Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | hiperbola |
hiperbole |
|
| D. | hiperboli |
hiperboli |
neut |
| hiperbol |
char | ||
| C. | hiperboli |
hiperbolom |
|
| B. | hiperbolę |
hiperbole |
|
| N. | hiperbolą |
hiperbolami |
|
| Ms. | hiperboli |
hiperbolach |
|
| W. | hiperbolo |
hiperbole |
Pochodzenie
gr. hyperbolé 'przerzucenie, przesada'
1. w literaturze
Definicja
Wymowa
[hiperbola]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka film
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | przesadnia |
Połączenia
- hiperbola stylistyczna
- parabola i hiperbola
Cytaty
|
Słynna hiperbola, nadająca utworom Chopina rolę „armat ukrytych wśród kwiatów”, która dla nas Polaków od dawna już brzmiała jak poetyczny banał, nabrała nagle w pojęciach naszych ciemiężycieli pełni swego znaczenia [...]. źródło: NKJP: Krzysztof Bilica: Wokół Chopina i Polski: siedem szkiców, 2005 |
|
|
Niektórzy uważają co prawda, że Jezus nie posłużył się aż tak skrajną hiperbolą, gdyż miał na myśli ciasną i niską bramę w murach Jerozolimy, przez którą z trudem przedostawały się objuczone wielbłądy. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Twórczość Bernarda, choć pełna hiperboli, zestawionych obok siebie skrajności i górnolotnej retoryki, nigdy, ani celowo, ani wbrew intencjom autora, nie popadała w swej wzniosłości w śmieszność, nawet jeżeli otwarcie chwaliła damę ponad jej wartość. źródło: NKJP: Dariusz Piwowarczyk: Słynni rycerze Europy, 2009 |
|
|
Napisana prostym językiem w opisach np. wydarzeń w getcie bardziej do mnie przemawiała niż, chociażby najeżona hiperbolami, proza Hanny Krall. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Zabawna forma gatunkowa filmu pozwala na bezbolesne przejście przez jak najbardziej nieprzyjemne wnioski, a wszechobecne hiperbole zaskakują, jednocześnie podkreślając grubą kreską istotę filmu. źródło: NKJP: Ewa Drab i in.: Nowe Horyzonty już po raz dziewiąty, Esensja, 2009-09-08 |
2. w matematyce
Definicja
Wymowa
[hiperbola]
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | krzywa |
Połączenia
- narysować, wykreślić hiperbolę
Cytaty
|
Na rzutniku ukazywały się hiperbole, koła i linie proste. Gimnazjaliści nanosili dane z kart pracy, a kalkulator robił resztę. W ten sposób układ dwóch równań rozwiązano graficznie w ciągu jednej minuty. źródło: NKJP: (ŁUCZ): Prostokąt w kalkulatorze, Gazeta Krakowska, 2002-05-24 |
|
|
Teoria Newtona przewiduje, że tor ciała niebieskiego poruszającego się w polu grawitacyjnym Słońca może być elipsą lub kołem, ale może też być hiperbolą lub parabolą. Te dwie ostatnie krzywe nie są zamknięte. źródło: NKJP: Adam Strzałkowski: O siłach rządzących światem: rzecz o podstawowych oddziaływaniach – grawitacyjnych, elektromagnetycznych, silnych i słabych, 1996 |
|
|
[...] prawo, wedle którego siła maleje dokładnie z kwadratem odległości, prowadzi do orbit, będących przekrojami stożka, czyli kół, elips, źródło: NKJP: Internet |
3. kształt
Definicja
Wymowa
[hiperbola]
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury
Cytaty
|
Od czego zależy hiperbola lotu? Prędkość jest zależna od prędkości wiatru bocznego? źródło: Internet: f.kafeteria.pl |
|
|
Typowy bumerang ma kształt skrzydła, tj. ma tylko dwa skrzydła, zakrzywione w hiperbolę. źródło: Internet: pl.hobbygaiety.com |
|
|
Ponad wszelką wątpliwość było to ciało spoza Układu: nadleciało po hiperboli i rozwijało prędkość 95 km/s (układowe stać na połowę tego). źródło: Internet: rp.pl |
|
|
Współczesne obserwacje pozwoliły na wykrycie kilku komet poruszających się po hiperbolach, których obecność można przypisać grawitacyjnemu oddziaływaniu Jowisza. źródło: NKJP: Internet |
Składnia
|
+ | hiperbola | + |
(CZEGO)
|
4. wzrost
Definicja
Wymowa
[hiperbola]
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Cytaty
|
Burzliwe lata 70. obfitujące w hiperbole cen surowców, złota, srebra i inflacji powodowały, że coraz większa ilość korporacji zaczęła interesować się udziałem w londyńskim fixingu cen złota. źródło: Internet: goldco.pl |
|
|
Czy hiperbola, jaka zaczyna być w ostatnich tygodniach coraz bardziej widoczna na rentownościach naszych krajowych obligacji, jest pochodną globalnej tendencji związanej z zacieśnieniem polityki przez banki centralne? źródło: Internet: parkiet.com |
|
|
Mamy do czynienia z hiperbolą wzrostu kosztów, która nie hamuje, a wręcz rozpędza się [...]. źródło: Roman Wieczorkiewicz: Spomlek: Mamy hiperbolę wzrostu kosztów, 11-05-2022 (portalspozywczy.pl) |