UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

załamanie

Chronologizacja

SL: pod: załamać, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Od: przedrostkowego czasownika załamać (się); zob. łamać

1. linii

Definicja

miejsce, w którym coś się zgina pod pewnym kątem

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

Połączenia

  • drobne załamania
  • załamanie dachu, gruntu, linii, muru, skóry, trasy
  • mur bez występów i załamań
  • niwelować załamania

Cytaty

Kiwnął mi głową i podszedł do załamania fundamentu, za którym zaczynał się korytarz.

źródło: KWSJP: Janusz Krasiński: Haracz szarego dnia, 1973

Jej głowa jak za naciśnięciem sprężyny wyskoczyła zza firanki ukazując w załamaniu muślinu rozchichotaną, psotną twarz.

źródło: KWSJP: Marta Tomaszewska: Tajemnica białego pokoju, 1977

W Afryce brak ostrych załamań linii brzegowej. W wielkiej Azji i małej Australii nie znajdziemy fiordów.

źródło: NKJP: Jacek Jania: Zrozumieć lodowce, 1996

Na jego lewej stronie przyfastrygować wkład z płótna i wypikować ręcznie lub maszynowo do linii załamania.

źródło: KWSJP: Szyjemy same bluzkę do spodni, Kobieta i Życie, 1972

Kiedy się obudził, ubranie pokrywał mu jeszcze miękki nalot rosy, krople srebrzyły się w szwach i załamaniach, a bladawa mgiełka zasnuwała powierzchnię pobliskich stawów.

źródło: KWSJP: Włodzimierz Odojewski: Zasypie wszystko, zawieje..., 1967

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. załamanie
załamania
D. załamania
załamań
C. załamaniu
załamaniom
B. załamanie
załamania
N. załamaniem
załamaniami
Ms. załamaniu
załamaniach
W. załamanie
załamania

Składnia

bez ograniczeń + załamanie +
(CZEGO)

2. rynku

Definicja

nagłe i znaczne pogorszenie się czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pogorszenie
antonimy:  ożywienie, rozkwit

Połączenia

  • całkowite, czasowe, dramatyczne, duże, gwałtowne, nagłe załamanie; załamanie ekonomiczne, finansowe, gospodarcze
  • załamanie budżetu, cen, dyscypliny, eksportu, finansów, formy, frekwencji, giełdy, gospodarki, handlu, koniunktury, kursu, notowań czegoś, popytu, reform, rozmów, rubla, rynku, sprzedaży, struktury, systemu, wzrostu czegoś; nastrojów, pogody, zdrowia
  • załamanie na giełdzie, na rynku
  • kryzys i załamanie
  • groźba, objawy, okres, oznaki, przyczyny, skutki, widmo załamania
  • załamanie miało miejsce, nastąpiło; grozi
  • ulec załamaniu
  • przewidywać, spowodować załamanie
  • (nie) dopuścić, doszło/dochodzi, doprowadzić, przyczynić się do załamania
  • wyjść z załamania
  • chronić coś przed załamaniem

Cytaty

Kłopoty przemyskiej firmy wynikają przede wszystkim z załamania rynków zbytu.

źródło: NKJP: Niepokoje w Sanwilu, Super Nowości, 1998, nr 20

Mam jednak nadzieję, że nie uraczy mnie pan wiadomością o gwałtownym załamaniu cen oliwek teraz, gdy moi dzierżawcy właśnie zaczęli zbiory.

źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005

W godzinach wieczornych nastąpiło załamanie pogody, zaczął padać deszcz, spadła temperatura.

źródło: NKJP: Janusz Kapłon Ze wspomnień ratownika GOPR - Tragiczny finał, Tygodnik Podhalański, 1999, nr 39

Stan zdrowia ojca gwałtownie uległ załamaniu i wezwano księdza do ostatniej posługi.

źródło: NKJP: Radosław Kobierski: Harar, 2005

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. załamanie
załamania
D. załamania
załamań
C. załamaniu
załamaniom
B. załamanie
załamania
N. załamaniem
załamaniami
Ms. załamaniu
załamaniach
W. załamanie
załamania

Składnia

bez ograniczeń + załamanie +
(CZEGO)

3. nerwowe

Definicja

stan kogoś, kto stracił nadzieję i chęć do życia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Połączenia

  • ciężkie, głębokie, kompletne, krańcowe załamanie; załamanie nerwowe, psychiczne
  • osłabienie i załamanie
  • chwile, objawy, przyczyny, stan załamania
  • załamanie nastąpiło
  • mieć, przejść/przechodzić, przeżyć; spowodować załamanie
  • doprowadzić kogoś, przyczynić się do załamania
  • dźwigać się z załamania
  • przejść przez załamanie
  • bronić się przed załamaniem

Cytaty

W drodze powrotnej myśli krążyły wokół moich osobistych nadziei. To jedyne co mnie broniło od załamania psychicznego po tylu straszliwych wiadomościach.

źródło: KWSJP: Maria Ginter: Wspomnienia, Literatura, 1984

Po okresie załamania i jakiegoś zniechęcenia zabrałem się do pracy.

źródło: KWSJP: Bogusław Kaczyński: Dzikie orchidee, 1983

Rzeczywistość [...] nasze matki doprowadza teraz już do załamania kompletnego.

źródło: WSJP: Jan Bijak: Piekłem nie postraszy, 1982

– W panu moja ostatnia nadzieja, panie mecenasie... […] Mój mąż odsiedział już prawie piętnaście lat. Jest schorowany, bliski załamania nerwowego.

źródło: NKJP: Marcin Wolski: Alterland, 2003

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. załamanie
załamania
D. załamania
załamań
C. załamaniu
załamaniom
B. załamanie
załamania
N. załamaniem
załamaniami
Ms. załamaniu
załamaniach
W. załamanie
załamania
Data ostatniej modyfikacji: 18.09.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj