UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

bielidło

Chronologizacja

1471, SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. bielidło
bielidła
D. bielidła
bielideł
C. bielidłu
bielidłom
B. bielidło
bielidła
N. bielidłem
bielidłami
Ms. bielidle
bielidłach
W. bielidło
bielidła

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

Zob. biały

1. puder

Definicja

książk. 
bardzo jasny puder, który dawniej stosowano, aby nadać cerze białości

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała przedmioty związane z pielęgnacją ciała

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  puder

Połączenia

  • róż i bielidło
  • warstwa bielidła
  • używać bielidła

Cytaty

Twarz przyprószona pudrem nachyliła się, Hanemann poczuł zapach bielidła, cofnął głowę, ale twarz, w której świeciły czarne źrenice, nie drgnęła.

źródło: NKJP: Stefan Chwin: Hanemann, 1995

Gruba warstwa bielidła i barwiczki tworzyła na jej wydrowatej twarzyczce jakby nieruchomą maskę.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Ogród miłości, 2006

W celu np. przydania sobie rumieńców używano barwiczki (różu), a dla uzyskania modnej wtedy bladości cery - bielidła.

źródło: NKJP: Andrzej Chwalba (red.): Obyczaje w Polsce: od średniowiecza do czasów współczesnych : praca zbiorowa, 2004

W lektyce kwiczała niewiasta o twarzy szczelnie pokrytej kosztownym bielidłem, ale tak dalece posunięta w latach, że Jaza obdarł ją tylko rezolutnie z kosztowności i puścił luzem.

źródło: NKJP: Anna Brzezińska, Żmijowa harfa, 2000

2. proszek

Definicja

książk. 
biały proszek używany kiedyś do prania i czyszczenia

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Cytaty

Wracałem do domu po zapadnięciu zmroku oblepiony błotem ze śladami ropy naftowej i smarami. Od razu wchodziłem do ustawionej na podłodze dużej miski z wodą i nacierałem się bielidłem - żrącym środkiem używanym do prania.

źródło: NKJP: Ryszard Sługocki: Na przekór i na bakier, 2008

- Tak samo zalatywało w jednej mydlarni na Powiślu, dokąd moja staruszka posyłała mnie po bielidło.

źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tajemnicza wyprawa Tomka, 1963

Wiatr powiał w jego stronę, przynosząc smród, od którego aż łzawiły oczy i skręcały się włoski w nozdrzach. Komponenty barwierskie, bielidła, ługi, kwasy, potaże, glinki, popioły i łoje były dostatecznie smrodliwe, nielicho woniała też zepsuta serwatka, w której - wedle receptur flamandzkich - moczono lniane płótno w końcowym stadium procesu bielenia.

źródło: NKJP: Anrzej Sapkoski, Narrenturm, 2002

Data ostatniej modyfikacji: 28.03.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj