UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

renesansowy

Chronologizacja

SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Od: renesans

1. związany z epoką renesansu

Definicja

związany z renesansem - okresem w historii kultury europejskiej zapoczątkowanym we Włoszech w XIV w. i trwającym do XVI w., charakteryzującym się antropocentryzmem, racjonalizmem, rozwojem nauki i sztuki oraz przyrodoznawstwa, a także odwołaniem do antyku

Wymowa

[renesãsowy] lub [renesansowy]

Cytaty

Odmiana

część mowy: przymiotnik

1.a Rzym

Definicja

taki, jaki był w epoce renesansu

Wymowa

[renesãsowy] lub [renesansowy]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka prądy, kierunki i kategorie artystyczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Połączenia

renesansowy Rzym; renesansowa Europa, Francja; renesansowe miasto; renesansowe Włochy

Cytaty

Do najbardziej znanych utworów parenetycznych renesansowej Europy należą: „Il Principe” Niccolo Machiavellego (pisany między 1512 a 1520, wydany pośmiertnie w 1531) oraz „Il Cortegiano” Baldassarre Castiglionego.

źródło: NKJP: Jerzy Ziomek: Renesans, 1995

W renesansowym Rzymie spalono Giordana Bruna. Stosy, na których płonęli heretycy, były repliką słupów Nerona, na których płonęli pierwsi chrześcijanie.

źródło: NKJP: Jan Z. Słojewski, Perswazje i wycinki, Polityka, 2001-11-17

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	renesansowy	renesansowy	renesansowy	renesansowe	renesansowa
D.	renesansowego	renesansowego	renesansowego	renesansowego	renesansowej
C.	renesansowemu	renesansowemu	renesansowemu	renesansowemu	renesansowej
B.	renesansowego	renesansowego	renesansowy	renesansowe	renesansową
N.	renesansowym	renesansowym	renesansowym	renesansowym	renesansową
Ms.	renesansowym	renesansowym	renesansowym	renesansowym	renesansowej
W.	renesansowy	renesansowy	renesansowy	renesansowe	renesansowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	renesansowi	renesansowi	renesansowe	renesansowe
D.	renesansowych	renesansowych	renesansowych	renesansowych
C.	renesansowym	renesansowym	renesansowym	renesansowym
B.	renesansowych	renesansowych	renesansowych	renesansowe
N.	renesansowymi	renesansowymi	renesansowymi	renesansowymi
Ms.	renesansowych	renesansowych	renesansowych	renesansowych
W.	renesansowi	renesansowi	renesansowe	renesansowe

Składnia

Rz nieżywotny	+	renesansowy	+
szyk: neutralny

1.b utwór

Definicja

powstały w renesansie

Wymowa

[renesãsowy] lub [renesansowy]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka prądy, kierunki i kategorie artystyczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Połączenia

renesansowy dworek, dwór, fresk, nagrobek, ogród, ołtarz, pałac, pomnik, ratusz, rynek, tryptyk, zabytek, zamek; utwór; renesansowa attyka, polichromia, rzeźba, stalla; budowla, kamienica, kaplica, rezydencja, wieża, willa; sztuka; renesansowe dzieło

Cytaty

W kaplicy Czarnkowskich (pd.) renesansowy nagrobek Macieja Czarnkowskiego, kasztelana bydgoskiego (zm. 1542) i jego żony Katarzyny (zm. 1551) [...].

źródło: NKJP: Włodzimierz Łęcki: Wielkopolska: przewodnik, 1997

Oryginał renesansowego dzieła literackiego przechowywany jest w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie.

źródło: NKJP: Toruńskie dary, Gazeta Miejska, 1999

Z wieży rozciąga się wspaniały widok na Pragę. Na czterech pierzejach Rynku rzędy kolorowych gotyckich i renesansowych kamienic, pieczołowicie odrestaurowanych [...].

źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	renesansowy	renesansowy	renesansowy	renesansowe	renesansowa
D.	renesansowego	renesansowego	renesansowego	renesansowego	renesansowej
C.	renesansowemu	renesansowemu	renesansowemu	renesansowemu	renesansowej
B.	renesansowego	renesansowego	renesansowy	renesansowe	renesansową
N.	renesansowym	renesansowym	renesansowym	renesansowym	renesansową
Ms.	renesansowym	renesansowym	renesansowym	renesansowym	renesansowej
W.	renesansowy	renesansowy	renesansowy	renesansowe	renesansowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	renesansowi	renesansowi	renesansowe	renesansowe
D.	renesansowych	renesansowych	renesansowych	renesansowych
C.	renesansowym	renesansowym	renesansowym	renesansowym
B.	renesansowych	renesansowych	renesansowych	renesansowe
N.	renesansowymi	renesansowymi	renesansowymi	renesansowymi
Ms.	renesansowych	renesansowych	renesansowych	renesansowych
W.	renesansowi	renesansowi	renesansowe	renesansowe

Składnia

Rz nieżywotny	+	renesansowy	+
szyk: neutralny

Skróty

renes.

1.c twórca

Definicja

tworzący w renesansie

Wymowa

[renesãsowy] lub [renesansowy]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka prądy, kierunki i kategorie artystyczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Połączenia

renesansowy artysta, kompozytor, malarz, poeta, stoik, twórca, uczony
renesansowy i barokowy; średniowieczny i renesansowy

Cytaty

Młodzi ludzie musieli się wykazać znajomością Republiki Węgierskiej, życia i twórczości wybitnego poety renesansowego Balinta Ballasiego [...].

źródło: NKJP: Turniej i głosowanie, Dziennik Polski, 2003-04-19

Artysta renesansowy malował widoczne cechy przedmioty, kubista - te znane.

źródło: NKJP: Anna Matuchniak-Krasuska: Publiczność wobec metafory plastycznej : o recepcji groteski Jerzego Dudy – Gracza, 1999

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	renesansowy	renesansowy	renesansowy	renesansowe	renesansowa
D.	renesansowego	renesansowego	renesansowego	renesansowego	renesansowej
C.	renesansowemu	renesansowemu	renesansowemu	renesansowemu	renesansowej
B.	renesansowego	renesansowego	renesansowy	renesansowe	renesansową
N.	renesansowym	renesansowym	renesansowym	renesansowym	renesansową
Ms.	renesansowym	renesansowym	renesansowym	renesansowym	renesansowej
W.	renesansowy	renesansowy	renesansowy	renesansowe	renesansowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	renesansowi	renesansowi	renesansowe	renesansowe
D.	renesansowych	renesansowych	renesansowych	renesansowych
C.	renesansowym	renesansowym	renesansowym	renesansowym
B.	renesansowych	renesansowych	renesansowych	renesansowe
N.	renesansowymi	renesansowymi	renesansowymi	renesansowymi
Ms.	renesansowych	renesansowych	renesansowych	renesansowych
W.	renesansowi	renesansowi	renesansowe	renesansowe

Składnia

Rz osobowy	+	renesansowy	+
szyk: neutralny

Skróty

renes.

2. związany z renesansem - stylem

Definicja

związany z renesansem - stylem w architekturze i w sztukach plastycznych panującym w Europie od XIV do XVI w., charakteryzującym się realizmem i dążnością do uwydatnienia piękna, będącym odwołaniem do dziedzictwa antyku i zerwaniem z estetyką średniowiecza

Wymowa

[renesãsowy] lub [renesansowy]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka prądy, kierunki i kategorie artystyczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Połączenia

renesansowy dworek, dwór, fresk, nagrobek, ogród, ołtarz, pałac, pomnik, ratusz, rynek, tryptyk, zabytek, zamek; utwór; charakter, humanizm, kształt, styl; renesansowa attyka, polichromia, rzeźba, stalla; budowla, kamienica, kaplica, rezydencja, wieża, willa; sztuka; renesansowe dzieło
częściowo; pierwotnie renesansowy
renesansowy i gotycki; renesansowy i rokokowy

Cytaty

	Od kilku lat Ratusz Staromiejski poddawany jest konserwacji, wymieniono już dach i rynny, teraz przyszła kolej na wieżę ratuszową i północno-zachodnią wieżyczkę w stylu renesansowym. źródło: NKJP: Wieża jak nowa, Gazeta Miejska, 2001
	Zygmunt I Stary rozpoczął przebudowę zamku, a Zygmunt August nadał tej rezydencji renesansowy kształt czworoboku z wewnętrznym arkadowym dziedzińcem. źródło: NKJP: (WR): Zamki i ludzie, Dziennik Polski, 2003-03-22
	Na terenie Starego Bielska [...] grodzisko przedhistoryczne o średnicy ok. 200 m, otoczone wałem i gotycki kościół XIV w. Wewnątrz gotyckie i renesansowe freski, tryptyk w ołtarzu i stalle XVI w. źródło: NKJP: Krystyna Malik, Raciborska Maria (red.): Przewodnik po Polsce, 1996
	Brzeg to miasto architektonicznych kontrastów: renesansowy portal wbudowany w obskurny betonowy domek; gotycki kościół Świętego Mikołaja drzwi w drzwi z gierkowskim domem kultury. źródło: NKJP: Tomasz Ejtminowicz, Perła to nie jest, Gazeta Wyborcza, 1997-10-01

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	renesansowy	renesansowy	renesansowy	renesansowe	renesansowa
D.	renesansowego	renesansowego	renesansowego	renesansowego	renesansowej
C.	renesansowemu	renesansowemu	renesansowemu	renesansowemu	renesansowej
B.	renesansowego	renesansowego	renesansowy	renesansowe	renesansową
N.	renesansowym	renesansowym	renesansowym	renesansowym	renesansową
Ms.	renesansowym	renesansowym	renesansowym	renesansowym	renesansowej
W.	renesansowy	renesansowy	renesansowy	renesansowe	renesansowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	renesansowi	renesansowi	renesansowe	renesansowe
D.	renesansowych	renesansowych	renesansowych	renesansowych
C.	renesansowym	renesansowym	renesansowym	renesansowym
B.	renesansowych	renesansowych	renesansowych	renesansowe
N.	renesansowymi	renesansowymi	renesansowymi	renesansowymi
Ms.	renesansowych	renesansowych	renesansowych	renesansowych
W.	renesansowi	renesansowi	renesansowe	renesansowe

Składnia

Rz nieżywotny	+	renesansowy	+
szyk: neutralny

Skróty

renes.

3.a człowiek

Definicja

mający wszechstronne zainteresowania

Wymowa

[renesãsowy] lub [renesansowy]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wszechstronny

Połączenia

renesansowy artysta, człowiek, twórca

Cytaty

Pan aptekarz jest człowiekiem renesansowym - wszystkich zna, wszystkim się interesuje, wszystko wie, do wszystkiego lubi przyłożyć rękę. W jego bibliotece stoją XVI-wieczne inkunabuły, prace o ruchu oporu na fryzyjskich wyspach i futurologiczne przepowiednie, które napawają go przerażeniem.

źródło: NKJP: Danuta Zagrodzka, Kilka łyków fryzyjskiej herbatki, Gazeta Wyborcza - Dodatek, 1997-07-25

Bogusław Schaeffer jest twórcą renesansowym - pisze dramaty, książki z zakresu historii muzyki, komponuje, uczy - jest profesorem nie tylko krakowskiej Akademii Muzycznej, ale także słynnego „Mozarteum” w Salzburgu.

źródło: NKJP: Podwójna radość i terapia, Dziennik Polski, 2000-08-04

Krzysztof Penderecki uważa się za artystę renesansowego. Oprócz muzyki interesuje go literatura, historia sztuki i botanika. Jest znawcą i miłośnikiem drzew, ze szczególną pasją oddaje się architekturze ogrodów.

źródło: NKJP: Mistrz i Elżbieta, Polityka, 2003-08-02

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	renesansowy	renesansowy	renesansowy	renesansowe	renesansowa
D.	renesansowego	renesansowego	renesansowego	renesansowego	renesansowej
C.	renesansowemu	renesansowemu	renesansowemu	renesansowemu	renesansowej
B.	renesansowego	renesansowego	renesansowy	renesansowe	renesansową
N.	renesansowym	renesansowym	renesansowym	renesansowym	renesansową
Ms.	renesansowym	renesansowym	renesansowym	renesansowym	renesansowej
W.	renesansowy	renesansowy	renesansowy	renesansowe	renesansowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	renesansowi	renesansowi	renesansowe	renesansowe
D.	renesansowych	renesansowych	renesansowych	renesansowych
C.	renesansowym	renesansowym	renesansowym	renesansowym
B.	renesansowych	renesansowych	renesansowych	renesansowe
N.	renesansowymi	renesansowymi	renesansowymi	renesansowymi
Ms.	renesansowych	renesansowych	renesansowych	renesansowych
W.	renesansowi	renesansowi	renesansowe	renesansowe

Składnia

Rz osobowy	+	renesansowy	+
szyk: neutralny

3.b umysł

Definicja

charakteryzujący kogoś, kto ma wszechstronne zainteresowania

Wymowa

[renesãsowy] lub [renesansowy]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Połączenia

renesansowy umysł; renesansowa postawa; renesansowe zainteresowania
iście renesansowy

Cytaty

Przedstawiał jego iście renesansowe zainteresowania oraz talenty. Był przecież wybitnym nauczycielem gimnazjalnym, znakomicie rysował, jako jeden z pierwszych wnikliwie badał i popularyzował (liczne publikacje) dzieje Bochni, kolekcjonował dzieła sztuki i pamiątki regionalne, które stały się zaczątkiem muzeum...

źródło: NKJP: (PK), Medal dla Sprawiedliwego, Dziennik Polski, 2003-09-25

Był w niej zakochany po uszy, wyrażał się o niej w samych superlatywach. - Bardzo ją kocham. Jest wspaniałą kobietą o renesansowym umyśle. Ma znacznie więcej talentów niż ja - mówił.

źródło: NKJP: Dla Grażyny Treli rozstał się z żoną, Życie na gorąco, 1999

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	renesansowy	renesansowy	renesansowy	renesansowe	renesansowa
D.	renesansowego	renesansowego	renesansowego	renesansowego	renesansowej
C.	renesansowemu	renesansowemu	renesansowemu	renesansowemu	renesansowej
B.	renesansowego	renesansowego	renesansowy	renesansowe	renesansową
N.	renesansowym	renesansowym	renesansowym	renesansowym	renesansową
Ms.	renesansowym	renesansowym	renesansowym	renesansowym	renesansowej
W.	renesansowy	renesansowy	renesansowy	renesansowe	renesansowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	renesansowi	renesansowi	renesansowe	renesansowe
D.	renesansowych	renesansowych	renesansowych	renesansowych
C.	renesansowym	renesansowym	renesansowym	renesansowym
B.	renesansowych	renesansowych	renesansowych	renesansowe
N.	renesansowymi	renesansowymi	renesansowymi	renesansowymi
Ms.	renesansowych	renesansowych	renesansowych	renesansowych
W.	renesansowi	renesansowi	renesansowe	renesansowe

Składnia

Rz nieżywotny	+	renesansowy	+
szyk: neutralny

Data ostatniej modyfikacji: 30.01.2014