UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zlodowacieć

Chronologizacja

1568, SL

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zlodowacieję	zlodowaciejemy
2 os.	zlodowaciejesz	zlodowaciejecie
3 os.	zlodowacieje	zlodowacieją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zlodowaciałem +(e)m zlodowaciał	zlodowaciałam +(e)m zlodowaciała	zlodowaciałom +(e)m zlodowaciało	zlodowacieliśmy +(e)śmy zlodowacieli	zlodowaciałyśmy +(e)śmy zlodowaciały
2 os.	zlodowaciałeś +(e)ś zlodowaciał	zlodowaciałaś +(e)ś zlodowaciała	zlodowaciałoś +(e)ś zlodowaciało	zlodowacieliście +(e)ście zlodowacieli	zlodowaciałyście +(e)ście zlodowaciały
3 os.	zlodowaciał	zlodowaciała	zlodowaciało	zlodowacieli	zlodowaciały

bezosobnik: zlodowaciano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zlodowaciejmy
2 os.	zlodowaciej	zlodowaciejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zlodowaciałbym bym zlodowaciał	zlodowaciałabym bym zlodowaciała	zlodowaciałobym bym zlodowaciało	zlodowacielibyśmy byśmy zlodowacieli	zlodowaciałybyśmy byśmy zlodowaciały
2 os.	zlodowaciałbyś byś zlodowaciał	zlodowaciałabyś byś zlodowaciała	zlodowaciałobyś byś zlodowaciało	zlodowacielibyście byście zlodowacieli	zlodowaciałybyście byście zlodowaciały
3 os.	zlodowaciałby by zlodowaciał	zlodowaciałaby by zlodowaciała	zlodowaciałoby by zlodowaciało	zlodowacieliby by zlodowacieli	zlodowaciałyby by zlodowaciały

bezosobnik: zlodowaciano by

bezokolicznik: zlodowacieć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zlodowaciawszy

gerundium: zlodowacenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zlodowacenie	zlodowacenia
D.	zlodowacenia	zlodowaceń
C.	zlodowaceniu	zlodowaceniom
B.	zlodowacenie	zlodowacenia
N.	zlodowaceniem	zlodowaceniami
Ms.	zlodowaceniu	zlodowaceniach
W.	zlodowacenie	zlodowacenia

odpowiednik aspektowy: lodowacieć

Pochodzenie

Zob. lód

1. jezioro

Definicja

pokryć się lodem lub stwardnieć na skutek niskiej temperatury

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Cytaty

Nawierzchnia zlodowaciała, bo od początku tej zimy soli i piasku nie widziała.

źródło: NKJP: Magdalena Sapkowska, Ewelina Oleksy, Paweł Rydzyński: Peryferie Trójmiasta całe śniegiem zasypane, Dziennik Bałtycki, 2010-02-19

A jeżeli rano obudziło cię charakterystyczne szuranie, drapiący, ostry dźwięk, był to nieomylny znak, że w nocy spadł śnieg i pan dozorca wyciągnął z ukrycia wielką szuflę, drewnianą, okutą blachą. Bo wtedy nikt nie czekał, aż śnieg zlodowacieje, aż chodnik pokryje się śliskimi wybojami.

źródło: NKJP: Andrzej Kozioł: Zapomniany Kraków, 2007

2. nogi

Definicja

odczuć bardzo przenikliwe zimno

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

zmarznąć

Połączenia

nogi, ręce zlodowaciały
zlodowacieć na mrozie

Cytaty

Dopóki mu starczy sił, postanowił nie siadać ani nie kłaść się na ziemi, bo wiedział, że szybko zlodowacieje z zimna.

źródło: Czesław K. Domagała: Wzbierająca fala, 1976 (books.google.pl)

3. z przerażenia

Definicja

doznawać silnego paraliżującego uczucia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Połączenia

zlodowacieć z przerażenia, ze strachu

Cytaty

Przyjął mnie nawet uprzejmie i był uprzejmy do chwili, gdy wyłuszczyłem mu cel mojej wizyty. Wtedy nagle zlodowaciał i myślę, że obleciał go strach, mimo że pokrywał go głupkowatym uśmiechem.

źródło: Jan Rybowicz: Inne opowiadania, 1985 (books.google.pl)

Kiedyś przy kielichu opowiem ci, co to jest trema, dobrze? Opowiem ci o czarnych dziurach w pamięci, o trzęsących się rękach, o kołataniu serca, zawrotach głowy i nagłym zlodowaceniu duszy.

źródło: NKJP: Anna Bojarska, Maria Bojarska: Siostry B., 1996

Składnia

zlodowacieć

(z CZEGO)

4. w samotności

Definicja

stać się nieczułym i obojętnym na coś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Cytaty

Budzę się po czwartej rano z przykrą trzeźwością. Nie mogę tego dłużej wytrzymać. Już lepiej zlodowacieć. Lepiej zamilczeć zupełnie, aniżeli dwa razy na dzień rozżarzać się i lodowacieć.

źródło: NKJP: Anna Kowalska: Dzienniki 1927-1969, 2008

Data ostatniej modyfikacji: 09.02.2023