UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

spaczyć

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	spaczę	spaczymy
2 os.	spaczysz	spaczycie
3 os.	spaczy	spaczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	spaczyłem +(e)m spaczył	spaczyłam +(e)m spaczyła	spaczyłom +(e)m spaczyło	spaczyliśmy +(e)śmy spaczyli	spaczyłyśmy +(e)śmy spaczyły
2 os.	spaczyłeś +(e)ś spaczył	spaczyłaś +(e)ś spaczyła	spaczyłoś +(e)ś spaczyło	spaczyliście +(e)ście spaczyli	spaczyłyście +(e)ście spaczyły
3 os.	spaczył	spaczyła	spaczyło	spaczyli	spaczyły

bezosobnik: spaczono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		spaczmy
2 os.	spacz	spaczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	spaczyłbym bym spaczył	spaczyłabym bym spaczyła	spaczyłobym bym spaczyło	spaczylibyśmy byśmy spaczyli	spaczyłybyśmy byśmy spaczyły
2 os.	spaczyłbyś byś spaczył	spaczyłabyś byś spaczyła	spaczyłobyś byś spaczyło	spaczylibyście byście spaczyli	spaczyłybyście byście spaczyły
3 os.	spaczyłby by spaczył	spaczyłaby by spaczyła	spaczyłoby by spaczyło	spaczyliby by spaczyli	spaczyłyby by spaczyły

bezosobnik: spaczono by

bezokolicznik: spaczyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: spaczywszy

gerundium: spaczenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	spaczenie	spaczenia
D.	spaczenia	spaczeń
C.	spaczeniu	spaczeniom
B.	spaczenie	spaczenia
N.	spaczeniem	spaczeniami
Ms.	spaczeniu	spaczeniach
W.	spaczenie	spaczenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: spaczony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	spaczony	spaczony	spaczony	spaczone	spaczona
D.	spaczonego	spaczonego	spaczonego	spaczonego	spaczonej
C.	spaczonemu	spaczonemu	spaczonemu	spaczonemu	spaczonej
B.	spaczonego	spaczonego	spaczony	spaczone	spaczoną
N.	spaczonym	spaczonym	spaczonym	spaczonym	spaczoną
Ms.	spaczonym	spaczonym	spaczonym	spaczonym	spaczonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	spaczeni	spaczeni	spaczone	spaczone
D.	spaczonych	spaczonych	spaczonych	spaczonych
C.	spaczonym	spaczonym	spaczonym	spaczonym
B.	spaczonych	spaczonych	spaczonych	spaczone
N.	spaczonymi	spaczonymi	spaczonymi	spaczonymi
Ms.	spaczonych	spaczonych	spaczonych	spaczonych

odpowiedniki aspektowe: spaczać , paczyć

Pochodzenie

Zob. paczyć

1. drzwi

Definicja

sprawić, że coś utraciło właściwy kształt i nie ma prostych kątów lub równej powierzchni

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	wypaczyć
	hiperonimy:	zniekształcić

Połączenia

wilgoć spaczyła
spaczyć podłogę

Cytaty

Dwa lata temu wypływ wody z lokalu starego fotografa spaczył wymuskaną podłogę i sfilcował perskie dywany w salonie Nicholasa [...].

źródło: NKJP: Ewa Winnicka: Moje własne inferno, Polityka, 2001-12-22

[...] w przypadku tynku z płyt gipsowo-kartonowych trzeba [...] „pogłówkować”, by wilgoć ze schnącej wylewki nie spaczyła płyt [...].

źródło: Internet: muratordom.pl

Składnia

spaczyć

2. sens

Definicja

zniekształcić coś tak, że stało się nieprawidłowe lub fałszywe

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

skrzywić, wykrzywić, wypaczyć, zdeformować, zniekształcić

Połączenia

spaczyć sens, znaczenie

Cytaty

[...] liryki zebrane w pierwszym tomiku nigdy nie ujrzałyby światła dziennego, gdyby nie upadek realizmu socjalistycznego, który spaczył to, co najlepsze w umysłach.

źródło: NKJP: Medycyna i poezja, Euroregio Glacensis, 2000

Dla zachowawców młodzież narodowa spaczyła ideę narodową skrajnym nacjonalizmem i rasizmem, odwołującymi się do kultu nienawiści, brutalności i chamstwa.

źródło: Jarosław Macała: Polska katolicka w myśli politycznej II RP, 2005 (books.google.pl)

Innym patologicznym skutkiem akcji z 1994 r. było spaczenie sensu [...] art. 28 ustawy o zobowiązaniach podatkowych i [...] działania urzędów skarbowych.

źródło: NKJP: Sławomir Rawski: Opowieść hodowcy odsetek, Gazeta Wyborcza, 1997-02-15

Składnia

spaczyć

3. charakter

Definicja

spowodować, że czyjeś myślenie, zachowanie lub postawa negatywnie odbiegają od normy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

skrzywić, wypaczyć

Połączenia

spaczyć charakter; osobowość; psychikę; umysł

Cytaty

Nieodpowiednim traktowaniem można spaczyć charakter człowieka - ze zwierzęciem jest tak samo.

źródło: NKJP: Waldemar Bałda: Jak psy z kotami, Dziennik Polski, 2005-01-21

Spotkałem się z wypowiedziami, że wojsko spaczyło mi osobowość.

źródło: NKJP: Internet

[...] zwykli obywatele III Rzeszy byli tak przeżarci nazistowską ideologią, tak spaczyła ich hitlerowska propaganda, że do końca wierzyli, iż są rasą panów, i tak też postępowali z więźniami.

źródło: NKJP: Kazimierz Sikorski: Niemieccy cywile też mordowali więźniów, Dziennik Zachodni, 2011-01-20

Składnia

	+	spaczyć	+	KOGO/CO
	+	spaczyć	+	KOMU + CO

Data ostatniej modyfikacji: 17.05.2023