UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

olimpiada

Chronologizacja

SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

łac. olympias, olympiadis 'okres między igrzyskami'

z gr. Olympiás, Olympiádos

1. igrzyska olimpijskie

Definicja

międzynarodowe zawody sportowe, które odbywają się co cztery lata, każdorazowo w innym kraju, i które rozgrywa się w wielu konkurencjach

Noty o użyciu

Wyraz zapisywany niekiedy wielką literą.

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport dyscypliny, imprezy i rozgrywki sportowe

Relacje znaczeniowe

synonimy:  igrzyska olimpijskie
hiperonimy:  zawody

Połączenia

  • ateńska, barcelońska, berlińska, moskiewska, rzymska...; letnia, zimowa olimpiada
  • olimpiada w Albertville, w Atenach, w Atlancie, w Barcelonie, w Calgary, w Lillehammer, w Monachium, w Nagano, w Pekinie, w Salt Lake City, w Sydney...
  • gospodarz, organizatorzy; sponsor; organizacja; inauguracja; transmisja; (brązowy, srebrny, złoty) medalista olimpiady
  • relacja, transmisja z olimpiady
  • awans; wyjazd na olimpiadę
  • trening przed olimpiadą
  • start, występ na olimpiadzie; uczestnictwo, udział w olimpiadzie
  • otwarcie, rozpoczęcie, zakończenie, zamknięcie olimpiady
  • przygotowywać się, trenować do olimpiady
  • jechać, pojechać, przyjechać; zakwalifikować się na olimpiadę
  • trenować przed olimpiadą
  • startować, wystąpić/występować na olimpiadzie

Cytaty

W Rzymie z gorszym czasem miałem złoto. Ten wynik dobrze rokuje przed olimpiadą w Atlancie.

źródło: NKJP: Stefan Tuszyński: Pływanie. 22. Mistrzostwa Europy w Wiedniu, Gazeta Wyborcza, 1995-08-24

[...] mistrzyni z Lillehammer nie startuje na tej Olimpiadzie. Mistrz olimpijski [...] jest kontuzjowany i chyba też nie wystąpi w Nagano.

źródło: NKJP: Ewaryst Świtek: Igrzyska, Gazeta Wyborcza, 1998-01-30

Najważniejsza jest dla nas w tym sezonie olimpiada. Rezygnujemy więc nawet z części startów w Pucharze Świata na korzyść zimowych igrzysk.

źródło: NKJP: Nie pojadę na wycieczkę, Dziennik Polski, 2001-06-25

Za dobry start na Olimpiadzie dostałem od Polskiego Komitetu Olimpijskiego 150 dolarów, nawet specjalnie mi wtedy konto otworzyli [...].

źródło: NKJP: Arkadiusz Kielar: Dobrze, że nie miał... ciupagi, Echo Dnia, 2006-03-09

Wypili kawę, rozmawiając o bieżących wydarzeniach politycznych, głównie o sprawach związanych z olimpiadą w Moskwie, zbojkotowaną przez większość państw zachodnich z powodu wojny w Afganistanie.

źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Dziewczyna z Ipanemy, 2003

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. olimpiada
olimpiady
D. olimpiady
olimpiad
C. olimpiadzie
olimpiadom
B. olimpiadę
olimpiady
N. olimpiadą
olimpiadami
Ms. olimpiadzie
olimpiadach
W. olimpiado
olimpiady

2. w starożytnej Grecji

Definicja

zawody sportowe rozgrywane w wyznaczonych konkurencjach, organizowane w starożytnej Grecji ku czci Zeusa, odbywające się co cztery lata w Olimpii

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  zawody

Połączenia

  • starożytne olimpiady

Cytaty

Na kilka dni przed olimpiadą przybywali goście ze wszystkich polis greckich. Przybywali również i kupcy z wielu stron świata chcąc wykorzystać tak wielkie skupisko ludzi dla własnych interesów.

źródło: Internet

Macedończyków przez długi czas uważano za barbarzyńców i w olimpiadach pozwalano startować tylko przedstawicielom tamtejszego rodu królewskiego. Później w zawodach zaczęli występować Rzymianie.

źródło: Internet

Z biegiem czasu zaczęto dodawać kolejne wyścigi, rzut dyskiem, walki bokserskie, pięciobój, rzut oszczepem, zapasy, aż wreszcie było już tyle dyscyplin, że razem z uroczystościami religijnymi olimpiada trwała przez 7 dni.

źródło: Internet

Olimpiady były jednym z tych elementów, które integrowały Greków pomimo licznych podziałów i czyniły możliwym zjednoczenie się, gdy zachodziła taka potrzeba (jak podczas wojen z Persami).

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. olimpiada
olimpiady
D. olimpiady
olimpiad
C. olimpiadzie
olimpiadom
B. olimpiadę
olimpiady
N. olimpiadą
olimpiadami
Ms. olimpiadzie
olimpiadach
W. olimpiado
olimpiady

3. zawody sportowe

Definicja

zawody sportowe rozgrywane w różnych konkurencjach, organizowane regularnie co jakiś czas

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport dyscypliny, imprezy i rozgrywki sportowe

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  zawody

Połączenia

  • olimpiada lekkoatletyczna; brydżowa, szachowa; młodzieżowa olimpiada
  • olimpiada młodzieży
  • olimpiada w sportach halowych, zimowych

Cytaty

Nie wzięłam udziału w trzeciej edycji zawodów w Monachium, bowiem przygotowuję się do startu w olimpiadzie sportów ekstremalnych, która 16 sierpnia rozpoczyna się w Stanach Zjednoczonych [...].

źródło: NKJP: Sukcesy Piszczek, Dziennik Polski, 2001-08-04

Jest to jego drugi medal na tegorocznej olimpiadzie młodzieży, wcześniej w biegu sprinterskim wywalczył brąz.

źródło: NKJP: Ryszard Leśniak: Gdzie są podhalańscy biegacze?, Dziennik Polski, 2002-02-27

Juniorzy są już sportowo ukształtowani, natomiast młodzicy to przyszłość, dlatego warto kształtować ich charaktery w tak pięknej imprezie jak olimpiada w sportach zimowych.

źródło: NKJP: Wojciech Jarzębowski: Młodzicy zamiast juniorów?, Dziennik Polski, 1999-03-01

W Stalowej Woli w przyszłym roku odbędzie się ogólnopolska olimpiada w biegach przełajowych.

źródło: NKJP: /ZS/: Stalowa Wola - Nagrody dla młodych zawodników z „Victorii”, Echo Dnia, 2006-10-02

Gospodarzem XI edycji olimpiady jest w tym roku Mazowsze. W Radomiu rozgrywane są finały dwóch konkurencji, piłki nożnej dziewcząt i triathlonu.

źródło: NKJP: /sid/: Przegrana Zamłynia, Echo Dnia, 2005-07-13

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. olimpiada
olimpiady
D. olimpiady
olimpiad
C. olimpiadzie
olimpiadom
B. olimpiadę
olimpiady
N. olimpiadą
olimpiadami
Ms. olimpiadzie
olimpiadach
W. olimpiado
olimpiady

Składnia

bez ograniczeń + olimpiada +
(w CZYM)

4. szkolny konkurs

Definicja

konkurs z danej dziedziny wiedzy przeznaczony dla uczniów szkół podstawowych, gimnazjów i szkół średnich, składający się z kilku etapów i organizowany co roku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata szkoła

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  konkurs

Połączenia

  • olimpiada astronomiczna, biologiczna, chemiczna, ekologiczna, ekonomiczna, filozoficzna, fizyczna, geograficzna, historyczna, humanistyczna, informatyczna, językowa, matematyczna, plastyczna, polonistyczna, przyrodnicza; przedmiotowa, tematyczna; centralna, krajowa, ogólnopolska, okręgowa, wojewódzka; szkolna olimpiada
  • olimpiada języka angielskiego, francuskiego, łacińskiego, niemieckiego, rosyjskiego...; wiedzy ekologicznej, ekonomicznej, rolniczej, religijnej, technicznej...
  • olimpiada z biologii, z chemii, z fizyki, z geografii, z historii, z literatury i języka polskiego...
  • olimpiady i konkursy przedmiotowe
  • któraś edycja; (centralne, okręgowe, szkolne) eliminacje, (centralny, okręgowy, szkolny) etap, finał; finalista, finalistka, laureat, laureaci, uczestnicy, zwycięzca olimpiady
  • udział w olimpiadzie; osiągnięcia w olimpiadach
  • wygrać olimpiadę, wygrywać olimpiady
  • przygotowywać się do olimpiady
  • startować, uczestniczyć w olimpiadzie

Cytaty

Kiedy przysłano do szkoły zawiadomienie o olimpiadzie filozoficznej, Ania zadeklarowała udział i przeszła do finału.

źródło: NKJP: Agnieszka Wróblewska: Na wsi matura, Gazeta Wyborcza, 1995-05-20

Nauczyciele są nastawieni na sukcesy, interesują się tylko najlepszymi uczniami, których przygotowują do olimpiad.

źródło: NKJP: Inga Janikowska: W szkole czują się gorsi, winni, głupi, Gazeta Wyborcza, 1993-09-03

Ubogie dzieci z gimnazjum otrzymują - z kasy miejskiej - stypendia, studenci korzystają z pożyczek, laureatom olimpiad językowych fundowane są zagraniczne wojaże naukowe.

źródło: NKJP: Honory dla wiedzy, Dziennik Polski, 2001-07-06

Czasami jeden bardzo zdolny uczeń, który osiągnie liczący się sukces w kilku olimpiadach, potrafi wynieść szkołę bardzo wysoko w rankingu, a kiedy opuści mury szkoły, ta równie szybko spada na dalsze miejsca.

źródło: NKJP: Ośmielili się być mądrzy, Dziennik Polski, 2003-04-25

Muszę się także przygotować do olimpiady wiedzy o Polsce i świecie współczesnym. Wytypowano mnie, a to wyróżnienie.

źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. olimpiada
olimpiady
D. olimpiady
olimpiad
C. olimpiadzie
olimpiadom
B. olimpiadę
olimpiady
N. olimpiadą
olimpiadami
Ms. olimpiadzie
olimpiadach
W. olimpiado
olimpiady

Składnia

bez ograniczeń + olimpiada +
(JAKA)
bez ograniczeń + olimpiada +
(CZEGO)
Data ostatniej modyfikacji: 29.12.2010
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj