UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

paczyć się

Chronologizacja

1659, Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	paczę się	paczymy się
2 os.	paczysz się	paczycie się
3 os.	paczy się	paczą się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	paczyłem się +(e)m się paczył	paczyłam się +(e)m się paczyła	paczyłom się +(e)m się paczyło	paczyliśmy się +(e)śmy się paczyli	paczyłyśmy się +(e)śmy się paczyły
2 os.	paczyłeś się +(e)ś się paczył	paczyłaś się +(e)ś się paczyła	paczyłoś się +(e)ś się paczyło	paczyliście się +(e)ście się paczyli	paczyłyście się +(e)ście się paczyły
3 os.	paczył się	paczyła się	paczyło się	paczyli się	paczyły się

bezosobnik: paczono się

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę się paczył będę się paczyć	będę się paczyła będę się paczyć	będę się paczyło będę się paczyć	będziemy się paczyli będziemy się paczyć	będziemy się paczyły będziemy się paczyć
2 os.	będziesz się paczył będziesz się paczyć	będziesz się paczyła będziesz się paczyć	będziesz się paczyło będziesz się paczyć	będziecie się paczyli będziecie się paczyć	będziecie się paczyły będziecie się paczyć
3 os.	będzie się paczył będzie się paczyć	będzie się paczyła będzie się paczyć	będzie się paczyło będzie się paczyć	będą się paczyli będą się paczyć	będą się paczyły będą się paczyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		paczmy się
2 os.	pacz się	paczcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	paczyłbym się bym się paczył	paczyłabym się bym się paczyła	paczyłobym się bym się paczyło	paczylibyśmy się byśmy się paczyli	paczyłybyśmy się byśmy się paczyły
2 os.	paczyłbyś się byś się paczył	paczyłabyś się byś się paczyła	paczyłobyś się byś się paczyło	paczylibyście się byście się paczyli	paczyłybyście się byście się paczyły
3 os.	paczyłby się by się paczył	paczyłaby się by się paczyła	paczyłoby się by się paczyło	paczyliby się by się paczyli	paczyłyby się by się paczyły

bezosobnik: paczono by się

bezokolicznik: paczyć się

imiesłów przysłówkowy współczesny: pacząc się

gerundium: paczenie się

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	paczenie się	paczenia się
D.	paczenia się	paczeń się
C.	paczeniu się	paczeniom się
B.	paczenie się	paczenia się
N.	paczeniem się	paczeniami się
Ms.	paczeniu się	paczeniach się
W.	paczenie się	paczenia się

imiesłów przymiotnikowy czynny: paczący się

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	paczący się	paczący się	paczący się	paczące się	pacząca się
D.	paczącego się	paczącego się	paczącego się	paczącego się	paczącej się
C.	paczącemu się	paczącemu się	paczącemu się	paczącemu się	paczącej się
B.	paczącego się	paczącego się	paczący się	paczące się	paczącą się
N.	paczącym się	paczącym się	paczącym się	paczącym się	paczącą się
Ms.	paczącym się	paczącym się	paczącym się	paczącym się	paczącej się

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	paczący się	paczący się	paczące się	paczące się
D.	paczących się	paczących się	paczących się	paczących się
C.	paczącym się	paczącym się	paczącym się	paczącym się
B.	paczących się	paczących się	paczących się	paczące się
N.	paczącymi się	paczącymi się	paczącymi się	paczącymi się
Ms.	paczących się	paczących się	paczących się	paczących się

odpowiedniki aspektowe: wypaczyć się , spaczyć się

Pochodzenie

Zob. paczyć

1. o drewnie

Definicja

tracić właściwy kształt, przestając mieć proste kąty, krawędzie lub równą powierzchnię

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	spaczać się, wypaczać się
	hiperonimy:	zniekształcać się

Połączenia

drewno paczy się; deski paczą się

Cytaty

	Drewno musi być dobrze wysuszone, bez sęków i żywicy. Inaczej paczy się, wygina, a deska ucieka we wszystkie strony. źródło: NKJP: Piotr Subik: Święci na deskach pisani, Dziennik Polski, 2005-01-22
	Wszystko z czasem się zużywa. Dotyczy to także drzwi wewnętrznych. Zdarza się, że skrzydła się paczą, zamki się psują, opuszczają zawiasy. źródło: NKJP: Drzwi do wymiany, Dziennik Łódzki, 2005-03-22
	Mija parę lat, część desek wygina się i paczy, część nie. źródło: NKJP: Piotr Siemion: Finimondo. Komedia romantyczna, 2004
	[...] gonty pod wpływem zmiennych warunków atmosferycznych paczą się lub pękają, a pokrycie z nich wykonane ma znacznie mniejszą trwałość i jest mniej estetyczne. źródło: NKJP: Internet
	Wyroby stolarskie wadliwie wysuszone, umieszczone w miejscu o bardzo suchym powietrzu, będą pękały, natomiast w miejscu wilgotnym będą się paczyły i zmieniały kształty. źródło: NKJP: Jerzy Kastura: Wykręcanie wody z drewna, Gazeta Krakowska, 2001-10-30

2. o sensie

Definicja

ulegać zniekształceniu, stając się nieprawidłowym lub fałszywym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	spaczać się, wypaczać się
	hiperonimy:	zniekształcać się

Cytaty

Zagadkowa, niepokojąca opowieść o świecie zwyrodniałym, rozdartym między duchem a materią, świecie, w którym każdy stworzony przez człowieka porządek - filozoficzny, etyczny, scjentystyczny - paczy się i przegrywa w starciu z naturą.

źródło: NKJP: Wanda Zwinogrodzka: Z teatru, Gazeta Wyborcza, 1992-05-19

W mowie skażonej i nieoczywistej, w której paczyły się i pustoszyły sensy, rozgrywał się - w kilku aktach - gorszący spór o polskość, a jego skutki niszczyły literaturę.

źródło: NKJP: Alina Brodzka, Lidia Burska: Sporne sprawy polskiej literatury współczesnej, 1998

3. o charakterze

Definicja

zaczynać negatywnie odbiegać od normy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

skrzywiać się, spaczać się, wypaczać się

Cytaty

Czuła sama, że postępuje źle, wiedziała, że jej charakter paczy się coraz bardziej; mimo to nie starała się wcale walczyć ze sobą lub stać się inną.

źródło: Jadwiga Courths-Mahler: Cierniowy szlak, 2001 (docplayer.pl)

[...] może trzeba odzierać własną duszę z uczuciowych osłon, rozkrwawić własne serce syna, by tak docierać do dna dewiacji, do absurdów przyzwoleń, do jądra ideologii mordowania bezbronnych i zaskoczonych, która jako ideologia ma wymiar społeczny, ale rządzi mordowaniem jednostkowo, poprzez paczącą się coraz bardziej, pogrążającą się w szaleństwie psychikę zamachowca?

źródło: NKJP: Stefan Bratkowski: Przyszłość należy do zdrowych zmysłów, Gazeta Wyborcza, 1992-03-10

Data ostatniej modyfikacji: 18.05.2023