Chronologizacja
Pochodzenie
1. zwycięstwo
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne
Relacje znaczeniowe
synonimy: | obwołać, ogłosić | |
hiperonimy: | poinformować |
Połączenia
- obwieścić nowinę, tajemnicę, triumf, czyjąś śmierć, zmartwychwstanie
- obwieścić całej Polsce, ludowi, narodowi, sąsiadom, światu, znajomym
- obwieścić donośnie, głośno, publicznie, radośnie, triumfalnie, uroczyście
Cytaty
Sądził, że pierwszy obwieści nadciągające we wsi przemiany. źródło: KWSJP: Albin Bobruk: Zagony Rososzy, 1984 |
|
Wszedł na stopień ołtarza i obwieścił donośnie: - Moi państwo! Okazuje się, że znalazł się między nami ojciec jednego z poległych tu bohaterów. źródło: KWSJP: Marian Turwid: Dwie strony drogi, 1983 |
|
– Mnie nikt tak nie podejdzie jak jego – obwieścił chełpliwie. źródło: KWSJP: Piotr Zaremba: Plama na suficie, 2004 |
|
Dzisiaj wczesnym rankiem w moim biurze zjawił się posterunkowy z XII rewiru i obwieścił dyżurnemu [...], że u nich w areszcie siedzą dwaj niezidentyfikowani, poranieni i pijani w sztok ludzie, którzy najprawdopodobniej brali udział w jakiejś poważnej nocnej bójce. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Dżuma w Breslau, 2007 |
|
Szyldy na barach obwieszczą specjalne, promocyjne ceny piwa [...]. źródło: NKJP: Kamila Sławińska: Nowy Jork. Przewodnik niepraktyczny, 2008 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
obwieszczę |
obwieścimy |
|||
2 os. |
obwieścisz |
obwieścicie |
|||
3 os. |
obwieści |
obwieszczą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
obwieściłem +(e)m obwieścił |
obwieściłam +(e)m obwieściła |
obwieściłom +(e)m obwieściło |
obwieściliśmy +(e)śmy obwieścili |
obwieściłyśmy +(e)śmy obwieściły |
2 os. |
obwieściłeś +(e)ś obwieścił |
obwieściłaś +(e)ś obwieściła |
obwieściłoś +(e)ś obwieściło |
obwieściliście +(e)ście obwieścili |
obwieściłyście +(e)ście obwieściły |
3 os. |
obwieścił |
obwieściła |
obwieściło |
obwieścili |
obwieściły |
bezosobnik: obwieszczono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
obwieśćmy |
|
2 os. |
obwieść |
obwieśćcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
obwieściłbym bym obwieścił |
obwieściłabym bym obwieściła |
obwieściłobym bym obwieściło |
obwieścilibyśmy byśmy obwieścili |
obwieściłybyśmy byśmy obwieściły |
2 os. |
obwieściłbyś byś obwieścił |
obwieściłabyś byś obwieściła |
obwieściłobyś byś obwieściło |
obwieścilibyście byście obwieścili |
obwieściłybyście byście obwieściły |
3 os. |
obwieściłby by obwieścił |
obwieściłaby by obwieściła |
obwieściłoby by obwieściło |
obwieściliby by obwieścili |
obwieściłyby by obwieściły |
bezosobnik: obwieszczono by
bezokolicznik: obwieścić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
obwieściwszy
gerundium: obwieszczenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | obwieszczenie |
obwieszczenia |
D. | obwieszczenia |
obwieszczeń |
C. | obwieszczeniu |
obwieszczeniom |
B. | obwieszczenie |
obwieszczenia |
N. | obwieszczeniem |
obwieszczeniami |
Ms. | obwieszczeniu |
obwieszczeniach |
W. | obwieszczenie |
obwieszczenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: obwieszczony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | obwieszczony |
obwieszczony |
obwieszczony |
obwieszczone |
obwieszczona |
D. | obwieszczonego |
obwieszczonego |
obwieszczonego |
obwieszczonego |
obwieszczonej |
C. | obwieszczonemu |
obwieszczonemu |
obwieszczonemu |
obwieszczonemu |
obwieszczonej |
B. | obwieszczonego |
obwieszczonego |
obwieszczony |
obwieszczone |
obwieszczoną |
N. | obwieszczonym |
obwieszczonym |
obwieszczonym |
obwieszczonym |
obwieszczoną |
Ms. | obwieszczonym |
obwieszczonym |
obwieszczonym |
obwieszczonym |
obwieszczonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | obwieszczeni |
obwieszczeni |
obwieszczone |
obwieszczone |
D. | obwieszczonych |
obwieszczonych |
obwieszczonych |
obwieszczonych |
C. | obwieszczonym |
obwieszczonym |
obwieszczonym |
obwieszczonym |
B. | obwieszczonych |
obwieszczonych |
obwieszczonych |
obwieszczone |
N. | obwieszczonymi |
obwieszczonymi |
obwieszczonymi |
obwieszczonymi |
Ms. | obwieszczonych |
obwieszczonych |
obwieszczonych |
obwieszczonych |
odpowiednik aspektowy: obwieszczać
Składnia
![]() |
+ | obwieścić | + |
CO +
(KOMU)
|
Rzosobowy | + | obwieścić | + |
MOWA WPROST
|
![]() |
+ | obwieścić | + |
(KOMU) +
że ZDANIE|ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE
|
2. awarię
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
ATEMATYCZNY
Relacje znaczeniowe
synonimy: | zasygnalizować |
Połączenia
- dzwonek obwieścił; bicie dzwonów obwieściło
- obwieścić koniec czegoś, przerwę, czyjeś przybycie
Cytaty
Wszyscy gęsiego opuścili zakrystię. Dzwonek obwieścił rozpoczęcie mszy. źródło: NKJP: Aleksandra Stępień: Mesjasz, Esensja, nr 7. 2007 |
|
Niecierpliwie czekaliśmy końca strzelaniny, jakby to były ćwiczenia, w których gwizdek lub trąbka obwieści przerwę. źródło: NKJP: Jan Józef Szczepański: Polska jesień, 1955 |
|
Trzeba więc było wypłoszyć następnego i zabawa trwała dalej, póki brzuchy końskie nie spłynęły pianą, od kurzu czerwoną, póki schrypnięci jeźdźcy nie ucichli i wołanie trąbki nie obwieściło kresu gonitwom. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966 |
|
Rozpaczliwy krzyk zabijanej świni obwieścił, że do ślubu i wesela zostało niewiele czasu. źródło: NKJP: Andrzej Mularczyk: Sami swoi, 1967 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
obwieszczę |
obwieścimy |
|||
2 os. |
obwieścisz |
obwieścicie |
|||
3 os. |
obwieści |
obwieszczą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
obwieściłem +(e)m obwieścił |
obwieściłam +(e)m obwieściła |
obwieściłom +(e)m obwieściło |
obwieściliśmy +(e)śmy obwieścili |
obwieściłyśmy +(e)śmy obwieściły |
2 os. |
obwieściłeś +(e)ś obwieścił |
obwieściłaś +(e)ś obwieściła |
obwieściłoś +(e)ś obwieściło |
obwieściliście +(e)ście obwieścili |
obwieściłyście +(e)ście obwieściły |
3 os. |
obwieścił |
obwieściła |
obwieściło |
obwieścili |
obwieściły |
bezosobnik: obwieszczono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
obwieśćmy |
|
2 os. |
obwieść |
obwieśćcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
obwieściłbym bym obwieścił |
obwieściłabym bym obwieściła |
obwieściłobym bym obwieściło |
obwieścilibyśmy byśmy obwieścili |
obwieściłybyśmy byśmy obwieściły |
2 os. |
obwieściłbyś byś obwieścił |
obwieściłabyś byś obwieściła |
obwieściłobyś byś obwieściło |
obwieścilibyście byście obwieścili |
obwieściłybyście byście obwieściły |
3 os. |
obwieściłby by obwieścił |
obwieściłaby by obwieściła |
obwieściłoby by obwieściło |
obwieściliby by obwieścili |
obwieściłyby by obwieściły |
bezosobnik: obwieszczono by
bezokolicznik: obwieścić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
obwieściwszy
gerundium: obwieszczenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | obwieszczenie |
obwieszczenia |
D. | obwieszczenia |
obwieszczeń |
C. | obwieszczeniu |
obwieszczeniom |
B. | obwieszczenie |
obwieszczenia |
N. | obwieszczeniem |
obwieszczeniami |
Ms. | obwieszczeniu |
obwieszczeniach |
W. | obwieszczenie |
obwieszczenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: obwieszczony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | obwieszczony |
obwieszczony |
obwieszczony |
obwieszczone |
obwieszczona |
D. | obwieszczonego |
obwieszczonego |
obwieszczonego |
obwieszczonego |
obwieszczonej |
C. | obwieszczonemu |
obwieszczonemu |
obwieszczonemu |
obwieszczonemu |
obwieszczonej |
B. | obwieszczonego |
obwieszczonego |
obwieszczony |
obwieszczone |
obwieszczoną |
N. | obwieszczonym |
obwieszczonym |
obwieszczonym |
obwieszczonym |
obwieszczoną |
Ms. | obwieszczonym |
obwieszczonym |
obwieszczonym |
obwieszczonym |
obwieszczonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | obwieszczeni |
obwieszczeni |
obwieszczone |
obwieszczone |
D. | obwieszczonych |
obwieszczonych |
obwieszczonych |
obwieszczonych |
C. | obwieszczonym |
obwieszczonym |
obwieszczonym |
obwieszczonym |
B. | obwieszczonych |
obwieszczonych |
obwieszczonych |
obwieszczone |
N. | obwieszczonymi |
obwieszczonymi |
obwieszczonymi |
obwieszczonymi |
Ms. | obwieszczonych |
obwieszczonych |
obwieszczonych |
obwieszczonych |
odpowiednik aspektowy: obwieszczać
Składnia
Rznieżywotny | + | obwieścić | + |
CO
|
Rznieżywotny | + | obwieścić | + |
że ZDANIE
|