UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wróżba

Chronologizacja

SStp, SJPXVII, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Od: wróżyć (zob.) z przyrostkiem -ba (< *-ьba)

1.a czynność

Definicja

ogół czynności i obrzędów służących przepowiedzeniu przyszłości na podstawie interpretacji znaczenia szczególnych przedmiotów i ich układów, zjawisk lub procesów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy

Połączenia

andrzejkowe wróżby
wróżby z linii dłoni, z gwiazd, z kart, z ręki

Cytaty

We wróżbach przez lanie wosku najbardziej przejmujący moment jest, kiedy płynny wosk syczy w zimnej wodzie i układa się w figury Losu.

źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Dolina Issy, 1955

Równocześnie wróżbiarze czynili rozliczne wróżby. W szklane naczynie sypali popiół, lali wodę, a gdy woda się ustała i popiół opadł na dno, rzucili w naczynie garść pereł.

źródło: NKJP: Zoffia Kossak: Przymierze, 1952

Tam przed kluczowymi dla związku plemion decyzjami zasięgano opinii bogów przez dwojaki obrzęd wyroczni: wróżbę z losów i wróżbę z konia.

źródło: NKJP: Karol Modzelewski: Barbarzyńska Europa, 2004

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wróżba	wróżby
D.	wróżby	wróżb

C.	wróżbie	wróżbom
B.	wróżbę	wróżby
N.	wróżbą	wróżbami
Ms.	wróżbie	wróżbach
W.	wróżbo	wróżby

Składnia

wróżba

(z CZEGO)

1.b rezultat

Definicja

przepowiednia będąca rezultatem wróżby - ogółu czynności i obrzędów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy

Połączenia

wróżby miłosne; spełnione wróżby
wróżba i horoskop; wróżby i przepowiednie, wróżby i czary
ciasteczka z wróżbami
wróżba się (nie) spełniła
wierzyć we wróżby

Cytaty

Wierzył w duchy, w zjawy, we wróżby. Każdego wieszczka wypytywał o swoją przyszłość.

źródło: NKJP: Jan Dobraczyński, Święty miecz, 1949

Odczytywali oni wróżby z grzmotów i błyskawic, ze sposobu zachowania się zwierząt, z linii lotu i głosów ptaków, czy z chwytania ziarna przez kury hodowane do celów wróżbiarskich.

źródło: NKJP: Zygmunt Kubiak, Mitologia Graków i Rzymian, 2008

Na początku wszystko szło świetnie: wahadełko odnajdywało chore organy, medytacje dodawały energii, spełniały się wróżby z kart...

źródło: NKJP: Jarmark cudów, Głos Ojca Pio, 2010

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wróżba	wróżby
D.	wróżby	wróżb

C.	wróżbie	wróżbom
B.	wróżbę	wróżby
N.	wróżbą	wróżbami
Ms.	wróżbie	wróżbach
W.	wróżbo	wróżby

2. zapowiedź

Definicja

zjawisko traktowane jako zapowiedź lub oznaka czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy

Połączenia

dobra, pomyślna, zła wróżba
wróżba dostatku, pogody, urodzaju, zwycięstwa
znaki i wróżby
być wróżbą

Cytaty

	Była doświadczoną łowczynią, kłusowała w pańskich lasach od dziecka, pierwszą sarnę położyła mając jedenaście lat, pierwszego rogacza czternastaka - na niebywale szczęśliwą łowiecką wróżbę - w dniu swych czternastych urodzin. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski, Chrzest ognia, 1996
	Andrzej Gołaś [...] poparcie odbiera jako zapowiedź jednoczenia się krakowskiej prawicy i wróżbę jej zwycięstwa w październikowych wyborach samorządowych. źródło: NKJP: (Nit): Wróżba zwycięstwa?, Gazeta Krakowska, 2002-04-26
	Powszechnie uważa się, że bociany przylatują do Polski „na św. Józefa”, czyli 19 marca. Jeśli do tej pory nie pojawiły się w gnieździe, na wsiach uważano to za złą wróżbę. źródło: NKJP: Boćki wkrótce przylecą, Express Ilustrowany, 2003-03-29
	Swoją prasową „śmierć” potraktował jako dobrą wróżbę – dożycia co najmniej setki, a najchętniej 105 lat. źródło: NKJP: Barbara Sadłowska: Koniec opowieści mecenasa, Gazeta Poznańska, 2001-10-19

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wróżba	wróżby
D.	wróżby	wróżb

C.	wróżbie	wróżbom
B.	wróżbę	wróżby
N.	wróżbą	wróżbami
Ms.	wróżbie	wróżbach
W.	wróżbo	wróżby

Składnia

	+	wróżba	+	(CZEGO)
	+	wróżba	+	(JAKA)

Data ostatniej modyfikacji: 09.04.2013