UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

lunąć

Chronologizacja

1568, SPXVI
W postaci: linąć

Pochodzenie

psł. *linąti

Czasownik inchoatywny od psł. *liti 'lać'. W pol. zmiana li > lu.

1. o deszczu

Definicja

o deszczu: spaść nagle i w dużej ilości

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne

Połączenia

  • deszcz lunął
  • lunąć z chmury, z nieba
  • lunąć nagle
  • lunąć jak z cebra

Cytaty

Od zachodu nadciągały ołowiane chmury. Deszcz lunął, nim zdążyliśmy wyjść z lasu. Dotarliśmy do domu przemoczeni do suchej nitki.

źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009

Dzwoniąc zębami z zimna, pomyślał, że na szczęście nie pada. Prawie w tej samej chwili ciemności rozjaśniła potężna błyskawica, a z nieba lunęły potoki wody.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Talizman złotego smoka, 2002

[...] a ledwo znaleźliśmy się w Rynku, nie wiadomo skąd na pogodnym dotąd niebie pojawiła się smołowata chmura i lunęło jak z cebra.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996

Gdy widzieli już zarośla przed sobą, uderzyła wichura, jakby ktoś próbował zepchnąć jeźdźców z wytyczonego szlaku. Gdy wjeżdżali między drzewa, lunęło.

źródło: NKJP: Kinga Bochenek: Joene hana, Esensja, nr 06 (LXXVIII), 2008-07

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. lunę
luniemy
2 os. luniesz
luniecie
3 os. lunie
luną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. lunąłem
+(e)m lunął
lunęłam
+(e)m lunęła
lunęłom
+(e)m lunęło
lunęliśmy
+(e)śmy lunęli
lunęłyśmy
+(e)śmy lunęły
2 os. lunąłeś
+(e)ś lunął
lunęłaś
+(e)ś lunęła
lunęłoś
+(e)ś lunęło
lunęliście
+(e)ście lunęli
lunęłyście
+(e)ście lunęły
3 os. lunął
lunęła
lunęło
lunęli
lunęły

bezosobnik: lunięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. luńmy
2 os. luń
luńcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. lunąłbym
bym lunął
lunęłabym
bym lunęła
lunęłobym
bym lunęło
lunęlibyśmy
byśmy lunęli
lunęłybyśmy
byśmy lunęły
2 os. lunąłbyś
byś lunął
lunęłabyś
byś lunęła
lunęłobyś
byś lunęło
lunęlibyście
byście lunęli
lunęłybyście
byście lunęły
3 os. lunąłby
by lunął
lunęłaby
by lunęła
lunęłoby
by lunęło
lunęliby
by lunęli
lunęłyby
by lunęły

bezosobnik: lunięto by

bezokolicznik: lunąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: lunąwszy

gerundium: lunięcie

rodzaj gramatyczny: dk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. lunięcie
lunięcia
D. lunięcia
lunięć
C. lunięciu
lunięciom
B. lunięcie
lunięcia
N. lunięciem
lunięciami
Ms. lunięciu
lunięciach
W. lunięcie
lunięcia

2.a o cieczy

Definicja

wylać się silnym strumieniem

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Cytaty

Czy przez nadmiar płynów, które wypiłam na imprezie fundacji, czy z jakiegoś innego powodu, lunęła ze mnie struga soków.

źródło: NKJP: Bogusława Jędrasik: Gorączka opowiadania wyuzdane, 2007

Łzy lunęły wzdłuż szyi pod niedoprasowaną koszulę.

źródło: NKJP: Internet

Ponownie trafiłam na izbę przyjęć, lunęła ze mnie krew...

źródło: NKJP: Internet

Dzisiaj woda, która kapie już od kilkunastu dni na drugim poziomie centrum handlowego, lunęła z kolejnej dziury.

źródło: NKJP: (mp): Bydgoszcz: Sufit w Focus Mall wciąż przecieka, Gazeta Pomorska, 2010-01-30

Usłyszałam wielki huk, tak jakby uruchomiono nagle tysiące spawarek, na śpiącego syna lunęła woda, która następnie spływała do sąsiadów na dole [...].

źródło: NKJP: Beata Pona: Zalane domy, Gazeta Wrocławska, 2002-07-05

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. lunę
luniemy
2 os. luniesz
luniecie
3 os. lunie
luną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. lunąłem
+(e)m lunął
lunęłam
+(e)m lunęła
lunęłom
+(e)m lunęło
lunęliśmy
+(e)śmy lunęli
lunęłyśmy
+(e)śmy lunęły
2 os. lunąłeś
+(e)ś lunął
lunęłaś
+(e)ś lunęła
lunęłoś
+(e)ś lunęło
lunęliście
+(e)ście lunęli
lunęłyście
+(e)ście lunęły
3 os. lunął
lunęła
lunęło
lunęli
lunęły

bezosobnik: lunięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. luńmy
2 os. luń
luńcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. lunąłbym
bym lunął
lunęłabym
bym lunęła
lunęłobym
bym lunęło
lunęlibyśmy
byśmy lunęli
lunęłybyśmy
byśmy lunęły
2 os. lunąłbyś
byś lunął
lunęłabyś
byś lunęła
lunęłobyś
byś lunęło
lunęlibyście
byście lunęli
lunęłybyście
byście lunęły
3 os. lunąłby
by lunął
lunęłaby
by lunęła
lunęłoby
by lunęło
lunęliby
by lunęli
lunęłyby
by lunęły

bezosobnik: lunięto by

bezokolicznik: lunąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: lunąwszy

gerundium: lunięcie

rodzaj gramatyczny: dk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. lunięcie
lunięcia
D. lunięcia
lunięć
C. lunięciu
lunięciom
B. lunięcie
lunięcia
N. lunięciem
lunięciami
Ms. lunięciu
lunięciach
W. lunięcie
lunięcia

Składnia

bez ograniczeń + lunąć +
(SKĄD) + (DOKĄD)

2.b cieczą

Definicja

wylać ciecz silnym strumieniem

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Cytaty

A jeszcze rumu do tej herbaty lunęłam. A co, jak nałóg, to nałóg.

źródło: NKJP: Internet

Czego nam trzeba? Kostki tofu. Octu winnego (ja nie miałem akurat, lunąłem ryżowym, było spoko).

źródło: Internet: kuryercyniczny.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. lunę
luniemy
2 os. luniesz
luniecie
3 os. lunie
luną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. lunąłem
+(e)m lunął
lunęłam
+(e)m lunęła
lunęłom
+(e)m lunęło
lunęliśmy
+(e)śmy lunęli
lunęłyśmy
+(e)śmy lunęły
2 os. lunąłeś
+(e)ś lunął
lunęłaś
+(e)ś lunęła
lunęłoś
+(e)ś lunęło
lunęliście
+(e)ście lunęli
lunęłyście
+(e)ście lunęły
3 os. lunął
lunęła
lunęło
lunęli
lunęły

bezosobnik: lunięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. luńmy
2 os. luń
luńcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. lunąłbym
bym lunął
lunęłabym
bym lunęła
lunęłobym
bym lunęło
lunęlibyśmy
byśmy lunęli
lunęłybyśmy
byśmy lunęły
2 os. lunąłbyś
byś lunął
lunęłabyś
byś lunęła
lunęłobyś
byś lunęło
lunęlibyście
byście lunęli
lunęłybyście
byście lunęły
3 os. lunąłby
by lunął
lunęłaby
by lunęła
lunęłoby
by lunęło
lunęliby
by lunęli
lunęłyby
by lunęły

bezosobnik: lunięto by

bezokolicznik: lunąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: lunąwszy

gerundium: lunięcie

rodzaj gramatyczny: dk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. lunięcie
lunięcia
D. lunięcia
lunięć
C. lunięciu
lunięciom
B. lunięcie
lunięcia
N. lunięciem
lunięciami
Ms. lunięciu
lunięciach
W. lunięcie
lunięcia

Składnia

bez ograniczeń + lunąć +
CZEGO | CZYM

3. w gębę

Definicja

pot. 
uderzyć kogoś z dużą siłą

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  lutnąć
hiperonimy:  uderzyć

Cytaty

Jak cię granatowy policjant lunął w mordę, toś przynajmniej wiedział, że z władzą masz do czynienia, a teraz co?

źródło: NKJP: Zygmunt Zeydler-Zborowski: Czarny mercedes, 1958

Panie Be, to nie naród. Oni mieli wygrać wojnę? Nawet lunąć w pysk nie potrafią.

źródło: NKJP: Andrzej Bobkowski: Szkice piórkiem: (Francja 1940-1944), 1957

– Wyedukowani są złodziejaszkowie, złapiesz za rękę na kradzieży, a on mówi: – Pan mnie napastuje, pomawia, narusza moje dobra osobiste… – Lunąć i tylko patrzeć, jak gęba puchnie.

źródło: NKJP: (E): Rozmawiamy, Gazeta Krakowska, 2005-10-18

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. lunę
luniemy
2 os. luniesz
luniecie
3 os. lunie
luną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. lunąłem
+(e)m lunął
lunęłam
+(e)m lunęła
lunęłom
+(e)m lunęło
lunęliśmy
+(e)śmy lunęli
lunęłyśmy
+(e)śmy lunęły
2 os. lunąłeś
+(e)ś lunął
lunęłaś
+(e)ś lunęła
lunęłoś
+(e)ś lunęło
lunęliście
+(e)ście lunęli
lunęłyście
+(e)ście lunęły
3 os. lunął
lunęła
lunęło
lunęli
lunęły

bezosobnik: lunięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. luńmy
2 os. luń
luńcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. lunąłbym
bym lunął
lunęłabym
bym lunęła
lunęłobym
bym lunęło
lunęlibyśmy
byśmy lunęli
lunęłybyśmy
byśmy lunęły
2 os. lunąłbyś
byś lunął
lunęłabyś
byś lunęła
lunęłobyś
byś lunęło
lunęlibyście
byście lunęli
lunęłybyście
byście lunęły
3 os. lunąłby
by lunął
lunęłaby
by lunęła
lunęłoby
by lunęło
lunęliby
by lunęli
lunęłyby
by lunęły

bezosobnik: lunięto by

bezokolicznik: lunąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: lunąwszy

gerundium: lunięcie

rodzaj gramatyczny: dk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. lunięcie
lunięcia
D. lunięcia
lunięć
C. lunięciu
lunięciom
B. lunięcie
lunięcia
N. lunięciem
lunięciami
Ms. lunięciu
lunięciach
W. lunięcie
lunięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: lunięty

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. lunięty
lunięty
lunięty
lunięte
lunięta
D. luniętego
luniętego
luniętego
luniętego
luniętej
C. luniętemu
luniętemu
luniętemu
luniętemu
luniętej
B. luniętego
luniętego
lunięty
lunięte
luniętą
N. luniętym
luniętym
luniętym
luniętym
luniętą
Ms. luniętym
luniętym
luniętym
luniętym
luniętej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. lunięci
lunięci
lunięte
lunięte
D. luniętych
luniętych
luniętych
luniętych
C. luniętym
luniętym
luniętym
luniętym
B. luniętych
luniętych
luniętych
lunięte
N. luniętymi
luniętymi
luniętymi
luniętymi
Ms. luniętych
luniętych
luniętych
luniętych

Składnia

bez ograniczeń + lunąć +
(KOGO) + (w CO)

4. na egzaminie

Definicja

pot. 
nie zdać egzaminu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata szkoła

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata studia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  oblać

Cytaty

To był fatalny błąd. Do tego oblałem egzamin wstępny i dopiero ciotka, przez wuja, załatwiła mi to technikum. Chłopaki wiedzieli, że lunąłem, więc czułem się fatalnie.

źródło: NKJP: Marek Miller: Pierwszy milion czyli Cłopcy z Mielczarskiego, 1999

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. lunę
luniemy
2 os. luniesz
luniecie
3 os. lunie
luną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. lunąłem
+(e)m lunął
lunęłam
+(e)m lunęła
lunęłom
+(e)m lunęło
lunęliśmy
+(e)śmy lunęli
lunęłyśmy
+(e)śmy lunęły
2 os. lunąłeś
+(e)ś lunął
lunęłaś
+(e)ś lunęła
lunęłoś
+(e)ś lunęło
lunęliście
+(e)ście lunęli
lunęłyście
+(e)ście lunęły
3 os. lunął
lunęła
lunęło
lunęli
lunęły

bezosobnik: lunięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. luńmy
2 os. luń
luńcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. lunąłbym
bym lunął
lunęłabym
bym lunęła
lunęłobym
bym lunęło
lunęlibyśmy
byśmy lunęli
lunęłybyśmy
byśmy lunęły
2 os. lunąłbyś
byś lunął
lunęłabyś
byś lunęła
lunęłobyś
byś lunęło
lunęlibyście
byście lunęli
lunęłybyście
byście lunęły
3 os. lunąłby
by lunął
lunęłaby
by lunęła
lunęłoby
by lunęło
lunęliby
by lunęli
lunęłyby
by lunęły

bezosobnik: lunięto by

bezokolicznik: lunąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: lunąwszy

gerundium: lunięcie

rodzaj gramatyczny: dk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. lunięcie
lunięcia
D. lunięcia
lunięć
C. lunięciu
lunięciom
B. lunięcie
lunięcia
N. lunięciem
lunięciami
Ms. lunięciu
lunięciach
W. lunięcie
lunięcia
Data ostatniej modyfikacji: 15.11.2022
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj