UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

żenić

Chronologizacja

XVI w., Bor

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. żenię
żenimy
2 os. żenisz
żenicie
3 os. żeni
żenią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. żeniłem
+(e)m żenił
żeniłam
+(e)m żeniła
żeniłom
+(e)m żeniło
żeniliśmy
+(e)śmy żenili
żeniłyśmy
+(e)śmy żeniły
2 os. żeniłeś
+(e)ś żenił
żeniłaś
+(e)ś żeniła
żeniłoś
+(e)ś żeniło
żeniliście
+(e)ście żenili
żeniłyście
+(e)ście żeniły
3 os. żenił
żeniła
żeniło
żenili
żeniły

bezosobnik: żeniono

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę żenił
będę żenić
będę żeniła
będę żenić
będę żeniło
będę żenić
będziemy żenili
będziemy żenić
będziemy żeniły
będziemy żenić
2 os. będziesz żenił
będziesz żenić
będziesz żeniła
będziesz żenić
będziesz żeniło
będziesz żenić
będziecie żenili
będziecie żenić
będziecie żeniły
będziecie żenić
3 os. będzie żenił
będzie żenić
będzie żeniła
będzie żenić
będzie żeniło
będzie żenić
będą żenili
będą żenić
będą żeniły
będą żenić

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. żeńmy
2 os. żeń
żeńcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. żeniłbym
bym żenił
żeniłabym
bym żeniła
żeniłobym
bym żeniło
żenilibyśmy
byśmy żenili
żeniłybyśmy
byśmy żeniły
2 os. żeniłbyś
byś żenił
żeniłabyś
byś żeniła
żeniłobyś
byś żeniło
żenilibyście
byście żenili
żeniłybyście
byście żeniły
3 os. żeniłby
by żenił
żeniłaby
by żeniła
żeniłoby
by żeniło
żeniliby
by żenili
żeniłyby
by żeniły

bezosobnik: żeniono by

bezokolicznik: żenić

imiesłów przysłówkowy współczesny: żeniąc

gerundium: żenienie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. żenienie
żenienia
D. żenienia
żenień
C. żenieniu
żenieniom
B. żenienie
żenienia
N. żenieniem
żenieniami
Ms. żenieniu
żenieniach
W. żenienie
żenienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: żeniący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. żeniący
żeniący
żeniący
żeniące
żeniąca
D. żeniącego
żeniącego
żeniącego
żeniącego
żeniącej
C. żeniącemu
żeniącemu
żeniącemu
żeniącemu
żeniącej
B. żeniącego
żeniącego
żeniący
żeniące
żeniącą
N. żeniącym
żeniącym
żeniącym
żeniącym
żeniącą
Ms. żeniącym
żeniącym
żeniącym
żeniącym
żeniącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. żeniący
żeniący
żeniące
żeniące
D. żeniących
żeniących
żeniących
żeniących
C. żeniącym
żeniącym
żeniącym
żeniącym
B. żeniących
żeniących
żeniących
żeniące
N. żeniącymi
żeniącymi
żeniącymi
żeniącymi
Ms. żeniących
żeniących
żeniących
żeniących

imiesłów przymiotnikowy bierny: żeniony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. żeniony
żeniony
żeniony
żenione
żeniona
D. żenionego
żenionego
żenionego
żenionego
żenionej
C. żenionemu
żenionemu
żenionemu
żenionemu
żenionej
B. żenionego
żenionego
żeniony
żenione
żenioną
N. żenionym
żenionym
żenionym
żenionym
żenioną
Ms. żenionym
żenionym
żenionym
żenionym
żenionej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. żenieni
żenieni
żenione
żenione
D. żenionych
żenionych
żenionych
żenionych
C. żenionym
żenionym
żenionym
żenionym
B. żenionych
żenionych
żenionych
żenione
N. żenionymi
żenionymi
żenionymi
żenionymi
Ms. żenionych
żenionych
żenionych
żenionych

odpowiednik aspektowy: ożenić

Pochodzenie

psł. *ženiti 'dawać za żonę'

1. ludzi

Definicja

przyczyniać się do tego, że mężczyzna poślubia kobietę

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina relacje rodzinne

Cytaty

Proponował na przykład, aby podnieść średnią poziomu intelektualnego Polaków, żeniąc absolwentów wyższych uczelni z chłopkami oraz wydając inteligentki za chłopów.

źródło: NKJP: Andrzej Kozioł: Kim potrafisz być, Dziennik Polski, 2000-03-17

Ponieważ służba wojskowa w carskiej armii trwała początkowo piętnaście, a potem pięć lat, młodego poborowego żeniono przed odejściem w daleki i groźny świat z kobietą starszą od niego [...].

źródło: NKJP: Danuta Koral: Wydziedziczeni, 1997

Składnia

Rz osobowy + żenić +
KOGO + z KIM

Informacja normatywna

Uznawane za błędne w znaczeniu 'wydawać za mąż'

2. jakieś elementy

Definicja

pot. 
łączyć elementy uznawane za niepasujące do siebie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Cytaty

Algierczycy zapamiętali z jego kampanii tyle, że jego wywody są intelektualne i subtelne, że rozprawia z ludźmi w kafejkach i że w swoim programie żeni demokrację z islamizmem.

źródło: NKJP: Beata Pawlak: Ilu Algierczyków odważy się dziś pójść na wybory, Gazeta Wyborcza, 1995-11-16

Sądziłem [...], że zlekceważy ludzi, aby zanurzyć się w doskonałość materii, która zawsze tak fascynowała malarzy, zaś w XIX wieku pomagała żenić naturalizm z estetyzmem...

źródło: NKJP: Jan Błoński: Andrzej Stasiuk: stała niespodzianka, Książki nr 12 dodatek do Gazety Wyborczej, 1995-12-06

Składnia

bez ograniczeń + żenić +
CO + z CZYM

3. sprzedawać

Definicja

pot. 
sprzedawać coś komuś

Noty o użyciu

Zwykle używane w odniesieniu do sytuacji, które budzą dezaprobatę mówiącego.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes handel i usługi

Relacje znaczeniowe

synonimy:  sprzedawać

Cytaty

Dostają na to grant rzecz jasna, a potem muszą się wykazać sprzedażą, więc wpychają te syfy do sieci i tam żenią ludziom przy kasach w ramach tak zwanej sprzedaży parasolowej.

źródło: Internet: salon24.pl/u/coryllus

[...] pracują tam dyletanci, którzy nie oglądają towaru przed wysłaniem do klienta, albo celowo, świadomie żenią ludziom poharatane odrzuty z linii produkcyjnej.

źródło: Internet: jerkbait.pl

Ponieważ część sprzedawców nie ma bladego pojęcia czym handluje, a gdzieś tam usłyszeli, że fluorocarbon jest odporny na zębacze, to żenią klientom np. karpiowy jako odporny na zęby szczupłego, a potem w necie pojawiają się informacje zawiedzionych nabywców [...]

źródło: Internet: ssg.pl

Data ostatniej modyfikacji: 04.11.2019
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj