Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *perunъ 'grom, piorun, błyskawica'
Forma prasłowiańska jest nazwą wykonawcy czynności od czasownika *pьrati 'bić, uderzać, razić' z przyrostkiem *-unъ (Bor); zob. prać
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | grom |
Połączenia
- groźny piorun; piorun kulisty
- piorun z nieba
- pioruny i błyskawice, pioruny i deszcz, pioruny i grzmoty; burza i pioruny, grad i pioruny
- błysk, trzask pioruna; grzmot, huk piorunów
- pożar, śmierć od pioruna
- ochrona przed piorunami; burza, nawałnica, ulewa z piorunami
- piorun poraził kogoś, trafił kogoś, zabił kogoś; spalił coś, trafił w coś, uderzył w coś; trzasnął; pioruny biją, strzelają, walą
- bać się piorunów
- ściągać pioruny
- porażony, rażony, trafiony piorunem
- zapalić się, zginąć; spalony od pioruna
- porażony, powalony, uderzony przez pioruny
- chronić się przed piorunami
Cytaty
|
Po raz drugi gdzieś bardzo blisko uderzył piorun i w ciągu sekundy z nieba runęła ulewa, która zagłuszyła następne źródło: NKJP: Olga Tokarczuk: Prawiek i inne czasy, 1996 |
|
|
Wokół szaleje burza, zacina deszcz, biją pioruny. źródło: NKJP: Cezary Łazarewicz: Zanim zobaczą „Wesołą wdówkę”, Gazeta Wyborcza, 1999-03-15 |
|
|
W czasie burzy od pioruna zapaliła się stodoła przy ulicy Osikowej. źródło: NKJP: Trafiona piorunem, Dziennik Polski, 2000-03-29 |
|
|
[...] nad moją głową czarne chmury pękały od zygzaków błyskawic, a grzmot piorunów niemal ogłuszał. źródło: NKJP: Zbigniew Nienacki: Księga strachów, 1987 |
|
|
Wiatr osiągał w porywach 140 km na godzinę, a nawałnica przerodziła się w pewnym momencie w burzę z piorunami. źródło: NKJP: Paweł Kotwica: Skoki przełożone na dziś, Echo Dnia, 2007-01-20 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | piorun |
pioruny |
|
| D. | pioruna |
piorunów |
|
| C. | piorunowi |
piorunom |
|
| B. | piorun |
pioruny |
|
| N. | piorunem |
piorunami |
|
| Ms. | piorunie |
piorunach |
|
| W. | piorunie |
pioruny |