Chronologizacja
Jako element nazwy botanicznej bocianie noski
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | nosek |
noski |
|
| D. | noska |
nosków |
|
| C. | noskowi |
noskom |
|
| B. | nosek |
noski |
|
| N. | noskiem |
noskami |
|
| Ms. | nosku |
noskach |
|
| W. | nosku |
noski |
Pochodzenie
1. mały
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | nos |
Połączenia
- malutki, mały, niewielki nosek
- nosek i buzia
- dłubać w nosku
Cytaty
|
Pół roku temu w jej nosku tkwiła sonda, za pomocą której była karmiona. Guz w jej małej główce uniemożliwiał odczuwanie głodu. Sondę miała dwa lata, teraz sama prosi o jedzenie i o picie. źródło: NKJP: Hubert Lewkowicz: Dzielna Julia walczy z rakiem, Życie Podkarpackie, 2009-12-08 |
|
|
Pani Maryjka, domyślił się Mike, nauczycielka historii, doktor Gustaw opisał mu ją szczegółowo: te modne okularki na małym nosku, burza jasnych włosów, spiętych na czubku głowy. źródło: NKJP: Józef Hen: Pingpongista, 2008 |
|
|
Miś Babulin cały był mięciutki i brązowy. Z jaśniejszym brzuszkiem i pyszczkiem, na którym mały nosek lśnił czarną kropeczką. źródło: NKJP: Monika Rakusa: Baśnie dla Antosia, 2010 |
|
|
Operacja powinna zapobiec wyciekowi płynu mózgowo-rdzeniowego przez nosek [...]. Lekarze nie chcą jeszcze rokować, jak długo potrwa leczenie Oliwii i czy ma ona szansę na powrót do zdrowia. źródło: NKJP: (TAL): Oliwia po operacji, Dziennik Zachodni, 2003-12-17 |
|
|
Brian i Dough, którzy bez skrupułów podrzynali bandyckie gardła, teraz łagodnie kołysali dzieci w ramionach. Małe wtuliły zasmarkane noski w żołnierskie kaftany. źródło: NKJP: Iwona Surmik: Talizman złotego smoka, 2002 |
2. ekspresywnie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | nos |
Połączenia
- figlarny, kształtny, ładny, prosty, zadarty, zgrabny nosek
- przypudrować nosek
- kręcić noskiem
Cytaty
|
Beata przypominała mu lalkę, którą w dzieciństwie bawiły się kuzynki: lekko zadarty nosek i nieco skośne niebieskie oczy. źródło: NKJP: Paulina Grych: Schiza, 2008 |
|
|
Błyskawicznie wyciągnęła z piastowanej pod pachą dyplomatki notatnik i wieczne pióro, a z chmury makaronowych włosów okularki-połówki, które osadziła na zgrabnym nosku, przybierając minę pod tytułem Profesjonalna Sekretarka Pana Prezesa. źródło: NKJP: Ewa Białołecka: Róża Selerbergu, 2006 |
|
|
Faktycznie ostatnio trochę się zaniedbałam, ale żeby aż tak, żeby od razu złorzeczyć mi staropanieństwo? Wiadomo, że nie jestem gwiazdą Hollywood, ale chyba też nie przypominam straszydła. Mam całkiem ładny nosek (oczywiście bez tych paru pryszczy), oczy też niczego sobie, gdyby nie te wory... źródło: NKJP: Dariusz Chętkowski z uczniami, Ostatni weekend, 2007 |
|
|
Ale wracając do mnie to jeszcze (tylko mnie) trzymał za rękę, jak sobie leżeliśmy na tapczanie, oprócz tego tańczyliśmy, obejmując się i dotykając noskami i czołem. źródło: NKJP: Internet |
3. buta
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie rodzaje i części ubrań
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | nos |
Połączenia
- długie, okrągłe, szerokie, szpiczaste, wąskie noski
- noski butów, kapci, pantofli; kadłuba
Cytaty
|
Podszedł do drzwi stajennych, noskiem buta odrzucił skobel i skoczył za próg. źródło: NKJP: Leopold Buczkowski: Czarny potok, 1959 |
|
|
Widziałem noski białych pantofli figlarnie zadarte, wystające spod łóżka. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995 |
|
|
[...] ponieważ tylne skrzydło nadal wytwarza siłę nośną, nosek opada, a przednie skrzydło ponownie zaczyna wytwarzać siłę nośną, dając pilotowi trochę czasu na reakcję i kontrolę nad samolotem, w przeciwieństwie do konwencjonalnej konfiguracji. źródło: Internet: lotnictwo.narkive.pl |
|
|
Za prawidłowe przekroczenie mety uważa się przekroczenie tej linii przez nosek kadłuba szybowca. źródło: Internet: szybowce.com |
|
|
„Lada-Oka” - nie jest to maszyna na podium, więc marafet jest odpowiedni. Nosek samochodu zwęża się w przód. źródło: Internet: pl.puntomarinero.com |
Składnia
|
+ | nosek | + |
CZEGO
|
4. część okularów
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie ozdoby i dodatki
Cytaty
|
Można także kupić tzw. „ramki-nic” mające tylko nosek i zauszniki. Kilka lat temu pojawiły się oprawki, które można dowolnie zginać w każdej płaszczyźnie. źródło: NKJP: KA: Coraz częściej okulary traktowane są jak rodzaj biżuterii, Metropol nr 14/03, 2001 |
|
|
Poproś optyka, aby dopasował kształt zausznika i nosków oraz wielkość oprawek - zbyt małe nie zasłaniają całego oka i światło słoneczne zupełnie swobodnie dociera do jego wnętrza, omijając szkła. źródło: NKJP: Mirosław Konkel: Lato w okularach, Dziennik Bałtycki, 2003-06-18 |
|
|
Uratowały go okulary - oprawka się ostro wygięła, a nosek okularów dosłownie wbił w skórę nosa. źródło: NKJP: Internet |
5. w rowerze
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport przedmioty związane ze sportem
Cytaty
|
Pedały z mocno zapiętymi noskami umożliwiają transmisję energii przez 99% fazy ruchu nóg (oprócz tzw. momentu martwego, gdy pedał znajduje się w najwyższym punkcie). Ich zaletą jest też możliwość jazdy w każdym rodzaju obuwia. źródło: NKJP: Internet |
|
|
[...] jak dla mnie, to trampki mają zbyt cienką podeszwę i zbytnio czuję metalowe ząbki pedałów, [...] welurki przemakają równie szybko, jak trampki, natomiast buty z podeszwą typu vibram zdecydowanie zbyt trudno jest mi wyrwać z zapiętych nosków przy upadku. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Jak powiedział prezydent, jego stopa zahaczyła o nosek w pedale podczas zejścia ze stojącego roweru, jednak nic mu nie jest. źródło: Internet: kozaczek.pl |