UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

starożytność

Chronologizacja

SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Od: starożytny

1. epoka

Definicja

okres w historii i sztuce najstarszych cywilizacji trwający od około 4000 r. p.n.e. do 476 r. n.e.

Noty o użyciu

Zapisywane również wielką literą.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka prądy, kierunki i kategorie artystyczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  antyk
antonimy:  nowożytność
hiperonimy:  epoka, okres

Połączenia

  • grecka, rzymska; głęboka, odległa, późna starożytność
  • starożytność i odrodzenie; starożytność i renesans; starożytność i średniowiecze
  • badacz, człowiek, historyk, miłośnik; zabytek; początek, schyłek; czas, doba, epoka, okres starożytności
  • coś sięga starożytności
  • interesować się starożytnością
  • znany od starożytności

Cytaty

[...] historia przemawia na korzyść Albańczyków. Ich przodkowie zasiedlili ten rejon Europy w głębokiej starożytności, kilkaset lat przed Chrystusem.

źródło: NKJP: Marek Rapacki: Tak wygląda życie małego narodu, Gazeta Wyborcza, 1999-04-03

Wyznaję znaną dobrze lekarzom od czasów starożytności zasadę: Przede wszystkim nie szkodzić.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 20.10.1994

Eunika uczy się świetnie, interesuje się starożytnością i kocha konie.

źródło: NKJP: Danuta Pawłowska: My się szkoły nie boimy!, Ozon, 2005

[...] wybrałabym Włochy, ponieważ można tam zarówno wypoczywać na plaży pełnej słońca jak i zwiedzać piękne zabytki pochodzące nawet ze Starożytności.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny:

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. starożytność
starożytności
D. starożytności
starożytności
C. starożytności
starożytnościom
B. starożytność
starożytności
N. starożytnością
starożytnościami
Ms. starożytności
starożytnościach
W. starożytności
starożytności

Inne uwagi

Zwykle lp

2. dawność

Definicja

książk. 
tradycja lub historia czegoś sięgająca zamierzchłych czasów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  starodawność
hiperonimy:  dawność

Połączenia

  • starożytność narodu, rodu; poglądów, tradycji

Cytaty

Chroniony kręgiem nietykalności królewskiej, traktował z góry szlachtę chełpiącą się starożytnością rodów; jak gdyby był królem.

źródło: KWSJP: Krzysztof Kowalski: Śmiech na służbie, 1987

[...] czym był Olimp dla poetów łacińskich okresu cesarstwa, tym dla Polaka są resztki przedhistorycznych legend [...]. W ich powrocie można dostrzec rys nadchodzącego sarmatyzmu: poczucie godności i starożytności narodu zostaje utwierdzone posiadaniem własnej mitologii.

źródło: KWSJP: Jerzy Ziomek: Renesans, 1973

Uznanie kanoniczności księgi opierano w judaizmie na pewnych kryteriach, pozwalających wyodrębnić ją spośród innych dzieł literackich. Kryteriami takimi były: starożytność księgi i jej natchnienie [...].

źródło: KWSJP: Witold Tyloch: Dzieje ksiąg Starego Testamentu: szkice z krytyki biblijnej, 1981

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny:

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. starożytność
starożytności
D. starożytności
starożytności
C. starożytności
starożytnościom
B. starożytność
starożytności
N. starożytnością
starożytnościami
Ms. starożytności
starożytnościach
W. starożytności
starożytności

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + starożytność +
CZEGO
Data ostatniej modyfikacji: 14.01.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj