UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wachlować

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł

Pochodzenie

niem. fächeln

1. twarz

Definicja

machać czymś przed czyjąś twarzą, aby go ochłodzić lub ocucić

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

  • wachlować twarz
  • wachlować chusteczką, gazetą, kapeluszem, wachlarzem
  • wachlować nieustannie
  • zacząć wachlować

Cytaty

Jadwiga Wiśniewska wachlowała wilgotną twarz rąbkiem białej chustki.

źródło: NKJP: Piotr Zaremba: Plama na suficie, 2004

- Popatrz - tłumaczył ongiś matce wachlując ją rozpostartym „Płomyczkiem” - jest wiatr, a co dopiero, jak machnie ogromne drzewo [...].

źródło: NKJP: Roman Bratny: Kolumbowie — rocznik 20, 1957

Chwyciła pyszczek liska i zarzuciła na plecy. Uperfumowaną kitką ogona wachlowała sobie twarz.

źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1971

Obok tego instrumentu widniały przypięte pluskiewkami, wycięte z gazet zdjęcia Chychły w pozycji zasadniczej i Antkiewicza wachlowanego ręcznikiem przez trenera Stamma.

źródło: NKJP: Edmund Niziurski: Księga urwisów, 1954

[...] jestem bardzo zawiedziony, skanduje Kociak szeptem, bijąc mężczyznę rytmicznie drugą ręką po twarzy, raz wierzchem, raz spodem dłoni, przypomina to wachlowanie, ale słychać też plaśnięcia.

źródło: NKJP: Marek Kochan: Plac zabaw, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wachluję
wachlujemy
2 os. wachlujesz
wachlujecie
3 os. wachluje
wachlują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wachlowałem
+(e)m wachlował
wachlowałam
+(e)m wachlowała
wachlowałom
+(e)m wachlowało
wachlowaliśmy
+(e)śmy wachlowali
wachlowałyśmy
+(e)śmy wachlowały
2 os. wachlowałeś
+(e)ś wachlował
wachlowałaś
+(e)ś wachlowała
wachlowałoś
+(e)ś wachlowało
wachlowaliście
+(e)ście wachlowali
wachlowałyście
+(e)ście wachlowały
3 os. wachlował
wachlowała
wachlowało
wachlowali
wachlowały

bezosobnik: wachlowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę wachlował
będę wachlować
będę wachlowała
będę wachlować
będę wachlowało
będę wachlować
będziemy wachlowali
będziemy wachlować
będziemy wachlowały
będziemy wachlować
2 os. będziesz wachlował
będziesz wachlować
będziesz wachlowała
będziesz wachlować
będziesz wachlowało
będziesz wachlować
będziecie wachlowali
będziecie wachlować
będziecie wachlowały
będziecie wachlować
3 os. będzie wachlował
będzie wachlować
będzie wachlowała
będzie wachlować
będzie wachlowało
będzie wachlować
będą wachlowali
będą wachlować
będą wachlowały
będą wachlować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wachlujmy
2 os. wachluj
wachlujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wachlowałbym
bym wachlował
wachlowałabym
bym wachlowała
wachlowałobym
bym wachlowało
wachlowalibyśmy
byśmy wachlowali
wachlowałybyśmy
byśmy wachlowały
2 os. wachlowałbyś
byś wachlował
wachlowałabyś
byś wachlowała
wachlowałobyś
byś wachlowało
wachlowalibyście
byście wachlowali
wachlowałybyście
byście wachlowały
3 os. wachlowałby
by wachlował
wachlowałaby
by wachlowała
wachlowałoby
by wachlowało
wachlowaliby
by wachlowali
wachlowałyby
by wachlowały

bezosobnik: wachlowano by

bezokolicznik: wachlować

imiesłów przysłówkowy współczesny: wachlując

gerundium: wachlowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wachlowanie
wachlowania
D. wachlowania
wachlowań
C. wachlowaniu
wachlowaniom
B. wachlowanie
wachlowania
N. wachlowaniem
wachlowaniami
Ms. wachlowaniu
wachlowaniach
W. wachlowanie
wachlowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wachlujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wachlujący
wachlujący
wachlujący
wachlujące
wachlująca
D. wachlującego
wachlującego
wachlującego
wachlującego
wachlującej
C. wachlującemu
wachlującemu
wachlującemu
wachlującemu
wachlującej
B. wachlującego
wachlującego
wachlujący
wachlujące
wachlującą
N. wachlującym
wachlującym
wachlującym
wachlującym
wachlującą
Ms. wachlującym
wachlującym
wachlującym
wachlującym
wachlującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wachlujący
wachlujący
wachlujące
wachlujące
D. wachlujących
wachlujących
wachlujących
wachlujących
C. wachlującym
wachlującym
wachlującym
wachlującym
B. wachlujących
wachlujących
wachlujących
wachlujące
N. wachlującymi
wachlującymi
wachlującymi
wachlującymi
Ms. wachlujących
wachlujących
wachlujących
wachlujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: wachlowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wachlowany
wachlowany
wachlowany
wachlowane
wachlowana
D. wachlowanego
wachlowanego
wachlowanego
wachlowanego
wachlowanej
C. wachlowanemu
wachlowanemu
wachlowanemu
wachlowanemu
wachlowanej
B. wachlowanego
wachlowanego
wachlowany
wachlowane
wachlowaną
N. wachlowanym
wachlowanym
wachlowanym
wachlowanym
wachlowaną
Ms. wachlowanym
wachlowanym
wachlowanym
wachlowanym
wachlowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wachlowani
wachlowani
wachlowane
wachlowane
D. wachlowanych
wachlowanych
wachlowanych
wachlowanych
C. wachlowanym
wachlowanym
wachlowanym
wachlowanym
B. wachlowanych
wachlowanych
wachlowanych
wachlowane
N. wachlowanymi
wachlowanymi
wachlowanymi
wachlowanymi
Ms. wachlowanych
wachlowanych
wachlowanych
wachlowanych

Składnia

bez ograniczeń + wachlować +
KOGO/CO + CZYM
bez ograniczeń + wachlować +
KOMU + CO + CZYM

2. uszami

Definicja

poruszać czymś ruchem wahadłowym

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

  • wachlować dłońmi, skrzydłami, uszami

Cytaty

Wsadza sobie kapelusz do góry dnem, pochyla się nad małą, przykłada dłonie do skroni i wachluje nimi niczym słoń uszami.

źródło: NKJP: Andrzej Mularczyk: Sami swoi, 1967

Potem przyglądał się w „lustrze'' - szybie okna otwartego do wewnątrz celi - i spacerował wojskowym krokiem, wachlując ramionami [...].

źródło: NKJP: Kazimierz Moczarski: Rozmowy z katem, 1977

Motyl kardynał, który przyfruwał tu ponoć aż z Meksyku, usiadł na powalonym pniu drzewa. Przez chwilę bezradnie wachlował skrzydłami, jakby chciał złapać równowagę.

źródło: NKJP: Jarosław Abramow-Newerly: Młyn w piekarni, 2002

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wachluję
wachlujemy
2 os. wachlujesz
wachlujecie
3 os. wachluje
wachlują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wachlowałem
+(e)m wachlował
wachlowałam
+(e)m wachlowała
wachlowałom
+(e)m wachlowało
wachlowaliśmy
+(e)śmy wachlowali
wachlowałyśmy
+(e)śmy wachlowały
2 os. wachlowałeś
+(e)ś wachlował
wachlowałaś
+(e)ś wachlowała
wachlowałoś
+(e)ś wachlowało
wachlowaliście
+(e)ście wachlowali
wachlowałyście
+(e)ście wachlowały
3 os. wachlował
wachlowała
wachlowało
wachlowali
wachlowały

bezosobnik: wachlowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę wachlował
będę wachlować
będę wachlowała
będę wachlować
będę wachlowało
będę wachlować
będziemy wachlowali
będziemy wachlować
będziemy wachlowały
będziemy wachlować
2 os. będziesz wachlował
będziesz wachlować
będziesz wachlowała
będziesz wachlować
będziesz wachlowało
będziesz wachlować
będziecie wachlowali
będziecie wachlować
będziecie wachlowały
będziecie wachlować
3 os. będzie wachlował
będzie wachlować
będzie wachlowała
będzie wachlować
będzie wachlowało
będzie wachlować
będą wachlowali
będą wachlować
będą wachlowały
będą wachlować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wachlujmy
2 os. wachluj
wachlujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wachlowałbym
bym wachlował
wachlowałabym
bym wachlowała
wachlowałobym
bym wachlowało
wachlowalibyśmy
byśmy wachlowali
wachlowałybyśmy
byśmy wachlowały
2 os. wachlowałbyś
byś wachlował
wachlowałabyś
byś wachlowała
wachlowałobyś
byś wachlowało
wachlowalibyście
byście wachlowali
wachlowałybyście
byście wachlowały
3 os. wachlowałby
by wachlował
wachlowałaby
by wachlowała
wachlowałoby
by wachlowało
wachlowaliby
by wachlowali
wachlowałyby
by wachlowały

bezosobnik: wachlowano by

bezokolicznik: wachlować

imiesłów przysłówkowy współczesny: wachlując

gerundium: wachlowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wachlowanie
wachlowania
D. wachlowania
wachlowań
C. wachlowaniu
wachlowaniom
B. wachlowanie
wachlowania
N. wachlowaniem
wachlowaniami
Ms. wachlowaniu
wachlowaniach
W. wachlowanie
wachlowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wachlujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wachlujący
wachlujący
wachlujący
wachlujące
wachlująca
D. wachlującego
wachlującego
wachlującego
wachlującego
wachlującej
C. wachlującemu
wachlującemu
wachlującemu
wachlującemu
wachlującej
B. wachlującego
wachlującego
wachlujący
wachlujące
wachlującą
N. wachlującym
wachlującym
wachlującym
wachlującym
wachlującą
Ms. wachlującym
wachlującym
wachlującym
wachlującym
wachlującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wachlujący
wachlujący
wachlujące
wachlujące
D. wachlujących
wachlujących
wachlujących
wachlujących
C. wachlującym
wachlującym
wachlującym
wachlującym
B. wachlujących
wachlujących
wachlujących
wachlujące
N. wachlującymi
wachlującymi
wachlującymi
wachlującymi
Ms. wachlujących
wachlujących
wachlujących
wachlujących

Składnia

bez ograniczeń + wachlować +
CZYM
Data ostatniej modyfikacji: 26.01.2024
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj