UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

opromienić

Chronologizacja

1815, Homer, Iljada, tłum. Jacek Idzi Przybylski, polona.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	opromienię	opromienimy
2 os.	opromienisz	opromienicie
3 os.	opromieni	opromienią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	opromieniłem +(e)m opromienił	opromieniłam +(e)m opromieniła	opromieniłom +(e)m opromieniło	opromieniliśmy +(e)śmy opromienili	opromieniłyśmy +(e)śmy opromieniły
2 os.	opromieniłeś +(e)ś opromienił	opromieniłaś +(e)ś opromieniła	opromieniłoś +(e)ś opromieniło	opromieniliście +(e)ście opromienili	opromieniłyście +(e)ście opromieniły
3 os.	opromienił	opromieniła	opromieniło	opromienili	opromieniły

bezosobnik: opromieniono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		opromieńmy
2 os.	opromień	opromieńcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	opromieniłbym bym opromienił	opromieniłabym bym opromieniła	opromieniłobym bym opromieniło	opromienilibyśmy byśmy opromienili	opromieniłybyśmy byśmy opromieniły
2 os.	opromieniłbyś byś opromienił	opromieniłabyś byś opromieniła	opromieniłobyś byś opromieniło	opromienilibyście byście opromienili	opromieniłybyście byście opromieniły
3 os.	opromieniłby by opromienił	opromieniłaby by opromieniła	opromieniłoby by opromieniło	opromieniliby by opromienili	opromieniłyby by opromieniły

bezosobnik: opromieniono by

bezokolicznik: opromienić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: opromieniwszy

gerundium: opromienienie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	opromienienie	opromienienia
D.	opromienienia	opromienień
C.	opromienieniu	opromienieniom
B.	opromienienie	opromienienia
N.	opromienieniem	opromienieniami
Ms.	opromienieniu	opromienieniach
W.	opromienienie	opromienienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: opromieniony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	opromieniony	opromieniony	opromieniony	opromienione	opromieniona
D.	opromienionego	opromienionego	opromienionego	opromienionego	opromienionej
C.	opromienionemu	opromienionemu	opromienionemu	opromienionemu	opromienionej
B.	opromienionego	opromienionego	opromieniony	opromienione	opromienioną
N.	opromienionym	opromienionym	opromienionym	opromienionym	opromienioną
Ms.	opromienionym	opromienionym	opromienionym	opromienionym	opromienionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	opromienieni	opromienieni	opromienione	opromienione
D.	opromienionych	opromienionych	opromienionych	opromienionych
C.	opromienionym	opromienionym	opromienionym	opromienionym
B.	opromienionych	opromienionych	opromienionych	opromienione
N.	opromienionymi	opromienionymi	opromienionymi	opromienionymi
Ms.	opromienionych	opromienionych	opromienionych	opromienionych

odpowiednik aspektowy: opromieniać

Pochodzenie

Zob. promień

1. blaskiem słońca

Definicja

książk.

oświetlić daną osobę lub obiekt

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Relacje znaczeniowe

synonimy:

oświetlić

Cytaty

Strumień silnego światła z reflektora kamery opromienił starannie wypielęgnowaną fryzurę z przedziałkiem, wzmocnioną odżywką z drobinami kauczuku [...].

źródło: NKJP: Grzegorz Mathea: IV Rzeczpospolita, 2005

Dziesiątki milionów euro zainwestowano w promocję turystyki religijnej i zwiedzania monastyrów, rozbudowę ośrodków przyrodo-leczniczych, pól golfowych, agroturystyki, a nawet wspinaczki górskiej i jachtingu wśród opromienionych słońcem wysp.

źródło: NKJP: Adam Wolski: Od monastyru po hodowlę kóz, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2007-06-12

Ciepłe, złote światło pierwszego sierpniowego dnia roku 310 oświetlało pomnik Apolla, a Konstantyn w koronie na głowie stał kilka kroków dalej, opromieniony światłem słonecznym.

źródło: NKJP: Max Gallo: Konstantyn Wielki Imperium Chrystusa, 2009

Składnia

opromienić

KOGO/CO

2. sławą

Definicja

książk.

sprawić, że osoba lub obiekt jest pozytywnie postrzegana z powodu jakiegoś wydarzenia lub działania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

opromienić chwałą, sławą, sukcesem, wygraną, zwycięstwem

Cytaty

	Zadanie, które otrzymaliśmy do wykonania, opromieni chwałą imię polskiego żołnierza na całym świecie. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Anders, 2008
	Jeśli oddzielić motywy od działania i efekty od zamierzeń, to można powiedzieć, iż Witkacy urzeczywistnił się, zamieniając własne życie w fikcję, która stała się popkulturową legendą, a Gombrowicz - ożywiając fikcję literacką w taki sposób, by opromieniła jego własną biografię. źródło: NKJP: Mateusz Werner: Wobec nihilizmu. Gombrowicz, Witkacy, 2009
	Opromieniony sobotnim zwycięstwem nad Wierchami, prowadzący w tabeli szczyrzycki Orkan wyjeżdża do Nowego Sącza, by zmierzyć się z rezerwami Sandecji. źródło: NKJP: Odrabianie zaległości, Dziennik Polski, 2002-05-15
	Benjamin [...], opromieniony sukcesami w college'u, wraca do rodzinnej Kalifornii. Bogaty tatuś [...] kupuje mu w nagrodę czerwone alfa romeo. źródło: NKJP: Jacek Szczerba: Absolwent, Gazeta Wyborcza, 1998-11-06

Składnia

	+	opromienić	+	KOGO/CO
	+	opromienić	+	(CZYM)

3. życie

Definicja

książk.

uprzyjemnić komuś coś

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny rozrywka

Relacje znaczeniowe

synonimy:

uprzyjemnić

Cytaty

Lenartowicza, zapominanego przez środowiska literackie w kraju, całkiem by zżarła gorycz, gdyby nie entuzjastyczny doń stosunek Marii Konopnickiej, który mu opromienił schyłek życia.

źródło: NKJP: Krzysztof Bilica: Wokół Chopina i Polski: siedem szkiców, 2005

Kochała dzieci i im poświęciła swoje piękne życie. Opromieniła uśmiechem los swoich uczniów i wychowanków. Zawsze miła i dobra, łagodna i promienna, elegancka i kulturalna.

źródło: NKJP: RED: Epitafia, Gazeta Poznańska, 2002-11-02

Tyś znowu opromieniła mi życie - zbudziłaś mnie ze snu okropnego. Kochaj mnie mocno, nie zostawiaj samego, szczęście Ty moje, moja pieśń wyśniona, życie Ty moje, wiosno moja.

źródło: NKJP: Stefan Leder, Witold Leder: Czerwona nić: ze wspomnień i prac rodziny Lederów, 2005

Składnia

	+	opromienić	+	CO
	+	opromienić	+	(KOMU)

Data ostatniej modyfikacji: 22.05.2023