UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

protoplastka

Chronologizacja

1854, Teodor Tripplin, Asmodeusz w Paryżu: wspomnienia lekarza Polaka, t. 3, polona.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. protoplastka
protoplastki
D. protoplastki
protoplastek
C. protoplastce
protoplastkom
B. protoplastkę
protoplastki
N. protoplastką
protoplastkami
Ms. protoplastce
protoplastkach
W. protoplastko
protoplastki

Pochodzenie

Od: protoplasta

1. rodu

Definicja

książk. 
kobieta, od której wywodzą się kolejne pokolenia w rodzinie lub grupie takiej jak plemię czy naród

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina członkowie rodziny

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny

Połączenia

  • protoplastka rodu

Cytaty

Ta ziemiańska rodzina węgierska przybyła do Galicji w połowie XVIII wieku, wraz z nową falą urzędników austriackich. Gdzieś na przełomie XVIII i XX wieku protoplastka rodu [...] urodziła syna Stefana.

źródło: NKJP: Stanisław Zachwieja: Perła polskich uzdrowisk, Gazeta Krakowska, 2005-07-01

Druga córka tej pary, Anna [...] była matką późniejszego cara Piotra III, a więc protoplastką wszystkich Romanowów od XVIII do XX wieku.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

bez ograniczeń + protoplastka +
KOGO/CZEGO

2. idei

Definicja

książk. 
kobieta, która jako pierwsza wymyśliła lub stworzyła coś, co potem było stosowane lub rozwijane przez innych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka określenia człowieka ze względu na jego działalność intelektualną

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka

Cytaty

Uważam, że to właśnie Molly jest protoplastką wolnych kobiet.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Gdyby zamilkły kobiety, 2005

[...] polskie kobiety zostały już pouczone przez zachodnie koleżanki, że feminizm nie polega na upodabnianiu się do mężczyzn i że nie trzeba koniecznie wyrywać się do kopalń i hut. Mimo to współczesne Polki dzielą z socrealistycznymi protoplastkami przekonanie, że napotykają na niezrozumienie lub lekceważenie ich zawodowych aspiracji.

źródło: NKJP: Marzena Wiśniak: Socrealizm wiecznie żywy - kultura, Magazyn Puls Studenta, 2000

Imieniny Krystyny będą obchodzone równie hucznie jak andrzejki. Zeszłoroczna impreza na 300 Krysiek przypadła do gustu nie tylko samym solenizantkom, ale także organizatorom i mediom, które tegoroczną zabawę będą nagłaśniać także na południu kraju. Nasze Kryśki jako protoplastki idei będą witane w Kielcach ze szczególnymi honorami.

źródło: NKJP: Gala w Kielcach, Dziennik Bałtycki, 2000-03-11

Składnia

bez ograniczeń + protoplastka +
KOGO/CZEGO

3. komputera

Definicja

książk. 
coś, od czego wywodzą się jakieś organizmy żywe powstałe w wyniku ewolucji lub obiekty czy zjawiska przekształcone w wyniku rozwoju techniki i innych dziedzin

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt

CZŁOWIEK I TECHNIKA

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka

Połączenia

  • protoplastka rasy, poczty elektronicznej

Cytaty

Przy całym podobieństwie do swej tradycyjnej protoplastki, poczta elektroniczna ma inny klimat [...].

źródło: NKJP: I w Paryżu, Wiedza i Życie, 1996

[...] alchemię praktykowali miejscowi aptekarze. Była ona przecież protoplastką chemii jako nauki, która w bólach rodziła się z alchemii i jatrochemii, co ciągnęło się przez stulecia.

źródło: NKJP: Ostatni alchemik Krakowa, Dziennik Polski, 2001-01-06

[...] na korytarzu zgromadzono eksponaty o większych gabarytach - pracujące ciągle żarna, narzędzia rolnicze, najprawdziwszą beczkę do kiszenia kapusty oraz tarki i kijankę - protoplastki dzisiejszych pralek.

źródło: NKJP: Uratowane wspomnienia, Gazeta Krakowska, 2002-01-21

[...] kilkadziesiąt krów trafiło do obory doświadczalnej i ponoć rasa norweska czerwona jest tam do dziś widziana na pastwiskach. W okolicach Krakowa odróżnić potomków tej rasy może tylko oko fachowca. Mają co prawda nieco węższe i dłuższe pyski, ale, w przeciwieństwie do [...] protoplastek, ich głowy zdobią rogi.

źródło: NKJP: Krowy z nieba, Dziennik Polski, Dziennik Polski

Składnia

bez ograniczeń + protoplastka +
CZEGO
Data ostatniej modyfikacji: 13.06.2024
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj