Chronologizacja
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | promienisty |
promienisty |
promienisty |
promieniste |
promienista |
| D. | promienistego |
promienistego |
promienistego |
promienistego |
promienistej |
| C. | promienistemu |
promienistemu |
promienistemu |
promienistemu |
promienistej |
| B. | promienistego |
promienistego |
promienisty |
promieniste |
promienistą |
| N. | promienistym |
promienistym |
promienistym |
promienistym |
promienistą |
| Ms. | promienistym |
promienistym |
promienistym |
promienistym |
promienistej |
| W. | promienisty |
promienisty |
promienisty |
promieniste |
promienista |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | promieniści |
promieniści |
promieniste |
promieniste |
| D. | promienistych |
promienistych |
promienistych |
promienistych |
| C. | promienistym |
promienistym |
promienistym |
promienistym |
| B. | promienistych |
promienistych |
promienistych |
promieniste |
| N. | promienistymi |
promienistymi |
promienistymi |
promienistymi |
| Ms. | promienistych |
promienistych |
promienistych |
promienistych |
| W. | promieniści |
promieniści |
promieniste |
promieniste |
Pochodzenie
1. blask
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Niebo i wszechświat słońce i księżyc, pory dnia
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło
Połączenia
- promienisty blask; promieniste światło
Cytaty
|
Słychać chrzęst miażdżonych i rozrywanych materii, huk i dudnienie, przejrzyste, promieniste światło tryska z samego wnętrza [...]. źródło: NKJP: Marian Pilot: Na odchodnym, 2002 |
|
|
Emanował ognistą poświatą, a z wysokiego czoła wystrzeliwały do góry dwa promieniste rogi [...]. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Uczeń czarnoksiężnika, 2003 |
|
|
Kamienie na rękojeści rozbłysły [...]. Rozbłysły niby zielone gwiazdy, migotliwe, promieniste światełka zdobiące niebo w sierpniową noc. źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Podróż do krainy om. Opowieść hipotetyczna, 1974 |
|
|
Dzięki nowemu nabłyszczającemu kremowi do twarzy i ciała [...] cera będzie miała promienisty wygląd. Jego lekka i świeża formuła z rozświetlającymi mikrocząsteczkami wyczaruje połysk na twarzy [...]. źródło: NKJP: (kap): Nowości, Dziennik Zachodni, 2006-07-08 |
Składnia
| Rz | + | promienisty | + |
|
| szyk: neutralny | ||||
2. czujnik
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło
Cytaty
|
Młynkujące anteny, lufy wahadłowe chodzących geigerów, mikrofony ultradźwiękowe i czujniki promieniste milczały. Słychać było tylko poskrzypywanie piasku pod kołami [...]. źródło: NKJP: Stanisław Lem: Niezwyciężony, 1964 |
|
|
[...] mikrokamery, noktowizory, osobiste lokalizatory już są wykorzystywane przez oddziały amerykańskie podczas działań w Iraku i Afganistanie. Tam też testuje się inne pomysły rodem z fantastyki naukowej: bojowe roboty, zwiadowcze samoloty bezzałogowe i broń promienistą. źródło: NKJP: Żołnierz przyszłości, Polska Głos Wielkopolski, 2007-04-27 |
Składnia
| Rz | + | promienisty | + |
|
| szyk: tylko postpozycja | ||||
3. ból
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii
Połączenia
- promienisty ból; promieniste ciepło
Cytaty
|
Wcisnął końce palców w zamknięte powieki do promienistego bólu, jakby chciał zetrzeć napór złowrogich zwidzeń, pochylił głowę i oparł czoło na szerokiej poręczy fotela. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1994 |
|
|
Stróżka wyciągnęła czarny gumowy wąż z ciasnego schowka, odkręciła wodę, kierując promieniste strugi na zmizerniałą akację. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Wióry, 1996 |
Składnia
| Rz | + | promienisty | + |
|
| szyk: neutralny | ||||
4. układ
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | radialny |
Połączenia
- promienisty układ; promienista sieć ulic
Cytaty
|
[...] na środku sufitu, tam, gdzie zbiegają się łuki sklepienia, wyrzeźbiono w tynku promienisty trójkąt z okiem Opatrzności. źródło: NKJP: Krystyna Uniechowska-Dembińska: Był pałac, 2008 |
|
|
Na szybie promieniste pęknięcie i ciemne smugi. źródło: NKJP: Jerzy Broszkiewicz: Doktor Twardowski, 1977 |
|
|
Promienisty układ wyznaczany jest przez cztery główne osie północ-południe i wschód-zachód, poza nim znajduje się południkowo ułożona trasa w Naddniestrzu. źródło: NKJP: Wojciech Śmieja: Mołdawia. Przewodnik turystyczny, 2007 |
|
|
Rozróg Pilska, zajmujący centralną część Beskidu Żywieckiego, wyróżnia się swymi rozmiarami i promienistym układem grzbietów. źródło: NKJP: (ba): Korbielów i Pilsko, Dziennik Zachodni, 2006-12-09 |
|
|
Układają się one w taki sposób, że ich położenie na powierzchniach elementów jest promieniste [...]. źródło: Internet: dopak.pl |
5. uśmiech
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | promienny |
Połączenia
- promienisty uśmiech; promieniste spojrzenie
Cytaty
|
Moje życie zmienia się, gdy na twojej twarzy widnieje piękny promienisty uśmiech, który jest skierowany tylko do mnie. źródło: Internet: gildiapiora.pl |
|
|
Nigdy nie zapomnę jego uśmiechu – był promienisty, wypełniał cały klub. Jego energia była czymś wyjątkowym. źródło: Internet: sport.tvp.pl |