UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

próchnieć

Chronologizacja

1 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	próchnieję	próchniejemy
2 os.	próchniejesz	próchniejecie
3 os.	próchnieje	próchnieją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	próchniałem +(e)m próchniał	próchniałam +(e)m próchniała	próchniałom +(e)m próchniało	próchnieliśmy +(e)śmy próchnieli	próchniałyśmy +(e)śmy próchniały
2 os.	próchniałeś +(e)ś próchniał	próchniałaś +(e)ś próchniała	próchniałoś +(e)ś próchniało	próchnieliście +(e)ście próchnieli	próchniałyście +(e)ście próchniały
3 os.	próchniał	próchniała	próchniało	próchnieli	próchniały

bezosobnik: próchniano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę próchniał będę próchnieć	będę próchniała będę próchnieć	będę próchniało będę próchnieć	będziemy próchnieli będziemy próchnieć	będziemy próchniały będziemy próchnieć
2 os.	będziesz próchniał będziesz próchnieć	będziesz próchniała będziesz próchnieć	będziesz próchniało będziesz próchnieć	będziecie próchnieli będziecie próchnieć	będziecie próchniały będziecie próchnieć
3 os.	będzie próchniał będzie próchnieć	będzie próchniała będzie próchnieć	będzie próchniało będzie próchnieć	będą próchnieli będą próchnieć	będą próchniały będą próchnieć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		próchniejmy
2 os.	próchniej	próchniejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	próchniałbym bym próchniał	próchniałabym bym próchniała	próchniałobym bym próchniało	próchnielibyśmy byśmy próchnieli	próchniałybyśmy byśmy próchniały
2 os.	próchniałbyś byś próchniał	próchniałabyś byś próchniała	próchniałobyś byś próchniało	próchnielibyście byście próchnieli	próchniałybyście byście próchniały
3 os.	próchniałby by próchniał	próchniałaby by próchniała	próchniałoby by próchniało	próchnieliby by próchnieli	próchniałyby by próchniały

bezosobnik: próchniano by

bezokolicznik: próchnieć

imiesłów przysłówkowy współczesny: próchniejąc

gerundium: próchnienie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	próchnienie	próchnienia
D.	próchnienia	próchnień
C.	próchnieniu	próchnieniom
B.	próchnienie	próchnienia
N.	próchnieniem	próchnieniami
Ms.	próchnieniu	próchnieniach
W.	próchnienie	próchnienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: próchniejący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	próchniejący	próchniejący	próchniejący	próchniejące	próchniejąca
D.	próchniejącego	próchniejącego	próchniejącego	próchniejącego	próchniejącej
C.	próchniejącemu	próchniejącemu	próchniejącemu	próchniejącemu	próchniejącej
B.	próchniejącego	próchniejącego	próchniejący	próchniejące	próchniejącą
N.	próchniejącym	próchniejącym	próchniejącym	próchniejącym	próchniejącą
Ms.	próchniejącym	próchniejącym	próchniejącym	próchniejącym	próchniejącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	próchniejący	próchniejący	próchniejące	próchniejące
D.	próchniejących	próchniejących	próchniejących	próchniejących
C.	próchniejącym	próchniejącym	próchniejącym	próchniejącym
B.	próchniejących	próchniejących	próchniejących	próchniejące
N.	próchniejącymi	próchniejącymi	próchniejącymi	próchniejącymi
Ms.	próchniejących	próchniejących	próchniejących	próchniejących

odpowiednik aspektowy: spróchnieć

Pochodzenie

Zob. próchno

1. o drewnie

Definicja

o drewnie: stawać się miękkim i kruszącym się w wyniku procesów rozkładowych wywołanych przez drobnoustroje

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin drzewa i krzewy

Połączenia

drewno, drzewo próchnieje; deski próchnieją

Cytaty

	Na wiosnę często piwnice zalewała woda. Ściany nasiąkały wilgocią jak papier, drewno próchniało, stropy toczył grzyb. źródło: NKJP: Kazimierz Orłoś: Cudowna melina, 1988
	Drzewo, na którym było gniazdo, miało obcięte gałęzie, zaczęło próchnieć i chwiało się [...]. źródło: NKJP: Kto zawinił śmierci boćka?, Dziennik Łódzki, 2005-05-14
	Na działki od lat chodzimy drogą przez mostek. To najkrótszy i najbezpieczniejszy sposób przekroczenia torów kolejowych [...]. Niebezpiecznie zrobiło się, kiedy zaczęły próchnieć deski, którymi mostek był wyłożony. źródło: NKJP: Niedźwiedzia przysługa, Gazeta Krakowska, 2003-01-02
	Razem z mężem Janem trafili tu 20 lat temu podczas kolejnej wędrówki po górach. Za grosze kupili próchniejącą chałupę, którą zburzyli i postawili od nowa. źródło: NKJP: Anna Fostakowska: Opowieści o ludziach gór, Gazeta Wyborcza, 1999-03-27

2. o zębie

Definicja

pot.

o zębach: ulegać zmianom w wyniku choroby wywoływanej przez bakterie, powodującej powstawanie ciemnych plam na zębach i kruszenie się ich

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie rodzaje chorób

Cytaty

Należy zakazać spożywanie słodyczy, bo próchnieją zęby [...].

źródło: Internet: expressbydgoski.pl

Zgorzel powstaje tylko w tych miejscach organizmu, które mają połączenie ze światem zewnętrznym (przez co stają się dostępne dla bakterii), dlatego występuje głównie w powłokach skórnych (po zmiażdżeniach), w płucach, miazdze próchniejącego zęba oraz w jelitach (gdzie bakterie te przebywają stale).

źródło: NKJP: Internet

3. o systemie

Definicja

zaczynać coraz gorzej funkcjonować, co może doprowadzić do zniszczenia tego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	gnić
	hiperonimy:	degenerować się

Cytaty

Kiedy gubimy cel, to stoimy w miejscu albo błądzimy. Ma się wówczas wrażenie, że całe życie spowija mgła, zapadamy się w sobie, próchniejemy.

źródło: Internet: otwarte.eu

Wszystko było w porządku, dopóki tylko pismacy lamentowali, że polski system sprawiedliwości próchnieje w oczach.

źródło: NKJP: Twardo, miękko czy inaczej, Dziennik Polski, 2000-11-10

Nad garstką próchniejącej arystokracji, której nie ima się wiek ani moda, przetaczają się jednak dzieje XX wieku, grzebiące sens jej istnienia.

źródło: Internet: katowice.naszemiasto.pl

Data ostatniej modyfikacji: 08.04.2024