UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rozporządzić się

Chronologizacja

1695, KorBa

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. rozporządzę się
rozporządzimy się
2 os. rozporządzisz się
rozporządzicie się
3 os. rozporządzi się
rozporządzą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. rozporządziłem się
+(e)m się rozporządził
rozporządziłam się
+(e)m się rozporządziła
rozporządziłom się
+(e)m się rozporządziło
rozporządziliśmy się
+(e)śmy się rozporządzili
rozporządziłyśmy się
+(e)śmy się rozporządziły
2 os. rozporządziłeś się
+(e)ś się rozporządził
rozporządziłaś się
+(e)ś się rozporządziła
rozporządziłoś się
+(e)ś się rozporządziło
rozporządziliście się
+(e)ście się rozporządzili
rozporządziłyście się
+(e)ście się rozporządziły
3 os. rozporządził się
rozporządziła się
rozporządziło się
rozporządzili się
rozporządziły się

bezosobnik: rozporządzono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. rozporządźmy się
2 os. rozporządź się
rozporządźcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. rozporządziłbym się
bym się rozporządził
rozporządziłabym się
bym się rozporządziła
rozporządziłobym się
bym się rozporządziło
rozporządzilibyśmy się
byśmy się rozporządzili
rozporządziłybyśmy się
byśmy się rozporządziły
2 os. rozporządziłbyś się
byś się rozporządził
rozporządziłabyś się
byś się rozporządziła
rozporządziłobyś się
byś się rozporządziło
rozporządzilibyście się
byście się rozporządzili
rozporządziłybyście się
byście się rozporządziły
3 os. rozporządziłby się
by się rozporządził
rozporządziłaby się
by się rozporządziła
rozporządziłoby się
by się rozporządziło
rozporządziliby się
by się rozporządzili
rozporządziłyby się
by się rozporządziły

bezosobnik: rozporządzono by się

bezokolicznik: rozporządzić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: rozporządziwszy się

gerundium: rozporządzenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. rozporządzenie się
rozporządzenia się
D. rozporządzenia się
rozporządzeń się
C. rozporządzeniu się
rozporządzeniom się
B. rozporządzenie się
rozporządzenia się
N. rozporządzeniem się
rozporządzeniami się
Ms. rozporządzeniu się
rozporządzeniach się
W. rozporządzenie się
rozporządzenia się

odpowiednik aspektowy: rozporządzać się

Pochodzenie

Zob. rządzić

Definicja

książk. 
postąpić z czymś albo w jakiejś sytuacji według własnej woli, bez względu na dotyczące tego decyzje innych osób

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • rozporządzić się pieniędzmi, majątkiem
  • rozporządzić się samowolnie

Cytaty

Zarzucano generałowi, że rozporządził się samowolnie zajętym na kwaterunek apartamentem w jednej ze swoich posesji warszawskich.

źródło: Marian Brandys: Koniec świata szwoleżerów, 1975 (books.google.pl)

Jeśli chodzi o sprawy finansowe, moja matka też się rozporządziła.

źródło: Krzysztof Kąkolewski: Szukanie Beegera, 1993 (books.google.pl)

Składnia

bez ograniczeń + rozporządzić się +
(CZYM)
Data ostatniej modyfikacji: 20.09.2024
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj