Chronologizacja
Pochodzenie
internac.
ang. depression
fr. dépression
niem. Depression
z łac. dēpressiō 'obniżenie, zagłębienie, wciśnięcie'
1. psychiczna
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie rodzaje chorób
Relacje znaczeniowe
| antonimy: | euforia | |
| hiperonimy: | przygnębienie |
Połączenia
- ciężka, długotrwała, głęboka, silna; chroniczna, jesienna, sezonowa, zimowa depresja; depresja nerwicowa, objawowa, poporodowa
- bezsenność i depresja, lęk i depresja, nerwica i depresja, przygnębienie i depresja
- stan; ataki, objawy, symptom, uczucie; nawroty depresji
- skłonność do depresji
- pogrążony w depresji
- chory na depresję
- leczyć, mieć, przeżywać; powodować depresję
- zareagować na coś depresją
- doprowadzać kogoś do depresji
- cierpieć, leczyć się na depresję; popadać, wpaść, wpędzać kogoś w depresję
- poradzić sobie z depresją
- być w depresji
Cytaty
|
W depresji smutek nachodzi człowieka bez uchwytnej przyczyny. źródło: NKJP: Antoni Kępiński: Melancholia, 1996 |
|
|
Osoby dotknięte depresją nie są w stanie odczuwać radości. źródło: NKJP: Janusz Zawada: Życie na gorąco, 1999 |
|
|
Czynnikiem pogłębiającym depresję były osamotnienie i utrzymująca się od kilku tygodni fatalna pogoda. źródło: NKJP: Katarzyna Jedynakiewicz: Intelektualista a polityka, 2002 |
|
|
Jesienią, kiedy dni stają się coraz krótsze, a promienie słońca z trudem przedzierają się przez chmury, niektóre osoby zaczynają odczuwać większą senność i rozleniwienie. Spadkom nastroju towarzyszy stan zniechęcenia i apatii. Dotknięci depresją czują niechęć do ludzi, swoich stałych zajęć, a niejednokrotnie do życia. źródło: NKJP: (ik): Jesienna depresja, Express Ilustrowany, 2001-11-15 |
|
|
Łykała coraz więcej leków i wpadała w coraz dłuższe depresje. Wstawała coraz później z łóżka, a i w ciągu dnia potrafiła leżeć godzinami, patrząc w sufit. źródło: NKJP: Marek Miller: Pierwszy milion czyli Cłopcy z Mielczarskiego : to było nieprawdopodobne, to piękne, to było coś, czego u nas jeszcze nie było, 1999 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | depresja |
depresje |
|
| D. | depresji |
depresji |
neut |
| depresyj |
char | ||
| C. | depresji |
depresjom |
|
| B. | depresję |
depresje |
|
| N. | depresją |
depresjami |
|
| Ms. | depresji |
depresjach |
|
| W. | depresjo |
depresje |
2. ekonomiczna
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes funkcjonowanie firm i przedsiębiorstw
Relacje znaczeniowe
| antonimy: | rozkwit |
Połączenia
- ekonomiczna, demograficzna, gospodarcza; głęboka depresja; Wielka Depresja
Cytaty
|
W konkretnej sytuacji, w jakiej znajdowały się Stany Zjednoczone w roku 1890, widział Mahan pilną potrzebę zdobycia kolonii lub nowych rynków, aby uniknąć katastrofalnej depresji ekonomicznej. źródło: NKJP: Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki, 1999 |
|
|
W styczniu 1933 r., po dojściu Hitlera do władzy, Niemcy pogrążone były w głębokiej depresji gospodarczej, bezrobocie biło wszelkie rekordy [...]. źródło: NKJP: Jan Nowak-Jeziorański: Groźba nad Polską - trwa, Gazeta Wyborcza,1996-07-16 |
|
|
Lata 90. są okresem głębokiej depresji urodzeniowej. źródło: NKJP: e.cz.: GUS, Rzeczpospolita, 1998 |
|
|
Mieliśmy świętować triumfy nowej ekonomii [...] - tak jakby zasady gospodarki uległy zawieszeniu. Jakby cykl prosperity miał trwać w nieskończoność, a przeklęte falowanie rynku od boomu do recesji - nie mówiąc już o koszmarze depresji - w mistyczny sposób miało omijać śmiałków rozkręcających od zera elektroniczne biznesy [...]. źródło: NKJP: Adam Szostkiewicz: Dzieci Milkena, Polityka, 2001-01-27 |
|
|
W poprzednich depresjach ekonomiści pocieszali się „teorią lokomotywy” , czyli przekonaniem - zazwyczaj uzasadnionym - że co najmniej jedno z ważniejszych państw dźwignie się na tyle szybko, by pociągnąć za sobą resztę świata. źródło: NKJP: George J. Church; Tłum. Masz: Krach, Gazeta Wyborcza, 1993-01-25 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | depresja |
depresje |
|
| D. | depresji |
depresji |
neut |
| depresyj |
char | ||
| C. | depresji |
depresjom |
|
| B. | depresję |
depresje |
|
| N. | depresją |
depresjami |
|
| Ms. | depresji |
depresjach |
|
| W. | depresjo |
depresje |
Składnia
|
+ | depresja | + |
(JAKA)
|
3. geograficzna
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ukształtowanie terenu
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | obniżenie |
Połączenia
- depresja żuławska
- obszar, teren depresji
- położony w depresji
- leżeć w depresji, znajdować się w depresji
Cytaty
|
Lustro wody znajduje się na wysokości około 400 m p.p.m., co oznacza, że Morze Martwe jest najgłębszą depresją na Ziemi. źródło: NKJP: Podróże: Dziennik Polski, 2002-07-19 |
|
|
Na wschodzie kraju rozciąga się największa depresja świata (394 m p.p.m.), zapadlisko tektoniczne Morza martwego i rzeki Jordan źródło: NKJP: R. Marut: Do Ziemi Świętej, nie kraju wojny..., Tygodnik Ciechanowski, 2002-03-11 |
|
|
Trasa główna wiedzie z Ropy z biegiem doliny tej rzeki, wchodząc w tzw. Obniżenie Gorlickie, należące do tektonicznej centralnej depresji karpackiej. źródło: NKJP: Krystyna Malik, Raciborska Maria: Przewodnik po Polsce, 1996 |
|
|
Klasycznym przykładem jeziora zasilanego rzekami okresowymi jest, leżące w depresji, największe jezioro Australii - Eyre. źródło: NKJP: Adam Choiński: Jeziora kuli ziemskiej, 2000 |
|
|
Rekordowe grubości lodu odkryli badacze rosyjscy. Występują one w bardzo głębokich depresjach, w rynnach, gdzie skalne podłoże schodzi do 2500 m poniżej poziomu morza i przykryte jest lodem nieprawdopodobnej wprost miąższości, dochodzącej do 4300 m. źródło: NKJP: Jacek Jania: Zrozumieć lodowce, 1996 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | depresja |
depresje |
|
| D. | depresji |
depresji |
neut |
| depresyj |
char | ||
| C. | depresji |
depresjom |
|
| B. | depresję |
depresje |
|
| N. | depresją |
depresjami |
|
| Ms. | depresji |
depresjach |
|
| W. | depresjo |
depresje |
4. baryczna
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | niż I |
Połączenia
- depresja baryczna, frontalna; tropikalna
Cytaty
|
Typowe depresje frontalne docierające do Europy formują się nad Atlantykiem, u wschodnich wybrzeży Stanów Zjednoczonych i Kanady. źródło: NKJP: Urszula Soczyński: Hydrologia dynamiczna, 1997 |
|
|
W 1860 r., wykorzystując zapiski o stanach pogody zamieszczane w dziennikach okrętowych, wykreślono pierwszą serię map w celu prześledzenia tras przemieszczania się depresji barycznych w środkowej i północnej części Oceanu Atlantyckiego. źródło: NKJP: Alojzy Woś: Meteorologia dla geografów, 1996 |
|
|
Duży tropikalny ośrodek niskiego ciśnienia, który utworzył się w czwartek u wybrzeża Afryki, wędrując na wschód w strefie oddziaływania ciepłych wód morski, nasilił się, osiągając w środę miano depresji tropikalnej. źródło: NKJP: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | depresja |
depresje |
|
| D. | depresji |
depresji |
neut |
| depresyj |
char | ||
| C. | depresji |
depresjom |
|
| B. | depresję |
depresje |
|
| N. | depresją |
depresjami |
|
| Ms. | depresji |
depresjach |
|
| W. | depresjo |
depresje |
Składnia
|
|
+ | depresja | + |
(JAKA)
|