UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

mruczeć

Chronologizacja

1547, SPXVI

Pochodzenie

psł. *mr̥čati

Czasownik pochodzenia dźwiękonaśladowczego; w języku polskim obok regularnego rozwoju *r̥ > ar (dial. marczeć) też rzadszy rozwój w -yr- (dial. myrczeć) oraz w -ur- (dial. murczeć), które uległo przestawce ur > ru

1. z rozkoszy

Definicja

wydawać niskie i ciche dźwięki, takie jakie wydaje kot, kiedy odczuwa zadowolenie, lub podobne do nich

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Połączenia

kot, niedźwiedź mruczy
mruczeć z rozkoszy, z zadowolenia
mruczeć cicho
zacząć mruczeć
mruczący przyjaciel

Cytaty

Roman kotkę zawołał, odwróciła się do psa ogonem i zaczęła mruczeć do Romana, podchodząc do niego na przeciwną stronę stołu.

źródło: NKJP: Miron Białoszewski: Chamowo, 2010

Fringilla Vigo pogłaskała kota, który ocierał się o jej łydkę, mrucząc i prężąc grzbiet [...].

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 1996

Alicja masowana przez Klaudiusza aż mruczała z zadowolenia.

źródło: NKJP: Bigos telewizyjny, Polityka, nr 2297, 2001-05-12

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	mruczę	mruczymy
2 os.	mruczysz	mruczycie
3 os.	mruczy	mruczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	mruczałem +(e)m mruczał	mruczałam +(e)m mruczała	mruczałom +(e)m mruczało	mruczeliśmy +(e)śmy mruczeli	mruczałyśmy +(e)śmy mruczały
2 os.	mruczałeś +(e)ś mruczał	mruczałaś +(e)ś mruczała	mruczałoś +(e)ś mruczało	mruczeliście +(e)ście mruczeli	mruczałyście +(e)ście mruczały
3 os.	mruczał	mruczała	mruczało	mruczeli	mruczały

bezosobnik: mruczano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę mruczał będę mruczeć	będę mruczała będę mruczeć	będę mruczało będę mruczeć	będziemy mruczeli będziemy mruczeć	będziemy mruczały będziemy mruczeć
2 os.	będziesz mruczał będziesz mruczeć	będziesz mruczała będziesz mruczeć	będziesz mruczało będziesz mruczeć	będziecie mruczeli będziecie mruczeć	będziecie mruczały będziecie mruczeć
3 os.	będzie mruczał będzie mruczeć	będzie mruczała będzie mruczeć	będzie mruczało będzie mruczeć	będą mruczeli będą mruczeć	będą mruczały będą mruczeć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		mruczmy
2 os.	mrucz	mruczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	mruczałbym bym mruczał	mruczałabym bym mruczała	mruczałobym bym mruczało	mruczelibyśmy byśmy mruczeli	mruczałybyśmy byśmy mruczały
2 os.	mruczałbyś byś mruczał	mruczałabyś byś mruczała	mruczałobyś byś mruczało	mruczelibyście byście mruczeli	mruczałybyście byście mruczały
3 os.	mruczałby by mruczał	mruczałaby by mruczała	mruczałoby by mruczało	mruczeliby by mruczeli	mruczałyby by mruczały

bezosobnik: mruczano by

bezokolicznik: mruczeć

imiesłów przysłówkowy współczesny: mrucząc

gerundium: mruczenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	mruczenie	mruczenia
D.	mruczenia	mruczeń
C.	mruczeniu	mruczeniom
B.	mruczenie	mruczenia
N.	mruczeniem	mruczeniami
Ms.	mruczeniu	mruczeniach
W.	mruczenie	mruczenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: mruczący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	mruczący	mruczący	mruczący	mruczące	mrucząca
D.	mruczącego	mruczącego	mruczącego	mruczącego	mruczącej
C.	mruczącemu	mruczącemu	mruczącemu	mruczącemu	mruczącej
B.	mruczącego	mruczącego	mruczący	mruczące	mruczącą
N.	mruczącym	mruczącym	mruczącym	mruczącym	mruczącą
Ms.	mruczącym	mruczącym	mruczącym	mruczącym	mruczącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	mruczący	mruczący	mruczące	mruczące
D.	mruczących	mruczących	mruczących	mruczących
C.	mruczącym	mruczącym	mruczącym	mruczącym
B.	mruczących	mruczących	mruczących	mruczące
N.	mruczącymi	mruczącymi	mruczącymi	mruczącymi
Ms.	mruczących	mruczących	mruczących	mruczących

odpowiednik aspektowy: mruknąć

Składnia

mruczeć

(JAK) + (do KOGO/CZEGO)

2. niewyraźnie

Definicja

mówić lub śpiewać coś niskim, przyciszonym głosem, przez co trudno zrozumieć słowa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Połączenia

mruczeć niewyraźnie; pod nosem; z zadowoleniem
zacząć mruczeć
mruczeć przez sen

Cytaty

	Czasem mruczy coś niewyraźnie. Staram się pochwycić, co on tam bredzi. Stęknęło jeszcze raz. Nastawiam ucha. „Idą, idą...” szepce Lilienfisch. źródło: NKJP: Jan Józef Szczepański: Polska jesień, 1995
	[...] chudy pan w okularach chustkę z kieszeni wydobył i coś tam mruczał, że mu piasek niby wpadł do oka. źródło: NKJP: Maria Krüger: Karolcia, 1959
	Ale gdy w nocy znów zaczynał płakać, tato mruczał przez sen: „Zajmij się w końcu tym swoim dzieckiem” [...] . źródło: NKJP: Małgorzata Agaciak: Nie płacz, lalko, proszę, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2004-10-28
	„Molo, gdy zapada zmierzch, a, a... ” - mruczał nawet nie fałszując. Nagle melodia zamarła mu na ustach. źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Zorro, załóż okulary!, 2001

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	mruczę	mruczymy
2 os.	mruczysz	mruczycie
3 os.	mruczy	mruczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	mruczałem +(e)m mruczał	mruczałam +(e)m mruczała	mruczałom +(e)m mruczało	mruczeliśmy +(e)śmy mruczeli	mruczałyśmy +(e)śmy mruczały
2 os.	mruczałeś +(e)ś mruczał	mruczałaś +(e)ś mruczała	mruczałoś +(e)ś mruczało	mruczeliście +(e)ście mruczeli	mruczałyście +(e)ście mruczały
3 os.	mruczał	mruczała	mruczało	mruczeli	mruczały

bezosobnik: mruczano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę mruczał będę mruczeć	będę mruczała będę mruczeć	będę mruczało będę mruczeć	będziemy mruczeli będziemy mruczeć	będziemy mruczały będziemy mruczeć
2 os.	będziesz mruczał będziesz mruczeć	będziesz mruczała będziesz mruczeć	będziesz mruczało będziesz mruczeć	będziecie mruczeli będziecie mruczeć	będziecie mruczały będziecie mruczeć
3 os.	będzie mruczał będzie mruczeć	będzie mruczała będzie mruczeć	będzie mruczało będzie mruczeć	będą mruczeli będą mruczeć	będą mruczały będą mruczeć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		mruczmy
2 os.	mrucz	mruczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	mruczałbym bym mruczał	mruczałabym bym mruczała	mruczałobym bym mruczało	mruczelibyśmy byśmy mruczeli	mruczałybyśmy byśmy mruczały
2 os.	mruczałbyś byś mruczał	mruczałabyś byś mruczała	mruczałobyś byś mruczało	mruczelibyście byście mruczeli	mruczałybyście byście mruczały
3 os.	mruczałby by mruczał	mruczałaby by mruczała	mruczałoby by mruczało	mruczeliby by mruczeli	mruczałyby by mruczały

bezosobnik: mruczano by

bezokolicznik: mruczeć

imiesłów przysłówkowy współczesny: mrucząc

gerundium: mruczenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	mruczenie	mruczenia
D.	mruczenia	mruczeń
C.	mruczeniu	mruczeniom
B.	mruczenie	mruczenia
N.	mruczeniem	mruczeniami
Ms.	mruczeniu	mruczeniach
W.	mruczenie	mruczenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: mruczący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	mruczący	mruczący	mruczący	mruczące	mrucząca
D.	mruczącego	mruczącego	mruczącego	mruczącego	mruczącej
C.	mruczącemu	mruczącemu	mruczącemu	mruczącemu	mruczącej
B.	mruczącego	mruczącego	mruczący	mruczące	mruczącą
N.	mruczącym	mruczącym	mruczącym	mruczącym	mruczącą
Ms.	mruczącym	mruczącym	mruczącym	mruczącym	mruczącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	mruczący	mruczący	mruczące	mruczące
D.	mruczących	mruczących	mruczących	mruczących
C.	mruczącym	mruczącym	mruczącym	mruczącym
B.	mruczących	mruczących	mruczących	mruczące
N.	mruczącymi	mruczącymi	mruczącymi	mruczącymi
Ms.	mruczących	mruczących	mruczących	mruczących

imiesłów przymiotnikowy bierny: mruczany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	mruczany	mruczany	mruczany	mruczane	mruczana
D.	mruczanego	mruczanego	mruczanego	mruczanego	mruczanej
C.	mruczanemu	mruczanemu	mruczanemu	mruczanemu	mruczanej
B.	mruczanego	mruczanego	mruczany	mruczane	mruczaną
N.	mruczanym	mruczanym	mruczanym	mruczanym	mruczaną
Ms.	mruczanym	mruczanym	mruczanym	mruczanym	mruczanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	mruczani	mruczani	mruczane	mruczane
D.	mruczanych	mruczanych	mruczanych	mruczanych
C.	mruczanym	mruczanym	mruczanym	mruczanym
B.	mruczanych	mruczanych	mruczanych	mruczane
N.	mruczanymi	mruczanymi	mruczanymi	mruczanymi
Ms.	mruczanych	mruczanych	mruczanych	mruczanych

odpowiednik aspektowy: mruknąć

Składnia

	+	mruczeć	+	(JAK) + MOWA WPROST
	+	mruczeć	+	(JAK) + CO

3. na niewygodę

Definicja

nie całkiem otwarcie wyrażać niezadowolenie z czegoś albo protest przeciwko czemuś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Cytaty

	Dawniej matka trochę mruczała, kiedy się od nas urywał, że ona też by tak chciała, ale nie może sobie pozwolić na takie luksusy. źródło: NKJP: Marek Harny: Zdrajca, 2007
	Zapowiedziałam chłopu, że w sobotę wyłączamy telewizor i jedziemy do Bukowiny. Nawet długo nie mruczał. źródło: NKJP: Okruchy nowotarskie, Tygodnik Podhalański nr 37. 1999
	[...] ze mną nie chce iść, a w tym samym czasie, kiedy prowadzi go koleżanka, idzie bez mruczenia ponad 2 km. źródło: NKJP: Internet
	Wziąć jednak specjalnie do domu nauczycielkę - wyglądałoby jej zdaniem na zbyteczną fanaberię i, mrucząc, że dziecko schamią, godziła się z konieczności na Józefa. źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Dolina Issy, 1955

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	mruczę	mruczymy
2 os.	mruczysz	mruczycie
3 os.	mruczy	mruczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	mruczałem +(e)m mruczał	mruczałam +(e)m mruczała	mruczałom +(e)m mruczało	mruczeliśmy +(e)śmy mruczeli	mruczałyśmy +(e)śmy mruczały
2 os.	mruczałeś +(e)ś mruczał	mruczałaś +(e)ś mruczała	mruczałoś +(e)ś mruczało	mruczeliście +(e)ście mruczeli	mruczałyście +(e)ście mruczały
3 os.	mruczał	mruczała	mruczało	mruczeli	mruczały

bezosobnik: mruczano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę mruczał będę mruczeć	będę mruczała będę mruczeć	będę mruczało będę mruczeć	będziemy mruczeli będziemy mruczeć	będziemy mruczały będziemy mruczeć
2 os.	będziesz mruczał będziesz mruczeć	będziesz mruczała będziesz mruczeć	będziesz mruczało będziesz mruczeć	będziecie mruczeli będziecie mruczeć	będziecie mruczały będziecie mruczeć
3 os.	będzie mruczał będzie mruczeć	będzie mruczała będzie mruczeć	będzie mruczało będzie mruczeć	będą mruczeli będą mruczeć	będą mruczały będą mruczeć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		mruczmy
2 os.	mrucz	mruczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	mruczałbym bym mruczał	mruczałabym bym mruczała	mruczałobym bym mruczało	mruczelibyśmy byśmy mruczeli	mruczałybyśmy byśmy mruczały
2 os.	mruczałbyś byś mruczał	mruczałabyś byś mruczała	mruczałobyś byś mruczało	mruczelibyście byście mruczeli	mruczałybyście byście mruczały
3 os.	mruczałby by mruczał	mruczałaby by mruczała	mruczałoby by mruczało	mruczeliby by mruczeli	mruczałyby by mruczały

bezosobnik: mruczano by

bezokolicznik: mruczeć

imiesłów przysłówkowy współczesny: mrucząc

gerundium: mruczenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	mruczenie	mruczenia
D.	mruczenia	mruczeń
C.	mruczeniu	mruczeniom
B.	mruczenie	mruczenia
N.	mruczeniem	mruczeniami
Ms.	mruczeniu	mruczeniach
W.	mruczenie	mruczenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: mruczący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	mruczący	mruczący	mruczący	mruczące	mrucząca
D.	mruczącego	mruczącego	mruczącego	mruczącego	mruczącej
C.	mruczącemu	mruczącemu	mruczącemu	mruczącemu	mruczącej
B.	mruczącego	mruczącego	mruczący	mruczące	mruczącą
N.	mruczącym	mruczącym	mruczącym	mruczącym	mruczącą
Ms.	mruczącym	mruczącym	mruczącym	mruczącym	mruczącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	mruczący	mruczący	mruczące	mruczące
D.	mruczących	mruczących	mruczących	mruczących
C.	mruczącym	mruczącym	mruczącym	mruczącym
B.	mruczących	mruczących	mruczących	mruczące
N.	mruczącymi	mruczącymi	mruczącymi	mruczącymi
Ms.	mruczących	mruczących	mruczących	mruczących

Składnia

	+	mruczeć	+	(na CO)
	+	mruczeć	+	(że ZDANIE)

4. o silniku

Definicja

wydawać niski, przeciągły dźwięk podczas działania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Połączenia

silnik mruczy
zacząć mruczeć

Cytaty

W drodze powrotnej prawie się nie odzywali, słuchając jak deszcz bębni o metalowy dach mercedesa. [...]. Nisko mruczał silnik, na wybojach odzywały się dźwięcznie resory, miarowo skrzypiały wycieraczki.

źródło: NKJP: Małgorzata Kuźmińska, Michał Kuźmiński: Sekret Kroke, 2009

Minęliśmy całą dzielnicę szybów od wind, które pracowały gdzieś bardzo wysoko z równomiernym, przyjaznym mruczeniem silników elektrycznych.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Wniebowstąpienie, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	mruczę	mruczymy
2 os.	mruczysz	mruczycie
3 os.	mruczy	mruczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	mruczałem +(e)m mruczał	mruczałam +(e)m mruczała	mruczałom +(e)m mruczało	mruczeliśmy +(e)śmy mruczeli	mruczałyśmy +(e)śmy mruczały
2 os.	mruczałeś +(e)ś mruczał	mruczałaś +(e)ś mruczała	mruczałoś +(e)ś mruczało	mruczeliście +(e)ście mruczeli	mruczałyście +(e)ście mruczały
3 os.	mruczał	mruczała	mruczało	mruczeli	mruczały

bezosobnik: mruczano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę mruczał będę mruczeć	będę mruczała będę mruczeć	będę mruczało będę mruczeć	będziemy mruczeli będziemy mruczeć	będziemy mruczały będziemy mruczeć
2 os.	będziesz mruczał będziesz mruczeć	będziesz mruczała będziesz mruczeć	będziesz mruczało będziesz mruczeć	będziecie mruczeli będziecie mruczeć	będziecie mruczały będziecie mruczeć
3 os.	będzie mruczał będzie mruczeć	będzie mruczała będzie mruczeć	będzie mruczało będzie mruczeć	będą mruczeli będą mruczeć	będą mruczały będą mruczeć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		mruczmy
2 os.	mrucz	mruczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	mruczałbym bym mruczał	mruczałabym bym mruczała	mruczałobym bym mruczało	mruczelibyśmy byśmy mruczeli	mruczałybyśmy byśmy mruczały
2 os.	mruczałbyś byś mruczał	mruczałabyś byś mruczała	mruczałobyś byś mruczało	mruczelibyście byście mruczeli	mruczałybyście byście mruczały
3 os.	mruczałby by mruczał	mruczałaby by mruczała	mruczałoby by mruczało	mruczeliby by mruczeli	mruczałyby by mruczały

bezosobnik: mruczano by

bezokolicznik: mruczeć

imiesłów przysłówkowy współczesny: mrucząc

gerundium: mruczenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	mruczenie	mruczenia
D.	mruczenia	mruczeń
C.	mruczeniu	mruczeniom
B.	mruczenie	mruczenia
N.	mruczeniem	mruczeniami
Ms.	mruczeniu	mruczeniach
W.	mruczenie	mruczenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: mruczący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	mruczący	mruczący	mruczący	mruczące	mrucząca
D.	mruczącego	mruczącego	mruczącego	mruczącego	mruczącej
C.	mruczącemu	mruczącemu	mruczącemu	mruczącemu	mruczącej
B.	mruczącego	mruczącego	mruczący	mruczące	mruczącą
N.	mruczącym	mruczącym	mruczącym	mruczącym	mruczącą
Ms.	mruczącym	mruczącym	mruczącym	mruczącym	mruczącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	mruczący	mruczący	mruczące	mruczące
D.	mruczących	mruczących	mruczących	mruczących
C.	mruczącym	mruczącym	mruczącym	mruczącym
B.	mruczących	mruczących	mruczących	mruczące
N.	mruczącymi	mruczącymi	mruczącymi	mruczącymi
Ms.	mruczących	mruczących	mruczących	mruczących

Data ostatniej modyfikacji: 20.07.2023