UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

lazaret

Chronologizacja

1585, SPXVI

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. lazaret
lazarety
D. lazaretu
lazaretów
C. lazaretowi
lazaretom
B. lazaret
lazarety
N. lazaretem
lazaretami
Ms. lazarecie
lazaretach
W. lazarecie
lazarety

Pochodzenie

fr. lazaret

niem. lazarett

z wł. lazzaretto

Wł. nazwa z weneckiego lazareto, nazareto, pierwotne nazareto od nazwy domu zadżumionych założonego w XV w. przy kościele Santa Maria di Nazaret w Wenecji; zmiana nagłosowego na- na la- prawdopodobnie w związku z omyłkowym kojarzeniem go ze szpitalem dla trędowatych Ospedale di S. Lazzaro na sąsiedniej wyspie (nazwanym na cześć św. Łazarza, patrona trędowatych).

1. wojskowy

Definicja

prowizoryczny szpital zorganizowany w warunkach wojennych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie miejsca i instytucje związane z leczeniem

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  szpital

Połączenia

  • polowy, wojskowy lazaret
  • leżeć w lazarecie

Cytaty

W ciągu minionych miesięcy Lovell nabrał wprawy w opatrywaniu rannych i pełnił teraz rolę medyka. Chata, w której urządził lazaret, składała się z dwóch pomieszczeń.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Talizman złotego smoka, 2002

W stanie krańcowego wycieńczenia przeniesiono go do lazaretu. Nie dawano mu większych szans. Oddział w obozowym szpitalu, na którym leżał, nazywano umieralnią.

źródło: NKJP: Grzegorz Górny: Przeżyłem dolinę śmierci, Ozon, nr 17, 2005

Jej mąż zabrany już na początku wojny, wprost od swego bankowego biurka, jeszcze w gumowych zarękawkach, zmarł w drugim roku i co gorsza, nie na polu chwały, ale w lazarecie po źle leczonej infekcji.

źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Krakowska żałoba, 2006

Oddział neurologiczny w niczym nie przypominał nowoczesnego oddziału intensywnej terapii w Camagüey. Było brudno, ten oddział nasuwał na myśl lazarety polowe w czasie wojny.

źródło: NKJP: Marek Jarosz: Wspomnienia psychiatry, 2001

2. zakaźny

Definicja

w dawnych czasach szpital dla chorych na choroby zakaźne

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie miejsca i instytucje związane z leczeniem

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  szpital

Cytaty

Stosując się do życzenia zwierzchnika, Bouquet nie tylko rozdawał Indianom koce, z których wcześniej korzystali w lazarecie chorzy na ospę, ale też nie cofał się przed użyciem tresowanych psów do „polowań” na to „szkodliwe robactwo”.

źródło: NKJP: Zbigniew Teplicki: Wielcy Indianie Ameryki Północnej, 1994

W Kongresówce tylko Warszawa w tym okresie mogła się poszczycić tramwajami, a na Pomorzu tramwaje jeździły w Toruniu, Bydgoszczy, Inowrocławiu i Grudziądzu. [...] W okresie panowania pruskiego rozwinęła się opieka społeczna, powstały sierocińce i lazarety.

źródło: NKJP: Kazimierz Przybyszewski, Małgorzata Litwin: Toruń dwóch narodów, Gazeta Miejska, nr 1(44), 2000

Data ostatniej modyfikacji: 03.10.2022
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj