UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

lejce

Chronologizacja

1471, SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: p3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. lejce
D. lejców
C. lejcom
B. lejce
N. lejcami
Ms. lejcach
W. lejce

Inne uwagi

Spotykane również formy D. lejc, lejcy, które jednak uważane są za niepoprawne. Sporadycznie pojawiają się także historyczne formy lp lejc, lejca, mające we współczesnej polszczyźnie charakter archaiczny.

Pochodzenie

śr.-w.-niem. leit-seil

śr.-d.-niem. leide-sēl

Definicja

część uprzęży w postaci pasów przymocowanych do uzdy, służąca do kierowania koniem lub innym zwierzęciem pociągowym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

Połączenia

  • bat i lejce
  • chwycić/chwytać, przywiązać, rzucić, ściągnąć, trzymać, ująć, wziąć lejce
  • chwycić/chwytać za lejce

Cytaty

Zaprzągł konie, siadł na furę, wziął bat, lejce i tak jeździł wokół miasta, aż się, panie, ściemniło.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996

Kiedy Witia przy bramie Kargulów ściągnął lejce, ogier znów zaczął tańczyć, wyginając szyję.

źródło: NKJP: Andrzej Mularczyk: Sami swoi, 1967

Woźnice klęli, chlaszcząc konie lejcami, wychylając się, zerkali niespokojnie, czy koła są w dostatecznej odległości od skraju wąwozu, przy którym biegła wąska, nierówna droga.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Miecz przeznaczenia, 1992

Teraz powolutku, powstrzymując na lejcach śpieszące się do żłobu konie, wlokłem się kopyto za kopytem.

źródło: NKJP: Tadeusz Nowak: A jak królem, a jak katem będziesz, 1967

Data ostatniej modyfikacji: 14.10.2022
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj