UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

brylant

Chronologizacja

1638, Kart XVII-XVIII
W postaci: bryliant

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. brylant
brylanty
D. brylantu
brylantów
C. brylantowi
brylantom
B. brylant
brylanty
N. brylantem
brylantami
Ms. brylancie
brylantach
W. brylancie
brylanty

Pochodzenie

fr. brillant

1. kamień

Definicja

oszlifowany diament charakteryzujący się silnym blaskiem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia minerały i pierwiastki

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie ozdoby i dodatki

Relacje znaczeniowe

synonimy:  diament
hiperonimy:  kamień

Połączenia

  • bezcenny; jednokaratowy, dwukaratowy; ogromny; oszlifowany; prawdziwy brylant
  • brylant na palcu; brylant w naszyjniku
  • pierścionek z brylantem
  • ukraść brylant
  • twardy jak brylant
  • coś błyszczy, iskrzy się, lśni jak brylant

Cytaty

W nastrojowym półmroku błysnął wszystkimi kolorami tęczy ogromny brylant na jego palcu.

źródło: NKJP: Andrzej Zbych: Stawka większa niż życie, 2000

Każdy doskonale oszlifowany brylant musi mieć godną oprawę - bez niej będzie tylko kamieniem, lecz nie klejnotem użytkowym.

źródło: NKJP: Mac Jerzy Sławomir: Tajemnica Amwaya, 1998

W naszyjniku kobiety brylant, świecący jak gwiazda zaranna.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Wieża Jaskółki, 2001

Weźmy na przykład jednokaratowy brylant o kolorze D i barwie F, czyli najwyższej jakości, który stanowi punkt odniesienia w całej branży.

źródło: NKJP: Nicholas Bray: Jak zrobić diamentową sztabkę?, Dodatek do Gazety Wyborczej, 1995-02-13

Podczas gdy Hindus znosił je po schodach, Stefania wśliznęła się cicho do sypialni Felka i na nocnym stoliku położyła pierścionek z brylantem, w pudełeczku wyścielonym aksamitem.

źródło: NKJP: Magdalena Tulli: W czerwieni, 1999

2. skarb

Definicja

osoba lub rzecz wartościowa i zasługująca na wysoką ocenę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:  diament

Połączenia

  • filmowy; prawdziwy brylant

Cytaty

Ten chłopak jest jak brylant, ma wielki talent i teraz trzeba go tylko umiejętnie „szlifować”, a zrobi piękną karierę sportową [...].

źródło: NKJP: Piotr Szpak: 550 osób w biegu ulicznym w Mielcu, Echo Dnia, 2006-10-02

Pugaczowa zmieniła gusty kilku pokoleń - podkreśla kompozytor Wiktor Bierkowski. - To prawdziwy brylant, ale ostatnio ma kiepską oprawę, lansuje miernych artystów.

źródło: NKJP: Anna Żebrowska: Byk i torreador w jednym, Dodatek do Gazety Wyborczej, 1999-09-04

Bo nie jest to filmowy brylant w reżyserskim szlifie Lesa Mayfielda, ale co najwyżej półszlachetny chryzolit.

źródło: NKJP: Magazyn - „Flubber”, Dziennik Polski, 1998-02-20

Uważałem, że to pole jest jak diament. Oszlifowany, stanie się brylantem świecącym na cały region.

źródło: NKJP: Ryszarda Socha, Michał Henzler: Grupa trzymająca kije, Polityka, 2005

Data ostatniej modyfikacji: 13.03.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj