UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

nuże

Chronologizacja

XV w., SStp

Odmiana

część mowy: wykrzyknik

Pochodzenie

Połączenie psł. partykuł *nu i *że

1. uciekaj!

Definicja

przest. 
używane w sytuacji, gdy mówiący chce, żeby ten, do kogo mówi, zrobił coś właśnie teraz

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:  dalej II

Cytaty

Na górze trzasnęły drzwi, zaskrzypiały schody, zadudniła na stopniach toczona beczułka.
- Pochwalony! Posiłek, bracia! Nuże, do modlitwy! A potem z miseczkami po rybkę!

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

Cóż jednak począć, jeżeli inna maksyma zaczyna zaraz brać górę nad tamtą: człowiek człowiekowi wilkiem. Więc bogiem czy wilkiem? „Nuże, na co czekacie, dajcie sobie po mordach!”, jak wykrzykiwał Gombrowicz na widok sprzeczności ucieleśnionej w spotkaniu dwóch ludzi, jednego gładko ogolonego, drugiego brodatego.

źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Ziemia Ulro, 1977

2. skakać

Definicja

przest. 
używane dla pokreślenia nieoczekiwanego, gwałtownego charakteru wykonywanej czynności

Warianty

  • nuż

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Cytaty

Dziki, widząc to, wszczęły piekielny wrzask i nuże skakać w górę, by wroga uchwycić. Nie dosięgały.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Orinoko, 1957

Potem wystrzelali pluton kagebistów przybyłych na odsiecz podpalonej cerkwi i nuże uciekać ciężarówką z poznaną we wsi miłą panną, która - cóż za szczęśliwy zbieg okoliczności - przypadkiem władała językiem Szekspira i Dickensa.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kalicki: Wideo, Gazeta Wyborcza, 1992-10-23

Data ostatniej modyfikacji: 02.06.2023
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj