Chronologizacja
Pochodzenie
fr. (h)ouragan
z hiszp. huracán
1. wiatr
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | wiatr |
Połączenia
- gwałtowny, niszczycielski, ogromny, potężny, silny, straszny; lipcowy; tropikalny huragan
- huragan o jakimś imieniu
- huragany i powodzie, huragany i trzęsienia ziemi; burze i huragany
- atak, ofiary, siła, skutki, trasa huraganu
- walka z huraganem
- huragan nadchodzi, nadciąga, przeszedł, szaleje, zerwał się; powalił coś, spowodował coś, zmiótł coś, zniszczył coś
- poszkodowany przez huragan
Cytaty
|
Wiatr przechodził w huragan, deszcz padał tak ostry, że uderzenia kropel raniły twarz. źródło: NKJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997 |
|
|
Po zeszłorocznym huraganie „Andrew”, który poniszczył domy, połamał drzewa i zamienił wyspę w pobojowisko, gorsze są [...] warunki treningowe. źródło: NKJP: Jarosława Śliżewskiego: Tenis. Key Biscayne, Gazeta Wyborcza, 1993-03-17 |
|
|
Namiot wydął się jak żagiel podczas huraganu, a z wewnątrz rozległo się potępieńcze wycie, łoskot i ryki wołów. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Miecz przeznaczenia, 1992 |
|
|
Wódz [...] rozmieścił swych wojowników przed walką za powalonymi przez huragan pniami drzew [...]. źródło: NKJP: Zbigniew Teplicki: Wielcy Indianie Ameryki Północnej, 1994 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | huragan |
huragany |
|
| D. | huraganu |
huraganów |
|
| C. | huraganowi |
huraganom |
|
| B. | huragan |
huragany |
|
| N. | huraganem |
huraganami |
|
| Ms. | huraganie |
huraganach |
|
| W. | huraganie |
huragany |
2. o emocjach
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | wybuch |
Połączenia
- huragan radości, śmiechu; braw, oklasków
- wywołać huragan czegoś
Cytaty
|
Huragany śmiechu publiczności, zgromadzonej w sali widowiskowej wolbromskiego Domu Kultury, wywoływały przyśpiewki i żarty w wykonaniu zespołów folklorystycznych. źródło: NKJP: Tradycja nie ginie: Dziennik Polski, 2003-12-16 |
|
|
Holoubka witano huraganem oklasków i przeciągłym krzykiem [...]. źródło: NKJP: Wanda Zwinogrodzka: „Dziady” grają ostatni raz, Gazeta Wyborcza, 1993-01-30/1993-01-31 |
|
|
Jednak żal szybko minął, gdyż ma to do siebie, że jest bezbronny wobec radości, a my jeszcze tego samego dnia rozpętaliśmy [...] istny huragan radości. źródło: NKJP: Mariusz Grzebalski: Człowiek, który biegnie przez las, 2006 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | huragan |
huragany |
|
| D. | huraganu |
huraganów |
|
| C. | huraganowi |
huraganom |
|
| B. | huragan |
huragany |
|
| N. | huraganem |
huraganami |
|
| Ms. | huraganie |
huraganach |
|
| W. | huraganie |
huragany |
Składnia
|
+ | huragan | + |
CZEGO
|
3. gwałtowne wydarzenie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Połączenia
- huragan dziejów, historii
Cytaty
|
Atak, jaki 15 lutego 1944 r. rozwinął [...] huragan wojenny, obalił wszystkie mury, czyniąc z nich masę gruzów. źródło: NKJP: Nasi pielgrzymują, Lipnik nr 7, 1997 |
|
|
[...] opisałem szarego człowieczka, mieszkańca środkowej Europy, miotanego przez huragany historii, wywołane parciem dwóch krwawych dyktatur [...]. źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997 |
|
|
[...] huragany dziejów nie oszczędzały tej części Rzeczypospolitej - aż po tragiczny finał lat 1939-45 i jego następstwa. źródło: NKJP: Wędrując po kresach, Dziennik Polski, 2000-08-02 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | huragan |
huragany |
|
| D. | huraganu |
huraganów |
|
| C. | huraganowi |
huraganom |
|
| B. | huragan |
huragany |
|
| N. | huraganem |
huraganami |
|
| Ms. | huraganie |
huraganach |
|
| W. | huraganie |
huragany |