UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

pacha

Chronologizacja

1396, SStp
Inne znaczenie: 'pochwa, vagina'

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pacha
pachy
D. pachy
pach
C. pasze
pachom
B. pachę
pachy
N. pachą
pachami
Ms. pasze
pachach
W. pacho
pachy

Pochodzenie

psł. *pachъ / *pacha 'bok ciała, bok klatki piersiowej pod ramieniem'

Wyraz bez pewnej, jednolitej prapostaci; w językach wschodniosłowiańskich także *pachy, *pachъve (Bor.).

1.a część ciała

Definicja

zagłębienie znajdujące się u człowieka w miejscu, w którym ręka łączy się z tułowiem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe

Połączenia

  • lewa, prawa; druga pacha; nieogolone, wydepilowane pachy
  • pod jedną pachą
  • depilacja pach
  • bagno, chwasty, trawy...; błoto, śnieg... po pachy
  • z aktówką, z książką, z teczką, z zeszytem; z kaskiem... pod pachą; skóra, włosy pod pachami
  • depilować, golić, ogolić, wydepilować pachy
  • golenie pach
  • wyjąć coś spod pachy
  • brnąć po pachy w czymś; wcisnąć, wepchnąć, wsadzić, wsunąć coś; brać, zabrać coś pod pachę; brać, chwycić, wziąć, złapać kogoś pod pachy
  • mieć, nieść, trzymać coś pod pachą; golić się, ogolić się; pocić się pod pachami

Cytaty

Przyniosłem ci coś. - Stary wyjął spod pachy butelkę i zawiniątko.

źródło: NKJP: Wiesław Dymny: Opowiadania zwykłe, 1997

Całą powierzchnią palców, ruchami okrężnymi, delikatnie uciskając, badaj dokładnie pierś i okolice pachy.

źródło: NKJP: (WK): Wstydzą się lekarza, Echo Dnia, 2005-10-10

[...] miejscami, w wyższych partiach, śniegu nawiało i metr - niektórzy właściciele bacówek w obniżeniach terenu, próbując się do nich dostać, wpadali w zaspy po pachy.

źródło: NKJP: Wyciągi ruszyły, Dziennik Polski - Podhale, 2001-06-13

Gorset wpijał się w pachy, cały czas miałam tam bolesne obtarcia.

źródło: NKJP: Szczęśliwe dzieciństwo, Dziennik Polski - Magazyn, 2000-02-26

Kleszcze nie wczepiają się „byle jak”. [...] Szczególnie lubią miejsca pod pachami, udami, zgięciami kolan, w dole brzucha.

źródło: NKJP: Marcin Szumowski: Jak ustrzec sie kleszcza, Dzień dobry, 2001

1.b w ubraniu

Definicja

otwór w ubraniu na wysokości pachy - części ciała, przez który przekłada się rękę i do którego może być doszyty rękaw

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie rodzaje i części ubrań

Połączenia

  • pacha marynarki, skafandra
  • coś pije, uwiera pod pachami

Cytaty

Bluzy są zazwyczaj obszerne, bardzo proste konstrukcyjnie, z pogłębioną pachą i dołem zbluzowanym ściągaczem lub gumą w tunelu.

źródło: NKJP: Hanna Gajos: Moda, prasa, 1980

Dyzio klepie się pulchną łapą po specjalnej kaburze na pieniądze, zmyślnie ukrytej między pulowerkiem a pachą jasnej marynarki.

źródło: NKJP: Piotr Siemion: Niskie łąki, 2009

Słownik mody wzbogacił o nowy termin - pacha Hubertusa. Oznacza specjalny krój pachy, ale i rękawa tak, aby nagle składającemu się do strzału myśliwemu zapewnić swobodny ruch wyciągniętych do przodu rąk.

źródło: NKJP: Skrojone z szykiem, Dziennik Polski - Pani, 2001-02-13

[...] muska ręką Wójcika, przykleja pluskwę pod pachą kurtki.

źródło: NKJP: Jacek Rębacz: Zakopane: sezon na samobójców, 2006

W walizce znajdowała się wieczorowa suknia Karoliny, trochę ekstrawagancka [...]; krój był prosty, z dość głęboko wyciętymi pachami i płytkim łódkowym dekoltem [...].

źródło: NKJP: Elżbieta Hajnicz: Poza nurtem czasu, 1996

Składnia

bez ograniczeń + pacha +
(CZEGO)

Frazeologizmy

ktoś ma po dziurki w nosie kogoś/czegoś
ktoś ma po pachy czegoś
po pachy I
po same pachy
po pachy II
po same pachy
pod pachę
Data ostatniej modyfikacji: 10.02.2023
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj