Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
przeputam |
przeputamy |
|||
| 2 os. |
przeputasz |
przeputacie |
|||
| 3 os. |
przeputa |
przeputają |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
przeputałem +(e)m przeputał |
przeputałam +(e)m przeputała |
przeputałom +(e)m przeputało |
przeputaliśmy +(e)śmy przeputali |
przeputałyśmy +(e)śmy przeputały |
| 2 os. |
przeputałeś +(e)ś przeputał |
przeputałaś +(e)ś przeputała |
przeputałoś +(e)ś przeputało |
przeputaliście +(e)ście przeputali |
przeputałyście +(e)ście przeputały |
| 3 os. |
przeputał |
przeputała |
przeputało |
przeputali |
przeputały |
bezosobnik: przeputano
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
przeputajmy |
|
| 2 os. |
przeputaj |
przeputajcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
przeputałbym bym przeputał |
przeputałabym bym przeputała |
przeputałobym bym przeputało |
przeputalibyśmy byśmy przeputali |
przeputałybyśmy byśmy przeputały |
| 2 os. |
przeputałbyś byś przeputał |
przeputałabyś byś przeputała |
przeputałobyś byś przeputało |
przeputalibyście byście przeputali |
przeputałybyście byście przeputały |
| 3 os. |
przeputałby by przeputał |
przeputałaby by przeputała |
przeputałoby by przeputało |
przeputaliby by przeputali |
przeputałyby by przeputały |
bezosobnik: przeputano by
bezokolicznik: przeputać
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
przeputawszy
gerundium: przeputanie
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | przeputanie |
przeputania |
| D. | przeputania |
przeputań |
| C. | przeputaniu |
przeputaniom |
| B. | przeputanie |
przeputania |
| N. | przeputaniem |
przeputaniami |
| Ms. | przeputaniu |
przeputaniach |
| W. | przeputanie |
przeputania |
imiesłów przymiotnikowy bierny: przeputany
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | przeputany |
przeputany |
przeputany |
przeputane |
przeputana |
| D. | przeputanego |
przeputanego |
przeputanego |
przeputanego |
przeputanej |
| C. | przeputanemu |
przeputanemu |
przeputanemu |
przeputanemu |
przeputanej |
| B. | przeputanego |
przeputanego |
przeputany |
przeputane |
przeputaną |
| N. | przeputanym |
przeputanym |
przeputanym |
przeputanym |
przeputaną |
| Ms. | przeputanym |
przeputanym |
przeputanym |
przeputanym |
przeputanej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | przeputani |
przeputani |
przeputane |
przeputane |
| D. | przeputanych |
przeputanych |
przeputanych |
przeputanych |
| C. | przeputanym |
przeputanym |
przeputanym |
przeputanym |
| B. | przeputanych |
przeputanych |
przeputanych |
przeputane |
| N. | przeputanymi |
przeputanymi |
przeputanymi |
przeputanymi |
| Ms. | przeputanych |
przeputanych |
przeputanych |
przeputanych |
Pochodzenie
Pochodzenie niepewne. Według A. Fałowskiego (Słownik etymologiczny polszczyzny potocznej PWN) może pochodzić od daw. putka ‘gra w karty’ i mogło pierwotnie oznaczać 'przegrać w karty’.
1. pieniądze
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | przepuścić, prześwistać, przetańcować, przetańczyć, przetracić, puścić, rozmarnić, roztracić, roztrwonić |
Połączenia
- przeputać majątek, oszczędności, pieniądze
Cytaty
|
[...] z wypłatą uposażenia zalegano po kilka miesięcy, bo hrabia jak hrabia - gotówkę zawsze przeputał i na służbę nie miał. źródło: NKJP: Igor Newerly: Pamiątka z Celulozy, 1952 |
|
|
[...] nasze dociekliwe media powinny wyniuchać, co były prezes zrobi z [...] pieniędzmi. Czy na przykład pojedzie do Monte Carlo i przeputa wszystko w kasynie, czy może zainwestuje na giełdzie, czy też... większość pobranej kwoty wpłaci do kasy partyjnej. źródło: NKJP: Dziennik Polski, 2000-01-22 |
|
|
Grałem na automatach zwanych „jednoręki bandyta”. Przez rok wpompowywałem w nie wszystkie pieniądze, swoje i cudze. Z dolarowego konta żony w ciągu kilku popołudni przeputałem osiem tysięcy. źródło: NKJP: Hazard, Gazeta Wyborcza, 1996-03-29 |
|
|
Żebyście chociaż majątki przegrali w Monte Carlo albo przeputali na panienki, jak pradziadek Kasi, który dwa folwarki puścił na tancerkę w Petersburgu. Ale wy nie. Wam się wszystko w palcach rozłazi. źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Lala, 2008 |
Składnia
|
+ | przeputać | + |
CO +
(na KOGO/CO)
|
2. szansę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zmarnotrawić, zmarnować |
Połączenia
- przeputać czas, szansę, życie
Cytaty
|
Książę Mieszko przeputał sprawę. Mógł w referendum zapytać swoich kmieci, czy chcą przyjmować nową wiarę. Nie zapytał, samowładnie zdecydował i tak zdradliwie staliśmy się częścią chrześcijańskiej Europy. źródło: NKJP: Spłuczka, Tygodnik Siedlecki, 2008-11-26 |
|
|
Pomianowicz spuścił głowę. Nagle zrozumiał wszystko, całe swoje idiotycznie przeputane życie. źródło: NKJP: Marek Ławrynowicz: Pogoda dla wszystkich, 2003 |
Składnia
|
|
+ | przeputać | + |
CO
|