UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

pieścić

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

psł. *pěstiti 'kołysać na rękach, nosić na rękach; opiekować się, pielęgnować'

Forma prasłowiańska to czasownik odrzeczownikowy od *pěsta 'piasta koła'; pierwotne znaczenie czasownika to 'trzymać coś tak, jak piasta koło'; w dawnych prymitywnych wozach oś musiała być osadzona w piaście dość luźno. chybotała się w czasie jazdy, stąd wtórne użycie czasownika w znaczeniu 'kołysać (dziecko) na rękach' i dalej 'nosić na rękach, niańczyć, tulić, pielęgnować (małe dziecko); stąd 'okazywać (dziecku) czułość przez noszenie na rękach, tulenie, głaskanie, całowanie'

1. ciało

Definicja

okazywać komuś czułość lub sprawiać przyjemność seksualną, dotykając go lub głaszcząc

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego seksualność

Połączenia

dłonie, palce, ręce pieszczą
pieścić dziewczynę, kobietę, mężczyznę, psa, szczeniaka; biust, ciało, piersi, plecy, pośladki, skórę, stopy, włosy
pieścić dłońmi, językiem, palcami, ręką, ustami, wargami; pocałunkami
pieścić czule, delikatnie, długo, oralnie, wprawnie
pieścić i całować, pieścić i tulić

Cytaty

	Wiele osób z łuszczycą obawia się, że może przekazać chorobę swoim dzieciom. Oczywiste jest, że skoro nie jest to choroba zakaźna, nie można przekazać jej, pieszcząc dziecko lub karmiąc je piersią. źródło: Internet
	Czekały powrotu chłopców, pieszcząc ocalałego szczeniaka. źródło: KWSJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996
	On cię dotyka, pieści i stara się rozpalić twoje pożądanie, a twoje ciało, jak warzywo, nie daje najmniejszego znaku życia. źródło: KWSJP: Agata Pumatyńska: Seks czy dieta?, Cosmopolitan, 2000, nr 5
	Makos zaczął ją pieścić, całować. Adrien dostała gęsiej skórki. źródło: KWSJP: Ervin Lázár: Biały tygrys, 1974
	Pieściłem jej biust, a ona odsuwała się, jeśli nie robiłem tego tak, jak chciała. źródło: KWSJP: Lilka Fajer: Miłosna alfa i omega, Cosmopolitan, 2000, nr 12

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	pieszczę	pieścimy
2 os.	pieścisz	pieścicie
3 os.	pieści	pieszczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pieściłem +(e)m pieścił	pieściłam +(e)m pieściła	pieściłom +(e)m pieściło	pieściliśmy +(e)śmy pieścili	pieściłyśmy +(e)śmy pieściły
2 os.	pieściłeś +(e)ś pieścił	pieściłaś +(e)ś pieściła	pieściłoś +(e)ś pieściło	pieściliście +(e)ście pieścili	pieściłyście +(e)ście pieściły
3 os.	pieścił	pieściła	pieściło	pieścili	pieściły

bezosobnik: pieszczono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę pieścił będę pieścić	będę pieściła będę pieścić	będę pieściło będę pieścić	będziemy pieścili będziemy pieścić	będziemy pieściły będziemy pieścić
2 os.	będziesz pieścił będziesz pieścić	będziesz pieściła będziesz pieścić	będziesz pieściło będziesz pieścić	będziecie pieścili będziecie pieścić	będziecie pieściły będziecie pieścić
3 os.	będzie pieścił będzie pieścić	będzie pieściła będzie pieścić	będzie pieściło będzie pieścić	będą pieścili będą pieścić	będą pieściły będą pieścić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		pieśćmy
2 os.	pieść	pieśćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pieściłbym bym pieścił	pieściłabym bym pieściła	pieściłobym bym pieściło	pieścilibyśmy byśmy pieścili	pieściłybyśmy byśmy pieściły
2 os.	pieściłbyś byś pieścił	pieściłabyś byś pieściła	pieściłobyś byś pieściło	pieścilibyście byście pieścili	pieściłybyście byście pieściły
3 os.	pieściłby by pieścił	pieściłaby by pieściła	pieściłoby by pieściło	pieściliby by pieścili	pieściłyby by pieściły

bezosobnik: pieszczono by

bezokolicznik: pieścić

imiesłów przysłówkowy współczesny: pieszcząc

gerundium: pieszczenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	pieszczenie	pieszczenia
D.	pieszczenia	pieszczeń
C.	pieszczeniu	pieszczeniom
B.	pieszczenie	pieszczenia
N.	pieszczeniem	pieszczeniami
Ms.	pieszczeniu	pieszczeniach
W.	pieszczenie	pieszczenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: pieszczący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	pieszczący	pieszczący	pieszczący	pieszczące	pieszcząca
D.	pieszczącego	pieszczącego	pieszczącego	pieszczącego	pieszczącej
C.	pieszczącemu	pieszczącemu	pieszczącemu	pieszczącemu	pieszczącej
B.	pieszczącego	pieszczącego	pieszczący	pieszczące	pieszczącą
N.	pieszczącym	pieszczącym	pieszczącym	pieszczącym	pieszczącą
Ms.	pieszczącym	pieszczącym	pieszczącym	pieszczącym	pieszczącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	pieszczący	pieszczący	pieszczące	pieszczące
D.	pieszczących	pieszczących	pieszczących	pieszczących
C.	pieszczącym	pieszczącym	pieszczącym	pieszczącym
B.	pieszczących	pieszczących	pieszczących	pieszczące
N.	pieszczącymi	pieszczącymi	pieszczącymi	pieszczącymi
Ms.	pieszczących	pieszczących	pieszczących	pieszczących

imiesłów przymiotnikowy bierny: pieszczony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	pieszczony	pieszczony	pieszczony	pieszczone	pieszczona
D.	pieszczonego	pieszczonego	pieszczonego	pieszczonego	pieszczonej
C.	pieszczonemu	pieszczonemu	pieszczonemu	pieszczonemu	pieszczonej
B.	pieszczonego	pieszczonego	pieszczony	pieszczone	pieszczoną
N.	pieszczonym	pieszczonym	pieszczonym	pieszczonym	pieszczoną
Ms.	pieszczonym	pieszczonym	pieszczonym	pieszczonym	pieszczonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	pieszczeni	pieszczeni	pieszczone	pieszczone
D.	pieszczonych	pieszczonych	pieszczonych	pieszczonych
C.	pieszczonym	pieszczonym	pieszczonym	pieszczonym
B.	pieszczonych	pieszczonych	pieszczonych	pieszczone
N.	pieszczonymi	pieszczonymi	pieszczonymi	pieszczonymi
Ms.	pieszczonych	pieszczonych	pieszczonych	pieszczonych

odpowiednik aspektowy: wypieścić

Składnia

Rz_osobowy

pieścić

KOGO/CO + (JAK)

2. zmysły

Definicja

sprawiać przyjemność czymś ładnym lub miłym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Połączenia

pieścić oko, wyobraźnię, zmysły

Cytaty

	Ich tajemniczy uśmiech pieścił zmysły. źródło: KWSJP: Tadeusz Kudliński: Gniew o Szoszannę, 1963
	Słowo „kochać” czarowało uszy i pieściło wyobraźnię, a było tajemnicą. źródło: KWSJP: Henryk Rozpędowski: Charleston, 2002
	Muzyka pieści uszy, teksty poruszają wrażliwość, wyobraźnię - połączenie tego daje płytę ponadczasową. źródło: Internet
	Elewacja jest tu o wiele skromniejsza niż od strony południowej, gdzie oko pieszczą fantazyjne, drewniane, właśnie ażurowe taras i weranda. źródło: KWSJP: Andrzej Radajewski: Dom włoski i swojski, Głos Pomorza, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	pieszczę	pieścimy
2 os.	pieścisz	pieścicie
3 os.	pieści	pieszczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pieściłem +(e)m pieścił	pieściłam +(e)m pieściła	pieściłom +(e)m pieściło	pieściliśmy +(e)śmy pieścili	pieściłyśmy +(e)śmy pieściły
2 os.	pieściłeś +(e)ś pieścił	pieściłaś +(e)ś pieściła	pieściłoś +(e)ś pieściło	pieściliście +(e)ście pieścili	pieściłyście +(e)ście pieściły
3 os.	pieścił	pieściła	pieściło	pieścili	pieściły

bezosobnik: pieszczono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę pieścił będę pieścić	będę pieściła będę pieścić	będę pieściło będę pieścić	będziemy pieścili będziemy pieścić	będziemy pieściły będziemy pieścić
2 os.	będziesz pieścił będziesz pieścić	będziesz pieściła będziesz pieścić	będziesz pieściło będziesz pieścić	będziecie pieścili będziecie pieścić	będziecie pieściły będziecie pieścić
3 os.	będzie pieścił będzie pieścić	będzie pieściła będzie pieścić	będzie pieściło będzie pieścić	będą pieścili będą pieścić	będą pieściły będą pieścić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		pieśćmy
2 os.	pieść	pieśćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pieściłbym bym pieścił	pieściłabym bym pieściła	pieściłobym bym pieściło	pieścilibyśmy byśmy pieścili	pieściłybyśmy byśmy pieściły
2 os.	pieściłbyś byś pieścił	pieściłabyś byś pieściła	pieściłobyś byś pieściło	pieścilibyście byście pieścili	pieściłybyście byście pieściły
3 os.	pieściłby by pieścił	pieściłaby by pieściła	pieściłoby by pieściło	pieściliby by pieścili	pieściłyby by pieściły

bezosobnik: pieszczono by

bezokolicznik: pieścić

imiesłów przysłówkowy współczesny: pieszcząc

gerundium: pieszczenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	pieszczenie	pieszczenia
D.	pieszczenia	pieszczeń
C.	pieszczeniu	pieszczeniom
B.	pieszczenie	pieszczenia
N.	pieszczeniem	pieszczeniami
Ms.	pieszczeniu	pieszczeniach
W.	pieszczenie	pieszczenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: pieszczący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	pieszczący	pieszczący	pieszczący	pieszczące	pieszcząca
D.	pieszczącego	pieszczącego	pieszczącego	pieszczącego	pieszczącej
C.	pieszczącemu	pieszczącemu	pieszczącemu	pieszczącemu	pieszczącej
B.	pieszczącego	pieszczącego	pieszczący	pieszczące	pieszczącą
N.	pieszczącym	pieszczącym	pieszczącym	pieszczącym	pieszczącą
Ms.	pieszczącym	pieszczącym	pieszczącym	pieszczącym	pieszczącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	pieszczący	pieszczący	pieszczące	pieszczące
D.	pieszczących	pieszczących	pieszczących	pieszczących
C.	pieszczącym	pieszczącym	pieszczącym	pieszczącym
B.	pieszczących	pieszczących	pieszczących	pieszczące
N.	pieszczącymi	pieszczącymi	pieszczącymi	pieszczącymi
Ms.	pieszczących	pieszczących	pieszczących	pieszczących

imiesłów przymiotnikowy bierny: pieszczony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	pieszczony	pieszczony	pieszczony	pieszczone	pieszczona
D.	pieszczonego	pieszczonego	pieszczonego	pieszczonego	pieszczonej
C.	pieszczonemu	pieszczonemu	pieszczonemu	pieszczonemu	pieszczonej
B.	pieszczonego	pieszczonego	pieszczony	pieszczone	pieszczoną
N.	pieszczonym	pieszczonym	pieszczonym	pieszczonym	pieszczoną
Ms.	pieszczonym	pieszczonym	pieszczonym	pieszczonym	pieszczonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	pieszczeni	pieszczeni	pieszczone	pieszczone
D.	pieszczonych	pieszczonych	pieszczonych	pieszczonych
C.	pieszczonym	pieszczonym	pieszczonym	pieszczonym
B.	pieszczonych	pieszczonych	pieszczonych	pieszczone
N.	pieszczonymi	pieszczonymi	pieszczonymi	pieszczonymi
Ms.	pieszczonych	pieszczonych	pieszczonych	pieszczonych

Składnia

pieścić

Data ostatniej modyfikacji: 28.10.2010