UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zmaza

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zmaza	zmazy
D.	zmazy	zmaz

C.	zmazie	zmazom
B.	zmazę	zmazy
N.	zmazą	zmazami
Ms.	zmazie	zmazach
W.	zmazo	zmazy

Pochodzenie

Zob. mazać

1. na honorze

Definicja

książk.

odpowiedzialność za jakiś zły czyn lub niepomyślne zdarzenie, która obciąża kogoś i przynosi mu wstyd

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Połączenia

zmaza grzechu

Cytaty

	Nie obciążał Jej błąd próżnej, pożądliwej Ewy. Wolna od zmazy, zachowała piękność i moc, jakie były udziałem ludzi przed upadkiem. źródło: NKJP: Zofia Kossak: Błogosławiona wina, 1953
	W żółtym eksponowany jest w tym wypadku archetypowy symbol zmazy, piętna, niezależny od takiej czy innej jakości barwnej. źródło: NKJP: Mariusz Gołąb: Język i rzeczywistość w twórczości Mirona Białoszewskiego, 2001
	Alkmajon zabił matkę i (podobnie jak będzie ścigany zabójca Klitajmestry, Orestes) wędrował napiętnowany zmazą [...] i obłąkany, od krainy do krainy [...]. źródło: NKJP: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian, 2008
	To, że dotykał bezwstydnej rzeźby, było obrzydliwością, ale sprawa rozgrzeszała go ze wszystkich zmaz. źródło: NKJP: Jan Dobraczyński: Święty miecz, 1949

2. na ścianie

Definicja

plama różnej wielkości i kształtu, powstające na powierzchni czegoś, szpecące tę powierzchnię

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Relacje znaczeniowe

synonimy:

plama

Cytaty

Płyn [...] dobrze usuwa zabrudzenia oraz tłuste plamy z różnego typu powierzchni. Można go wykorzystać do czyszczenia mebli z politury, bo doskonale usuwa wszelkie zmazy, a także zapobiega osadzaniu się kurzu.

źródło: NKJP: Niaka Angelika, Agnieszka Klich: Szyby bez smug i cieni, Dziennik Zachodni, 2004-04-01

[...] robiłem kiedyś jedną rolkę testowej visty200, leciutkie przebarwienia na twarzy wlazły w jakieś fioletowe zmazy na twarzyczce [...].

źródło: NKJP: Internet

Frazeologizmy

bez skazy i zmazy
zmaza nocna

Data ostatniej modyfikacji: 08.11.2023