UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

podłość

Chronologizacja

1563, SPXVI
Inne znaczenie: 'brak wartości lub niska wartość czegoś'

Pochodzenie

Zob. podły

Zob. podły

1.a cecha człowieka

Definicja

cecha kogoś, kto jest pozbawiony zasad moralnych i zdolny do szkodzenia innym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  bezeceństwo, bezecność, gałganiarstwo, gałgaństwo, łajdactwo, niecność, niegodziwość, nikczemność

Połączenia

  • ludzka, własna; wyjątkowa; cała czyjaś podłość
  • podłość człowieka, świata
  • podłość i głupota, podłość i nikczemność, podłość i okrucieństwo, podłość i zawiść; nienawiść i podłość, zło i podłość; miłość i podłość, szlachetność i podłość
  • granice podłości
  • czuć podłość

Cytaty

Nie miałem wątpliwości, że owego osobnika cieszy zadawanie innym bólu i śmierci, aczkolwiek swoją podłość potrafił zawsze przyozdobić szczytnymi hasłami.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Ogród miłości, 2006

[...] On za każdym razem tak samo wychodził do nas z radością. Jakby nie pamiętał o naszej arogancji, głupocie czy podłości. Witał nas, przytulając do serca, jakbyśmy odnieśli sukces.

źródło: NKJP: Mieczysław Maliński: Zamyślenia, 1998

Według jego informacji o tak pomyślnym dla Tyberiusza obrocie rzeczy zdecydował w istocie Sulpicjusz Kwiryniusz, który otworzył Gajuszowi Cezarowi oczy na podłość tego intryganta Lolliusza, w dodatku łapownika i zdrajcy.

źródło: NKJP: Jacek Bocheński: Tyberiusz Cezar, 2009

Kiedy pracował w UB, poznał ludzką podłość.

źródło: NKJP: Adam Michnik, Józef Tischner, Jacek Żakowski: Między Panem a Plebanem, 1995

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny:

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. podłość
podłości
D. podłości
podłości
C. podłości
podłościom
B. podłość
podłości
N. podłością
podłościami
Ms. podłości
podłościach
W. podłości
podłości

Inne uwagi

Zwykle lp

1.b cecha czynu

Definicja

cecha czegoś, co świadczy o tym, że ktoś jest pozbawiony zasad moralnych i zdolny do szkodzenia innym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Cytaty

Czytając te dywagacje, których głupota i podłość zdumiewałyby nawet w Moskwie, uważałem z początku, że to żart albo nieszkodliwa nadgorliwość.

źródło: NKJP: Jerzy Stempowski: Zapiski dla zjawy, 2004

Sprzeciwiają się religii, bo ona obnaża podłość ich życia. Chcą żyć w ciemnościach, żeby nie widzieć swoich błędów.

źródło: NKJP: Internet

Dopiero wczoraj dowiedziałam się od twoich rodziców o całym nieszczęściu [...]. Zaraz domyśliłam się skąd idzie cała ta kampania przeciw tobie, i przyjechałam dzisiaj do Carskiego Sioła, do Wyrubowej. [...] Przedstawiłam twoje położenie i całą podłość ich postępowania.

źródło: NKJP: Mieczysław Jałowiecki: Na skraju imperium, 2000

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny:

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. podłość
podłości
D. podłości
podłości
C. podłości
podłościom
B. podłość
podłości
N. podłością
podłościami
Ms. podłości
podłościach
W. podłości
podłości

Inne uwagi

Zwykle lp

1.c czyn

Definicja

czyn będący przejawem tego, że ktoś jest pozbawiony zasad moralnych i zdolny do szkodzenia innym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:  bezeceństwo, bezecność, draństwo, gałganiarstwo, gałgaństwo, łajdactwo, niegodziwość, nikczemność, świństwo
hiperonimy:  czyn, postępek

Połączenia

  • zwykła; wielka, wyjątkowa podłość; największe podłości
  • podłość i zbrodnia; podłości i kłamstwo, podłości i krzywdy; brud i podłość, intryga i podłość, zdrada i podłość; świństwa i podłości
  • zdolny do podłości
  • popełnić podłość

Cytaty

Wiedział już, że pod działaniem wszechogarniającego lęku człowiek zdolny jest do każdej podłości. Nawet do tego, by wydać swego przyjaciela.

źródło: NKJP: Dorota Terakowska: Władca Lewawu, 1989

Szatan wiedział, że teraz mu będzie o wiele, wiele łatwiej zdobyć liczne grono wiernych wyznawców i czcicieli. Takich, którzy nie cofną się przed niczym. Przed żadną nikczemnością i podłością, i zbrodnią

źródło: NKJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006

Okrucieństwo, nawet najgorsza podłość czy zbrodnia, nie wzbudzają w nich takiego oburzenia, jak owa „występna” namiętność.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Metamorfozy, 2004

Powstała książka o władzy, która ogranicza świat do ścian gabinetu w Komitecie Centralnym partii. Gdzie ważne są tylko personalne intrygi i pajęczyny wzajemnych zależności, podłości, które się popełniło samemu i te, za które trzeba się zemścić na innych.

źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Kisielewscy: Jan August, Zygmunt, Stefan, Wacek, 2006

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny:

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. podłość
podłości
D. podłości
podłości
C. podłości
podłościom
B. podłość
podłości
N. podłością
podłościami
Ms. podłości
podłościach
W. podłości
podłości
Data ostatniej modyfikacji: 02.04.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj