UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

bieleć

Chronologizacja

1466, SStp
Inne znaczenie: 'świecić'

Pochodzenie

Zob. biały

1.a wybielać się

Definicja

stawać się białym lub bielszym niż wcześniej

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	wybielać się
	hiperonimy:	zabarwiać się

Połączenia

skóra, twarz; pościel; zboże bieleje; kostki, knykcie, palce, usta bieleją
bieleć od słońca

Cytaty

	Rozwieszały wilgotną jeszcze, gorącą pościel na tarasie. Bielała od słońca. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Namiętnik, 2007
	– Ja... bieleję! – Cooo? O czym ty mówisz? W jakim sensie? – Skóra mi bieleje. – Coo? Gdzie? – Terry zerknęła nerwowo na twarz i ręce Antka. – Na razie tylko w intymnym miejscu. źródło: NKJP: Piotr Niklewicz: Niezwykła kariera Antoniego K., 2006
	Wstał i opierając się bielejącymi z wysiłku knykciami palców o stół, spojrzał groźnie na siedzącego wciąż Japończyka. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Wyspy szerszenia, 2008
	Gdy się więcej drobiu bije na pieczyste, zostają wątróbki, z których wyborna urządza się potrawa. Namoczyć je w mleku na sześć godzin, bo wątróbki bieleją i pęcznieją od mleka. źródło: NKJP: Andrzej Kozioł: Wątróbkowe uczty, Dziennik Polski, 2002-03-02
	- Myśmy spali, a huta kominami awaryjnymi wypuszczała truciznę. Rano koniczyna bielała od pyłów - opowiada [...] rolnik z Wróblina. źródło: NKJP: Wanda Dybalska: Nie wolno zrywać owoców, Gazeta Wyborcza, 1994-08-16

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	bieleję	bielejemy
2 os.	bielejesz	bielejecie
3 os.	bieleje	bieleją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	bielałem +(e)m bielał	bielałam +(e)m bielała	bielałom +(e)m bielało	bieleliśmy +(e)śmy bieleli	bielałyśmy +(e)śmy bielały
2 os.	bielałeś +(e)ś bielał	bielałaś +(e)ś bielała	bielałoś +(e)ś bielało	bieleliście +(e)ście bieleli	bielałyście +(e)ście bielały
3 os.	bielał	bielała	bielało	bieleli	bielały

bezosobnik: bielano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę bielał będę bieleć	będę bielała będę bieleć	będę bielało będę bieleć	będziemy bieleli będziemy bieleć	będziemy bielały będziemy bieleć
2 os.	będziesz bielał będziesz bieleć	będziesz bielała będziesz bieleć	będziesz bielało będziesz bieleć	będziecie bieleli będziecie bieleć	będziecie bielały będziecie bieleć
3 os.	będzie bielał będzie bieleć	będzie bielała będzie bieleć	będzie bielało będzie bieleć	będą bieleli będą bieleć	będą bielały będą bieleć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		bielejmy
2 os.	bielej	bielejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	bielałbym bym bielał	bielałabym bym bielała	bielałobym bym bielało	bielelibyśmy byśmy bieleli	bielałybyśmy byśmy bielały
2 os.	bielałbyś byś bielał	bielałabyś byś bielała	bielałobyś byś bielało	bielelibyście byście bieleli	bielałybyście byście bielały
3 os.	bielałby by bielał	bielałaby by bielała	bielałoby by bielało	bieleliby by bieleli	bielałyby by bielały

bezosobnik: bielano by

bezokolicznik: bieleć

imiesłów przysłówkowy współczesny: bielejąc

gerundium: bielenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	bielenie	bielenia
D.	bielenia	bieleń
C.	bieleniu	bieleniom
B.	bielenie	bielenia
N.	bieleniem	bieleniami
Ms.	bieleniu	bieleniach
W.	bielenie	bielenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: bielejący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	bielejący	bielejący	bielejący	bielejące	bielejąca
D.	bielejącego	bielejącego	bielejącego	bielejącego	bielejącej
C.	bielejącemu	bielejącemu	bielejącemu	bielejącemu	bielejącej
B.	bielejącego	bielejącego	bielejący	bielejące	bielejącą
N.	bielejącym	bielejącym	bielejącym	bielejącym	bielejącą
Ms.	bielejącym	bielejącym	bielejącym	bielejącym	bielejącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	bielejący	bielejący	bielejące	bielejące
D.	bielejących	bielejących	bielejących	bielejących
C.	bielejącym	bielejącym	bielejącym	bielejącym
B.	bielejących	bielejących	bielejących	bielejące
N.	bielejącymi	bielejącymi	bielejącymi	bielejącymi
Ms.	bielejących	bielejących	bielejących	bielejących

odpowiednik aspektowy: zbieleć

1.b odróżniać się bielą

Definicja

wyróżniać się białym kolorem lub odcinać się od tła białym kolorem

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Relacje znaczeniowe

synonimy:

bielić się

Połączenia

twarz; budynek, chata, dom, pałac; kamień, morze, ocean, pień, śnieg; koszula, sukienka, bieleje; zęby; mury, ruiny, ściany; groby, krzyże, posągi; kości, piszczele; brzozy bieleją
bieleć śniegiem
bieleć na tle czegoś; w ciemnościach, w cieniu, w półmroku, w mroku, w słońcu

Cytaty

	Zajechali przed bielejący w ciemnościach pałac. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Namiętnik, 2007
	Potem rosyjscy generałowie tłumaczyli, że zapłacono zbyt wysoką cenę, zbyt wiele przelano krwi, zbyt wiele kości rosyjskich żołnierzy bieleje w górach, by o Kaukazie zapomnieć. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Wieże z kamienia, 2004
	Ręce i nogi ich nowego znajomego leżały rozrzucone promieniście na boki. Podkoszulek bielał nieruchomo na tle ponuro ciemnej burości parkowego żwiru. źródło: NKJP: Piotr Zaremba: Plama na suficie, 2004
	Miał grzywę, miał ogon z końskiego włosia, podniesioną głowę. W otwartym pysku bielały zęby. Sprawiał wrażenie ognistego, gotowego do galopu rumaka. źródło: NKJP: Praktyczne, miłe, szalone, Dziennik Polski, 2002-12-21
	Handlowe i przemysłowe śródmieście było otoczone szerokim wieńcem wspaniałych ogrodów, za którymi rozciągały się również pełne zieleni przedmieścia. Tutaj wśród drzew bielały wygodne domki mieszkańców miasta. źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tomek w krainie kangurów, 1957

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	bieleję	bielejemy
2 os.	bielejesz	bielejecie
3 os.	bieleje	bieleją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	bielałem +(e)m bielał	bielałam +(e)m bielała	bielałom +(e)m bielało	bieleliśmy +(e)śmy bieleli	bielałyśmy +(e)śmy bielały
2 os.	bielałeś +(e)ś bielał	bielałaś +(e)ś bielała	bielałoś +(e)ś bielało	bieleliście +(e)ście bieleli	bielałyście +(e)ście bielały
3 os.	bielał	bielała	bielało	bieleli	bielały

bezosobnik: bielano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę bielał będę bieleć	będę bielała będę bieleć	będę bielało będę bieleć	będziemy bieleli będziemy bieleć	będziemy bielały będziemy bieleć
2 os.	będziesz bielał będziesz bieleć	będziesz bielała będziesz bieleć	będziesz bielało będziesz bieleć	będziecie bieleli będziecie bieleć	będziecie bielały będziecie bieleć
3 os.	będzie bielał będzie bieleć	będzie bielała będzie bieleć	będzie bielało będzie bieleć	będą bieleli będą bieleć	będą bielały będą bieleć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		bielejmy
2 os.	bielej	bielejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	bielałbym bym bielał	bielałabym bym bielała	bielałobym bym bielało	bielelibyśmy byśmy bieleli	bielałybyśmy byśmy bielały
2 os.	bielałbyś byś bielał	bielałabyś byś bielała	bielałobyś byś bielało	bielelibyście byście bieleli	bielałybyście byście bielały
3 os.	bielałby by bielał	bielałaby by bielała	bielałoby by bielało	bieleliby by bieleli	bielałyby by bielały

bezosobnik: bielano by

bezokolicznik: bieleć

imiesłów przysłówkowy współczesny: bielejąc

gerundium: bielenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	bielenie	bielenia
D.	bielenia	bieleń
C.	bieleniu	bieleniom
B.	bielenie	bielenia
N.	bieleniem	bieleniami
Ms.	bieleniu	bieleniach
W.	bielenie	bielenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: bielejący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	bielejący	bielejący	bielejący	bielejące	bielejąca
D.	bielejącego	bielejącego	bielejącego	bielejącego	bielejącej
C.	bielejącemu	bielejącemu	bielejącemu	bielejącemu	bielejącej
B.	bielejącego	bielejącego	bielejący	bielejące	bielejącą
N.	bielejącym	bielejącym	bielejącym	bielejącym	bielejącą
Ms.	bielejącym	bielejącym	bielejącym	bielejącym	bielejącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	bielejący	bielejący	bielejące	bielejące
D.	bielejących	bielejących	bielejących	bielejących
C.	bielejącym	bielejącym	bielejącym	bielejącym
B.	bielejących	bielejących	bielejących	bielejące
N.	bielejącymi	bielejącymi	bielejącymi	bielejącymi
Ms.	bielejących	bielejących	bielejących	bielejących

Składnia

Rz _nieżywotne

bieleć

GDZIE

2. siwieć

Definicja

siwieć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia starzenie się

Relacje znaczeniowe

synonimy:

siwieć

Połączenia

broda, wąs, włos bieleje; wąsy, włosy bieleją

Cytaty

	Śniadą twarz przekreślał bielejący wąs przystrzyżony krótko, a niebieskie oczy wpatrywały się we mnie śledząc każdy odruch. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995
	Kochany panie profesorze, kiedy odebrałem przekaz, łzy pocisnęły mi się do oczu, choć zazwyczaj, steranemu przez wypadki, od których bieleje włos, pod powiekami mi marzną. A, pomyślałem sobie, są jeszcze piękni ludzie na tym świecie! źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski: Prąd zatokowy, 2003
	Wysokie Jurkowe czoło (czas leci, a wraz z nim ulatują młodzieńcze grzywki, bieleje czerń zawadiackich niegdyś czupryn) zdobi laur - Złoty Laur Fundacji Kultury Polskiej, nadany za mistrzostwo w sztuce rozsławiania artystów. źródło: NKJP: Kopa lat, Dziennik Polski, 2003-07-19
	Artylerzyści austriaccy wymierzyli w Hejnalicę lufy stojących na Wawelu armat, ale nie trafili. Najgorzej było... ach, od samych tych wspomnień bieleje człowiekowi włos... źródło: NKJP: Sceny z życia wieży, Dziennik Polski, 2002-05-02
	Mój rybak z trudem skrywa uśmieszek gładząc piękną, bielejącą już gdzieniegdzie brodę. źródło: NKJP: Wisława Szymborska: Broda, Gazeta Wyborcza, 1997-05-13

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	bieleję	bielejemy
2 os.	bielejesz	bielejecie
3 os.	bieleje	bieleją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	bielałem +(e)m bielał	bielałam +(e)m bielała	bielałom +(e)m bielało	bieleliśmy +(e)śmy bieleli	bielałyśmy +(e)śmy bielały
2 os.	bielałeś +(e)ś bielał	bielałaś +(e)ś bielała	bielałoś +(e)ś bielało	bieleliście +(e)ście bieleli	bielałyście +(e)ście bielały
3 os.	bielał	bielała	bielało	bieleli	bielały

bezosobnik: bielano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę bielał będę bieleć	będę bielała będę bieleć	będę bielało będę bieleć	będziemy bieleli będziemy bieleć	będziemy bielały będziemy bieleć
2 os.	będziesz bielał będziesz bieleć	będziesz bielała będziesz bieleć	będziesz bielało będziesz bieleć	będziecie bieleli będziecie bieleć	będziecie bielały będziecie bieleć
3 os.	będzie bielał będzie bieleć	będzie bielała będzie bieleć	będzie bielało będzie bieleć	będą bieleli będą bieleć	będą bielały będą bieleć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		bielejmy
2 os.	bielej	bielejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	bielałbym bym bielał	bielałabym bym bielała	bielałobym bym bielało	bielelibyśmy byśmy bieleli	bielałybyśmy byśmy bielały
2 os.	bielałbyś byś bielał	bielałabyś byś bielała	bielałobyś byś bielało	bielelibyście byście bieleli	bielałybyście byście bielały
3 os.	bielałby by bielał	bielałaby by bielała	bielałoby by bielało	bieleliby by bieleli	bielałyby by bielały

bezosobnik: bielano by

bezokolicznik: bieleć

imiesłów przysłówkowy współczesny: bielejąc

gerundium: bielenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	bielenie	bielenia
D.	bielenia	bieleń
C.	bieleniu	bieleniom
B.	bielenie	bielenia
N.	bieleniem	bieleniami
Ms.	bieleniu	bieleniach
W.	bielenie	bielenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: bielejący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	bielejący	bielejący	bielejący	bielejące	bielejąca
D.	bielejącego	bielejącego	bielejącego	bielejącego	bielejącej
C.	bielejącemu	bielejącemu	bielejącemu	bielejącemu	bielejącej
B.	bielejącego	bielejącego	bielejący	bielejące	bielejącą
N.	bielejącym	bielejącym	bielejącym	bielejącym	bielejącą
Ms.	bielejącym	bielejącym	bielejącym	bielejącym	bielejącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	bielejący	bielejący	bielejące	bielejące
D.	bielejących	bielejących	bielejących	bielejących
C.	bielejącym	bielejącym	bielejącym	bielejącym
B.	bielejących	bielejących	bielejących	bielejące
N.	bielejącymi	bielejącymi	bielejącymi	bielejącymi
Ms.	bielejących	bielejących	bielejących	bielejących

odpowiednik aspektowy: zbieleć

Składnia

Rz _nieżywotne

bieleć

Data ostatniej modyfikacji: 19.04.2024