UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

osnuć

Chronologizacja

1654, KorBa

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. osnuję
 osnujemy
2 os. osnujesz
 osnujecie
3 os. osnuje
 osnują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. osnułem
+(e)m osnuł
 osnułam
+(e)m osnuła
 osnułom
+(e)m osnuło
 osnuliśmy
+(e)śmy osnuli
 osnułyśmy
+(e)śmy osnuły
2 os. osnułeś
+(e)ś osnuł
 osnułaś
+(e)ś osnuła
 osnułoś
+(e)ś osnuło
 osnuliście
+(e)ście osnuli
 osnułyście
+(e)ście osnuły
3 os. osnuł
 osnuła
 osnuło
 osnuli
 osnuły

bezosobnik: osnuto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. osnujmy
2 os. osnuj
 osnujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. osnułbym
bym osnuł
 osnułabym
bym osnuła
 osnułobym
bym osnuło
 osnulibyśmy
byśmy osnuli
 osnułybyśmy
byśmy osnuły
2 os. osnułbyś
byś osnuł
 osnułabyś
byś osnuła
 osnułobyś
byś osnuło
 osnulibyście
byście osnuli
 osnułybyście
byście osnuły
3 os. osnułby
by osnuł
 osnułaby
by osnuła
 osnułoby
by osnuło
 osnuliby
by osnuli
 osnułyby
by osnuły

bezosobnik: osnuto by

bezokolicznik: osnuć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: osnuwszy

gerundium: osnucie

imiesłów przymiotnikowy bierny: osnuty

odpowiednik aspektowy: osnuwać

Pochodzenie

Zob. snuć

1. o pająku

Definicja

przetwarzając wydzielinę gruczołów przędnych, otoczyć coś włóknami lub konstrukcjami składającymi się z tych włókien

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Cytaty

Podania mówią, że ok. 1300 roku przyszły król Polski Władysław Łokietek znalazł tu schronienie podczas ucieczki z Krakowa przed wojskiem czeskiego króla Wacława II. Podobno zamieszkiwał tu aż sześć tygodni. Pogoń zmyliła ogromna pajęczyna, którą pająk osnuł wejście do jaskini.

źródło: Internet: ruszajwpolske.pl

Składnia

bez ograniczeń + osnuć +
CO + CZYM

2. o dymie

Definicja

książk. 
otoczyć ze wszystkich stron

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:  spowić
hiperonimy:  otoczyć

Połączenia

  • dym osnuł; mgła osnuła

Cytaty

Zaciągnął się kilka razy z wyraźną przyjemnością. Dym papierosa rozpłynął się aromatyczną smugą, osnuł ich przyjazną, ciepłą mgiełką.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Sceny z życia pozamałżeńskiego, 2003

Pierwszy wypadek - w Zatorze na ulicy Krakowskiej - wydarzył się w nocy, kiedy drogę krajową nr 44, łączącą Zator z Oświęcimiem, osnuła gęsta mgła.

źródło: NKJP: (pw): Brawura i zła widoczność, Gazeta Krakowska, 2001-11-13

Mglista szarość osnuła zarysy ogromniejącej budowli.

źródło: NKJP: Stanisław Lem: Fiasko, 1987

Składnia

bez ograniczeń + osnuć +
KOGO/CO + (CZYM)

3. o artyście

Definicja

książk. 
stworzyć dzieło muzyczne, literackie lub filmowe na jakiejś podstawie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  oprzeć

Cytaty

Swoją sztukę osnuł wokół tragicznego epizodu z młodości artysty.

źródło: NKJP: Wanda Zwinogrodzka: Po premierze, Gazeta Wyborcza, 1993-01-12

Na kanwie bajki przedszkolaki osnuły własną opowieść z morałem.

źródło: NKJP: SAM: Bajka o zdrowiu, Gazeta Poznańska, 2003-04-05

[...] spróbował szczęścia w operze. Napisał dzieło osnute na motywach Rewolucji Francuskiej.

źródło: NKJP: Wiesław Kot: Rockman w operze, Gazeta Poznańska, 2006-08-25

Składnia

bez ograniczeń + osnuć +
CO + wokół CZEGO | na CZYM

4. o tajemnicy

Definicja

książk. 
nadać komuś lub czemuś specyficzny nastrój lub charakter

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  otoczyć, owiać, spowić

Połączenia

  • aura, legenda, tajemnica osnuła coś

Cytaty

Samą postać Sybilli osnuła legenda tak ściśle, że wszystkie tamtejsze kapłanki stały się jedną osobą, żyjącą więcej niż tysiąc lat, aż bogaty Trymalchion w powieści Petroniusza ujrzał ją, opowiada, jako maleńką staruszkę [...].

źródło: NKJP: Zygmunt Kubiak: Przestrzeń dzieł wiecznych: eseje o tradycji kultury śródziemnomorskiej, 1993

Obecnie tzw. medycyna tybetańska w wielu wypadkach uzyskuje potwierdzenie swojej skuteczności wśród przedstawicieli oficjalnej medycyny konwencjonalnej. Nadal w niektórych przypadkach praktyki osnute są dziwną aurą tajemniczości i niejasności [...].

źródło: NKJP: JM: Wibracje z Tybetu, Gazeta Poznańska, 2002-10-28

Składnia

bez ograniczeń + osnuć +
KOGO/CO + (CZYM)
Data ostatniej modyfikacji: 02.06.2023
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN