie

Zob. gruzeł

1. mały gruzeł:

Cytaty

1.a sera

Definicja

bardzo mały kawałek jakiejś substancji na powierzchni czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  gruzeł

Cytaty

Kiedyś płynęła tu woda, przelewając się dziesiątkami kaskad z sadzawki do sadzawki. Obecnie jest sucho. Na dnie łukowatych naczyń wyrosły osobliwe gruzełki kalcytu.

źródło: NKJP: Maciej Kuczyński: Czeluść, 1972

[...] za niewielkie pieniądze można było zajadać się w Pradze knedlikami z wieprzową pieczenią, a na Słowacji zapożyczonymi od Węgrów gulaszami lub brynzowymi pirohami (cudo, pierogi z bryndzą, posypane gruzełkami bryndzy i wielkimi skwarkami z chudego boczku).

źródło: NKJP: (AMK): Kuchenne podróże z „Dziennikiem Polskim”, Dziennik Polski, 2006-04-21

Wziąć 80 dkg mąki, z tego 10 dkg wsypać w 1/2 litra gotującego się mleka, zdjąć z ognia i mieszać aż do zgęstnienia, żeby nie było gruzełków.

źródło: NKJP: (SŚ): Przepis sprzed wieków, Gazeta Krakowska, 2007-02-15

Składnia

bez ograniczeń + gruzełek +
(CZEGO)

1.b na ciele

Definicja

małe, nieforemne zgrubienie na ciele lub powierzchni rośliny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  gruzeł

Cytaty

Nie było blizny po odciętej pępowinie, wgłębienia ani wybrzuszenia, ani gruzełka utajonego pod skórą [...].

źródło: NKJP: Tadeusz Nowak: Półbaśnie, 1876

[...] przygarnia ją jeszcze mocniej, oplata cienkie plecy rękami, znajduje pod palcami drobne gruzełki kręgów i delikatne pasma żeber, a wtedy ona zamiera, staje się ciężka, ciągnie go w dół.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Kronika wypadków miłosnych, 1974

– A pamiętasz swoje pierwsze wrażenie, kiedy zobaczyłeś gołą dziewczynę w naturze? – Tak! Byłem zdziwiony, że jest taka biała. I że jak przyjrzeć się z bliska, to ma takie same gruzełki na skórze jak ja [...].

źródło: NKJP: Tomasz Piątek: Pałac Ostrogskich, 2008

Brzoza źle znosi sadzenie, ale łatwo wyrasta z nasienia roznoszonego z wiatrem w oskrzydlonym owocu. W Polsce popularne są dwie: brodawkowata na wszelkich glebach i mniej częsta omszała w miejscach wilgotnych. Pierwsza ma młode gałązki nagie, ale z gruzełkami, druga - gładkie i omszałe.

źródło: NKJP: Las, Polityka, 2009-05-09

Składnia

bez ograniczeń + gruzełek +
(CZEGO)
Data ostatniej modyfikacji: 28.07.2022
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj