Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *vichъrъ 'silny, gwałtowny wiatr kręcący się w koło, wirujący, wicher, wichura'
Od: psł. czasownika *vichati 'wykonywać szybkie koliste ruchy; kręcić czymś' z przyrostkiem *-ъrъ
1. wiatr
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne
Relacje znaczeniowe
synonimy: | wichrzysko, wichura | |
hiperonimy: | wiatr |
Połączenia
- gwałtowny, huraganowy, porywisty, silny, straszny; gorący, lodowaty, zimny; jesienny wicher
- wicher i deszcz; wichry i burze, wichry i ulewy
- podmuchy wichru
- wicher dmie, dmucha, hula, pędzi, wieje, zerwał się; wyje
- smagany wichrem
- gnany, porwany przez wicher
- gnać, iść, mknąć, pędzić, przelecieć, wpaść jak wicher
Cytaty
[...] wicher taki rozszalał się po Dolinie, że gięło i łamało konary grube jak ramię mężczyzny. źródło: NKJP: Jacek Dukaj: W kraju niewiernych, 2005 |
|
Środkowy Wschód Stanów Zjednoczonych i wybrzeże atlantyckie nawiedziły wczoraj huraganowe wichry, które uszkodziły wiele linii przesyłowych. źródło: NKJP: Krótko, Dziennik Polski, 2003-11-15 |
|
Wpadliśmy w burzę jakąś, bo nagle okno zalepił śnieg, a wycie wichru słyszało się nawet w przedziale. źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Transsyberyjska, 58, Gazeta Wyborcza, 1992-08-29/1992-08-30 |
|
W zielonkawym kożuchu leżały pnie przewróconych wichrem drzew i gniły, wydzielając ostrą woń. źródło: NKJP: Zbigniew Nienacki: Księga strachów, 1987 |
|
Przelecieli jak wicher przez jakąś stacyjkę, a Tian, wytężając oczy do łez, zdołał odczytać nawet nazwę miejscowości: Korsa. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | wicher |
wichry |
|
D. | wichru |
wichrów |
|
C. | wichrowi |
wichrom |
|
B. | wicher |
wichry |
|
N. | wichrem |
wichrami |
|
Ms. | wichrze |
wichrach |
|
W. | wichrze |
wichry |
2. gwałtowne wydarzenie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Połączenia
- wichry dziejowe, polityczne
- wicher dziejów, historii; przemian, rewolucji, zmian
Cytaty
Kto może zagwarantować, że dziejowy wicher związany z budowaniem zjednoczonej Europy nie będzie pchał do restytucji prawa własności sprzed drugiej wojny światowej? źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 12.10.2000 |
|
Nowoczesność, demokracja i wolny rynek, które wichry przemian przywiały w kaukaskie wąwozy, spowodowały jednak, że starszyzny rodowe [...] musiały ustąpić [...]. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Wieże z kamienia, 2004 |
|
Amerykanie jako niewierni samą swoją obecnością bezczeszczą świętą ziemię proroka Mahometa, z drugiej jednak strony stabilizują zmurszałe monarchie, chroniąc je przed wichrem historii. źródło: NKJP: Wojna u wrót Babilonu, Dziennik Polski, 2003-03-28 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | wicher |
wichry |
|
D. | wichru |
wichrów |
|
C. | wichrowi |
wichrom |
|
B. | wicher |
wichry |
|
N. | wichrem |
wichrami |
|
Ms. | wichrze |
wichrach |
|
W. | wichrze |
wichry |
Składnia
+ | wicher | + |
CZEGO
|
|
+ | wicher | + |
JAKI
|