UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

sekundarny

Chronologizacja

1819, Pamiętnik Warszawski, nr 1, polona.pl

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. sekundarny
sekundarny
sekundarny
sekundarne
sekundarna
D. sekundarnego
sekundarnego
sekundarnego
sekundarnego
sekundarnej
C. sekundarnemu
sekundarnemu
sekundarnemu
sekundarnemu
sekundarnej
B. sekundarnego
sekundarnego
sekundarny
sekundarne
sekundarną
N. sekundarnym
sekundarnym
sekundarnym
sekundarnym
sekundarną
Ms. sekundarnym
sekundarnym
sekundarnym
sekundarnym
sekundarnej
W. sekundarny
sekundarny
sekundarny
sekundarne
sekundarna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. sekundarni
sekundarni
sekundarne
sekundarne
D. sekundarnych
sekundarnych
sekundarnych
sekundarnych
C. sekundarnym
sekundarnym
sekundarnym
sekundarnym
B. sekundarnych
sekundarnych
sekundarnych
sekundarne
N. sekundarnymi
sekundarnymi
sekundarnymi
sekundarnymi
Ms. sekundarnych
sekundarnych
sekundarnych
sekundarnych
W. sekundarni
sekundarni
sekundarne
sekundarne

Pochodzenie

fr. secondaire

niem. sekundär

z łac. secundus 'drugi, bezpośrednio następujący'

1. drugi

Definicja

książk. 
taki, który w hierarchii cech lub funkcji charakterystycznych dla danego obiektu albo sytuacji zajmuje drugie miejsce i jest uznawany za mniej typowy lub ważny

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Cytaty

A jakie są funkcje drzewa? Pewnie prymarną funkcją drzew owocowych jest dawanie owoców, a sekundarną dawanie cienia sadownikowi. Jak jest z drzewami w lesie?

źródło: NKJP: Internet

Mowa jest czynnością sekundarną, ponieważ człowiek przystosował do realizacji tej czynności struktury przeznaczone pierwotnie do wykonywania innych – prymarnych – czynności.

źródło: Monika Łuszczuk: Ocena motoryki narządów mowy. Wskazówki dla logopedów, 2022, (bibliotekanauki.pl)

Zjawiska stylistyczne są traktowane przez formalistów jako coś sekundarnego, nie mającego wpływu na pracę składni i inne poziomy organizacji języka.

źródło: NKJP: Jarosław Płuciennik: Literackie identyfikacje i oddźwięki : poetyka a empatia, 2002

Czasowniki - wyrazy o prymarnej (pierwszej, najważniejszej) funkcji orzeczenia, wyznaczają (determinują) przypadek gramatyczny grupy imiennej (rzeczowników, zaimków) występujących w zdaniu w funkcji podmiotu i dopełnienia. W funkcji sekundarnej mogą pełnić rolę podmiotu, dopełnienia, przydawki, orzecznika lub okolicznika.

źródło: NKJP: Intenet

Odesłania

Zob. też:

prymarny

2. czasownik

Definicja

jęz. 
taki, który pochodzi od drugiego wyrazu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język

Relacje znaczeniowe

antonimy:  prymarny

Cytaty

Analiza powyższa wykazała, że w XIX wieku formanty antroponimiczne z komponentem -k- były niezwykle produktywne i tworzyły większość nazwisk sekundarnych używanych w tym okresie na terenie parafii św. Małgorzaty w Nowym Sączu.

źródło: NKJP: Magdalena Bułat: Nazwiska z przyrostkami zawierającymi podstawowy element -k- w dziewiętnastowiecznych księgach parafialnych rzymskokatolickiej parafii św. Małgorzaty w Nowym Sączu, 2002

Tenże Hubert Górnowicz, wydzielając rdzeń -gd- w Gdyni, również widział w niej raczej nazwę sekundarną, wywiedzioną od jakiegoś potoku o nazwie Gdynia [...].

źródło: NKJP: Jan Miodek: Rozmyślajcie nad mową, Wiedza i Życie, nr 3/2001, 2001

Od dk. us´pic´ tworzy się czasownik sekundarny u-sypi-a-c´ (zamiast *u-s´pi-a-c´), a od otworzyc´ – otwierac´ III [...].

źródło: Tadeusz Brajerski: Czasowniki polskie. Podział na koniugacje i grupy, Roczniki Humanistyczne XLVIII, 2000 (bibliotekanauki.pl)

Data ostatniej modyfikacji: 26.04.2024
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj