Chronologizacja
Pochodzenie
śr.-w.-niem. dīamant
z st.fr. diamant
1. kamień szlachetny
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia minerały i pierwiastki
CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł materiały używane w przemyśle
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | kamień |
Połączenia
- największy diament
- brylanty i diamenty
- struktura diamentu; szlifierz; kopalnia; obróbka diamentów
- poszukiwać diamentów
- szlifować, oszlifować diament; wydobywać, znaleźć diamenty
- twardy jak diament
Cytaty
|
Do niedawna ze szkolnych podręczników można się było dowiedzieć, że odmianą węgla jest grafit i diament. Różnice w ich wewnętrznej budowie przejawiają się nie tylko w wyglądzie, ale i w twardości. Diament jest niemal rekordzistą, grafit zaś jest tak miękki, że zostawia ślady nawet na papierze. źródło: NKJP: Marcin Jamkowski: Nobel z chemii, Gazeta Wyborcza, 1996-10-10 |
|
|
Aby powstał brylant, trzeba szlifować diament, a nie Jablonex, ale w obu przypadkach szlifierz musi być mistrzem, nie zaś gryzmołą działającym w niszy estetycznej, którego działalność pedagogiczna jest po prostu szkodliwa przede wszystkim dla młodych artystów. źródło: NKJP: Sztuka, Dziennik Polski, 2002-02-19 |
|
|
[...] zamiana gruntów rolnych na budowlane była równie lukratywna, jak odkrycie żyły złota lub kopalni diamentów. źródło: NKJP: Włościanie skolonizowani, Dziennik Polski, 2003-02-28 |
|
|
Występuje w ultrazasadowych skałach głębinowych, zwłaszcza w perydotytach. Także w kimberlicie gdzie współwystępuje z diamentami [...]. źródło: NKJP: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | diament |
diamenty |
|
| D. | diamentu |
diamentów |
|
| C. | diamentowi |
diamentom |
|
| B. | diament |
diamenty |
|
| N. | diamentem |
diamentami |
|
| Ms. | diamencie |
diamentach |
|
| W. | diamencie |
diamenty |
2. brylant
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie ozdoby i dodatki
Połączenia
- czarny, krwawy, różowy; prawdziwy, syntetyczny, sztuczny diament
- imitacja diamentu; handlarz diamentów
- pierścionek z diamentem; biżuteria, kolia z diamentami
- nosić diamenty
- ozdobić coś, wysadzać coś diamentami
Cytaty
|
15-karatowy diament o szlifie łezki za 144 tys. dolarów kupował jednak klient z Niemiec. źródło: NKJP: Elżbieta Glapiak: Belgian Diamond wchodzi do Polski, Gazeta Wyborcza, 1996-10-08 |
|
|
Która kobieta nie marzy o bodaj jednokaratowym diamencie - cztery razy bielszym od bieli... Ale w Polsce wciąż panuje przekonanie, że na brylanty nas nie stać. źródło: NKJP: Olga Dębicka: Perły, brylanty..., Dziennik Bałtycki, 1999-05-28 |
|
|
Wieśniaczki nigdy nie nosiły na szyjach aksamitek i wysadzanych diamentami gwiazd z obsydianu. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Miecz przeznaczenia, 1992 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | diament |
diamenty |
|
| D. | diamentu |
diamentów |
|
| C. | diamentowi |
diamentom |
|
| B. | diament |
diamenty |
|
| N. | diamentem |
diamentami |
|
| Ms. | diamencie |
diamentach |
|
| W. | diamencie |
diamenty |
3. do cięcia
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny rodzaje urządzeń i maszyn
Cytaty
|
Anna posługuje się nietypowymi jak na plastyka narzędziami: lutownicą i diamentem do krojenia szkła. źródło: NKJP: Leonard Dymowski: Rodzina tętniąca sztuką, Dziennik Sławieński, 2000-04-28 |
|
|
[...] diament szlifuje się diamentem [...]. źródło: NKJP: Mira Suchodolska: Jak i gdzie kształcą się elity naszego kraju, Dziennik Zachodni, 2010-03-20 |
|
|
- Można go trochę nawiercić diamentami, ale na to trzeba tony wierteł i tysiąca godzin. źródło: NKJP: Stanisław Lem: Niezwyciężony, 1964 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | diament |
diamenty |
|
| D. | diamentu |
diamentów |
|
| C. | diamentowi |
diamentom |
|
| B. | diament |
diamenty |
|
| N. | diamentem |
diamentami |
|
| Ms. | diamencie |
diamentach |
|
| W. | diamencie |
diamenty |
4. stopień pisma
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język pisanie
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu wydawnictwa
Cytaty
|
W polskiej typografii przyjęto następujące tradycyjne nazwy stopni pisma: 3 punkty to brylant, 4 punkty to diament, 5 punktów to perl, 6 punktów to nonparel [...]. źródło: Internet: typografia.info |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | diament |
diamenty |
|
| D. | diamentu |
diamentów |
|
| C. | diamentowi |
diamentom |
|
| B. | diament |
diamenty |
|
| N. | diamentem |
diamentami |
|
| Ms. | diamencie |
diamentach |
|
| W. | diamencie |
diamenty |
Inne uwagi
Zwykle lp
5. osoba
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | brylant |
Połączenia
- piłkarski, sportowy; nieoszlifowany diament
Cytaty
|
[...] Wójcik to koszykarski diament i lepiej byłoby dla niego, aby został oszlifowany w królestwie basketu [...]. źródło: NKJP: Artur Brzozowski: Polski koszykarz blisko NBA, Gazeta Wyborcza, 1993-06-22 |
|
|
Już wtedy można było zauważyć, że oto pojawił się nowy filmowy diament. Life in Fog, który Ghobadi nakręcił w połowie lat 90., zdobył wiele zagranicznych nagród, i uważany jest za najbardziej znany dokument w historii irańskiej kinematografii. źródło: Internet: sundown-syndrome.blogspot.com |
|
|
Wuefista Janusz Kałużny szybko się poznał na tym diamencie. - Nieraz mówiłem, że pracując 22 lata z młodzieżą - wspomina - nie widziałem drugiego dziecka z taką wrodzoną wytrzymałością, a to jeszcze zostało poparte pracą. źródło: NKJP: Henryk Szewczyk: Duma Kasiny, Gazeta Krakowska, 2004-05-07 |
|
|
Już wkrótce świat usłyszy o kolejnych diamentach z tej bezdennej kopalni talentów. źródło: NKJP: Przemysław Rudzki, Krzysztof Stanowski: Nim zaświeci szósta gwiazda, Polityka, 2005-03-19 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | diament |
diamenty |
|
| D. | diamentu |
diamentów |
|
| C. | diamentowi |
diamentom |
|
| B. | diament |
diamenty |
|
| N. | diamentem |
diamentami |
|
| Ms. | diamencie |
diamentach |
|
| W. | diamencie |
diamenty |