UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przyjaciółka

Chronologizacja

SStp, SPXVI: przyjaciołka, SJPXVII, STR: przyjaciołka, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. przyjaciel

1. z dzieciństwa

Definicja

kobieta, z którą łączy kogoś więź oparta na życzliwości, szczerości, sympatii, zaufaniu i wzajemnej pomocy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie

Połączenia

  • bliska, dobra, droga, jedyna, kochana, prawdziwa, serdeczna, ukochana, wielka, wierna; dawna, stara, długoletnia, zmarła; młoda; nowa; wspólna; szkolna; moja, nasza, twoja... przyjaciółka; nierozłączne przyjaciółki
  • przyjaciółka córki, matki, męża, ojca, rodziców, rodziny, żony; pisarza, szefa; ofiary, zmarłej
  • przyjaciółka z dzieciństwa, z klasy, z liceum, z podstawówki; z pracy; z lat dziecinnych, młodości...; ze studiów; z Krakowa, z Warszawy...; ze szkolnej ławy, ze szkolnych lat, ze szkoły
  • przyjaciółka i powiernica, przyjaciółka i sąsiadka, przyjaciółka i towarzyszka; przyjaciółki i koleżanki; krewna i przyjaciółka; kuzynki i przyjaciółki, przyjaciele i przyjaciółki, siostry i przyjaciółki, żony i przyjaciółki
  • mąż, syn; dłoń, głos, oczy, twarz; zachowanie; w towarzystwie przyjaciółki; grono przyjaciółek
  • list do przyjaciółki
  • kolacja, rozmowa, spotkanie z przyjaciółką
  • pomóc; zwierzyć się/zwierzać się przyjaciółce
  • mieć, znaleźć; odwiedzić/odwiedzać, zaprosić; ratować; udawać; pytać; stracić przyjaciółkę
  • być, zostać przyjaciółką
  • gadać, rozmawiać; jechać; mieszkać; spotkać/spotykać się, umówić się/umawiać się, wybrać się/wybierać się dokądś; pokłócić się z przyjaciółką

Cytaty

Jagoda była najbliższą przyjaciółką Hanki i jeśli ktokolwiek mógł mi coś wyjaśnić, to tylko ona.

źródło: NKJP: Maria Wedyk: Nie wyklucza się motywu samobójstwa, Akant, 2008-01

Zupełnie nie wiem, jak podziękować mojej mamie. Jest moją przyjaciółką, zawsze mnie wspiera i uważa to za oczywiste.

źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Nielegalne związki, 2011

[...] aktorka nie traktowała tych wyznań poważnie. Zwierzyła się [...] przyjaciółce, z którą dzieliła garderobę, że „ten mały Anders” prześladuje ją swoimi uczuciami.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Anders, 2008

- Przyjechałam kiedyś do Łodzi, odwiedzić przyjaciółkę z opozycji, która leżała w szpitalu [...]

źródło: NKJP: Krzysztof Burnetko; Witold Bereś: Marek Edelman. Życie. Po prostu, 2008

Jej przyjaciółki ze studiów wyjechały. Jedna pracuje w Londynie w agencji nieruchomości, druga w galerii sztuki w Nowym Jorku.

źródło: NKJP: Joanna Leszczyńska: Młodzi chcą uciec przed Polską, Dziennik Łódzki, 2004-02-21

[...]opiekę nad dzieckiem przejęła daleka krewna i przyjaciółka matki, Karolina Skirmuntowa.

źródło: NKJP: Barbara Buczek-Płachtowa: Tajemnicza historia dzwonu „Maria”, EKO-U Nas, 35, 2005

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przyjaciółka
przyjaciółki
D. przyjaciółki
przyjaciółek
C. przyjaciółce
przyjaciółkom
B. przyjaciółkę
przyjaciółki
N. przyjaciółką
przyjaciółkami
Ms. przyjaciółce
przyjaciółkach
W. przyjaciółko
przyjaciółki

Składnia

bez ograniczeń + przyjaciółka +
(KOGO)
bez ograniczeń + przyjaciółka +
(CZYJA)
bez ograniczeń + przyjaciółka +
(z CZEGO)

2. kochanka

Definicja

kobieta, z którą jakaś osoba utrzymuje stały związek erotyczny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego seksualność

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  flama, kochanka, miłośnica
hiperonimy:  partnerka

Połączenia

  • nowa przyjaciółka
  • przyjaciółka męża
  • związek z przyjaciółką
  • zmieniać przyjaciółki
  • być przyjaciółką
  • mieszkać z przyjaciółką

Cytaty

Janek wygląda na swój wiek, czyli dobrze. Jest w korzystnym dla mężczyzny wieku. Zmienia przyjaciółki, nadal mieszka w M-3 na Pomorzanach, nie ma samochodu.

źródło: NKJP: Inga Iwasiów: Bambino, 2008

Sąd przychylił się do prośby dziewczyny, która wybrała rodzinę zastępczą - rodziców ojca, czyli swoich dziadków (ojciec mieszka z przyjaciółką w Łodzi).

źródło: NKJP: (STOP): Nie oddam Asi, Express Ilustrowany, 2003-02-15

Taylor zorganizował przyjęcie u swojej przyjaciółki erotycznej, jak on ją nazywa.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Monografia grzechów z dziennika 1978-1989, 2006

[...]po rozwodzie z mężem (oraz z przyjaciółką męża) Wisłocka, co też ujawnia, spotyka mężczyznę, który jest dla niej szałem, ogniem, opętaniem.

źródło: NKJP: Barbara Pietkiewicz: Pornografia pod płaszczykiem, 2005-02-19

Wśród oryginalnych Francuzek można wymienić Sarę Bernhardt (1844-1923), paryską aktorkę. [...] Miewała romanse, które wzbudzały gorące emocje; wśród pogłosek znalazła się i ta o związku z przyjaciółką.

źródło: NKJP: Urszula Rafa: ŻELAZNY UŚCISK W JEDWABNYCH RĘKAWICZKACH..., Manko, 2009-01-11

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przyjaciółka
przyjaciółki
D. przyjaciółki
przyjaciółek
C. przyjaciółce
przyjaciółkom
B. przyjaciółkę
przyjaciółki
N. przyjaciółką
przyjaciółkami
Ms. przyjaciółce
przyjaciółkach
W. przyjaciółko
przyjaciółki

Składnia

bez ograniczeń + przyjaciółka +
(KOGO)
bez ograniczeń + przyjaciółka +
(CZYJA)

3. Polski

Definicja

osoba państwo lub organizacja mająca pozytywne uczucia względem kogoś lub czegoś i działająca na jego korzyść

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa stosunki międzynarodowe

Połączenia

  • przyjaciółka Polski

Cytaty

- Wiesz co, Lalu - obwieściła ciocia Jasia mojej babci [...] - doszłam do wniosku, że Rosja jednak nigdy nie była przyjaciółką Polski.

źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Rynek w Smyrnie, 2007

Od lat spędzamy tam wakacje w gościnnym domu Barbary Skiby, kobiety niezwykłej, która z kolei jest wielką przyjaciółką pszczół i wie o nich wszystko.

źródło: NKJP: Jarosław Abramow-Newerly: Młyn w piekarni, 2002

Nie będzie przesadą, jeśli powiem, że nasze klubowiczki można nazwać przyjaciółkami biblioteki - mówi Krystyna Komarek, bibliotekarka, założycielka klubu, [...]

źródło: NKJP: Ewa Halewska: Dobra książka to jest to, Nowiny Raciborskie, 2003-11-26

Wszyscy, z wyjątkiem mnie, znali osobiście Helenkę, przyjaciółkę polskiej estrady, Wielką Damę czeskiej piosenki.

źródło: NKJP: Tadeusz Nyczek: Les Miserables„ w Pradze, Gazeta Wyborcza, 1992-07-14

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przyjaciółka
przyjaciółki
D. przyjaciółki
przyjaciółek
C. przyjaciółce
przyjaciółkom
B. przyjaciółkę
przyjaciółki
N. przyjaciółką
przyjaciółkami
Ms. przyjaciółce
przyjaciółkach
W. przyjaciółko
przyjaciółki

Składnia

bez ograniczeń + przyjaciółka +
KOGO/CZEGO
Data ostatniej modyfikacji: 28.04.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj