UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

pająk

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Pochodzenie

psł. *paǫkъ

Pierwotne znaczenie formy prasłowiańskiej to prawdopodobnie 'to, co jest podobne do wygiętego, pałąkowatego przedmiotu'

1. jadowity

Definicja

małe, drapieżne stworzenie mające osiem nóg, wytwarzające jad i żywiące się owadami lub drobnymi kręgowcami, występujące w wielu gatunkach, z których wiele tworzy specjalne sieci, służące im do łapania ofiar

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta drapieżne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  stworzenie

Połączenia

  • czarny, czerwony; młody; duży, gigantyczny, mały, ogromny, olbrzymi, wielki; kosmaty, owłosiony, włochaty; egzotyczny, groźny, niebezpieczny; jadowity; żywy pająk
  • pająk na pajęczynie, na nitce
  • pająk i karaluch, pająk i mucha, pająk i skorpion; pająki i owady
  • gatunek; sieć; życie pająków
  • pająk łapie, złapał coś; tka, snuje (pajęczynę, nić);
  • ukąszenie pająka
  • bać się pająków
  • widzieć; zabić, złapać pająka; hodować pająki

Cytaty

Jest to olbrzymi, bardzo owłosiony pająk z dość krótkimi, silnymi odnóżami.

źródło: NKJP: Marcin Idczak: Tarantula w kopercie, Gazeta Poznańska, 2004-10-15

Jad pająka powoduje takie zwolnienie akcji serca, że nawet lekarzowi trudno jest wyczuć puls.

źródło: NKJP: Internet

[...] szybki [...] zaćmiły się, zasnuły je brudne pajęczyny, i da się widzieć tylko na okiennej framudze okruszki chitynowych skrzydełek i odnóży pożartych przez pająki much i nic, nic więcej.

źródło: NKJP: Marian Pilot: Na odchodnym, 2002

[...] przedwojenna latarnia [...] służyła jako mieszkanie dla pająków rozplatających na niej wielkie sieci.

źródło: NKJP: Jakub Gilczewicz: Uratowali świetlną staruszkę, Dziennik Bałtycki, 2007-03-22

Nie było żadnych świadków tej sceny poza pająkiem opuszczającym się z sufitu na pajęczej nici [...].

źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Zamach na wyspę, 2001

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pająk
pająki
D. pająka
pająków
C. pająkowi
pająkom
B. pająka
pająki
N. pająkiem
pająkami
Ms. pająku
pająkach
W. pająku
pająki

2. kryształowy

Definicja

ozdobna lampa z wieloma rozgałęzieniami, zawieszana pod sufitem

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka meble i wystrój wnętrz

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  lampa

Cytaty

Ołtarz główny, wykonany w przemyskiej pracowni Stanisława Majerskiego, ufundowała w znacznej części Spółkowa Kasa Oszczędności i Pożyczek w Gaci [...], kryształowy zaś pająk, wiszący w bocznej nawie, ofiarowała pani na Lipniku Anna W.

źródło: NKJP: Żelazne krowy, Tatarzy i kościoły, Dziennik Polski, 2002-05-16

[...] na schody cesarskie tysiąc świeciło pająków [...].

źródło: Zbigniew Herbert: Pan Cogito, 1974

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pająk
pająki
D. pająka
pająków
C. pająkowi
pająkom
B. pająk
pająki
N. pająkiem
pająkami
Ms. pająku
pająkach
W. pająku
pająki

3. słomiany

Definicja

etn. 
ludowa ozdoba zawieszana u sufitu, wykonana ze słomy i kolorowej bibuły

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja zwyczaje i obyczaje

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  ozdoba

Połączenia

  • kolorowe pająki
  • robić pająki

Cytaty

Do zrobienia pająka potrzebne są słomki, bibuła i sznurek.

źródło: NKJP: Dagmara Derwich: Kolorowe pająki wiszą pod sufitem, Gazeta Poznańska, 2002-03-30

U sufitu wiszą [...] kolorowe pająki z bibuły, w kątach izby rozstawiono zielone palmy, na stołach królują wykonane z masła, chleba oraz cukru baranki wielkanocne.

źródło: NKJP: (PACH): Tarnowska kronika kulturalna, Gazeta Krakowska, 2005-03-24

Za wykonanie pająków nagrodzono Koło Plastyczne SP w Moszczenicy, klasy Ic i Ia SP nr 1 w Gorlicach oraz Koło Artystyczne klas I-III Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Libuszy.

źródło: NKJP: (SZEL): Trochę tradycji, Dziennik Polski, 2006-12-28

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pająk
pająki
D. pająka
pająków
C. pająkowi
pająkom
B. pająk
pająki
N. pająkiem
pająkami
Ms. pająku
pająkach
W. pająku
pająki

Frazeologizmy

czerwony pająk
Data ostatniej modyfikacji: 04.02.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj